Τελικά τα πιο σημαντικά πράγματα που μάθαμε στο σχολείο, τα μόνα που κατάφεραν να περάσουν στο υποσυνείδητό μας, ήταν όσα διδαχτήκαμε κάπου εκεί στις πρώτες τάξεις του. Τότε που μας μάθαιναν πώς να γράφουμε τις πρώτες μας εκθέσεις, με στιγμάτισε μία απ’ τις πρώτες, βασικές κι απίστευτα σημαντικές συμβουλές για το πώς να γράφουμε σωστά.
Ποτέ, λέει, να μην ξεκινάς μια πρόταση με το «εγώ». Δεν είναι σωστό, δεν είναι όμορφο. Αν θες να πεις κάτι για σένα και κάποιον άλλο, ξεκίνα με το δικό του όνομα. Αν θες να γράψεις πάλι κάτι αποκλειστικά για σένα, βρες κάποιον άλλο τρόπο. Εκτός από αντιαισθητικό -όχι πως τότε καταλάβαινα τι εννοούσε- είναι και σημάδι εγωισμού, λέει. Κοίτα να δεις που οι συμβουλές για μια σωστή έκθεση θα μπορούσαν να είναι και συμβουλές για μια σωστή ζωή. Γιατί ο ίδιος κανόνας καλό θα είναι να εφαρμόζεται κι εκεί κάπου κάπου.
Δεν θα συναντήσεις χειρότερο είδος ανθρώπου απ’ τον εγωιστή. Εκείνον που έχει ξεχάσει πως δε βρίσκεται μόνος του σ’ αυτή τη Γη, αλλά υπάρχουν κι άλλα κάπου 7 δισεκατομμύρια άτομα, που -είδηση σοκ- αξίζουν το ίδιο. Εκείνον που στο μυαλό του έχει την ιδέα πως ο κόσμος είναι προορισμένος να κινείται σύμφωνα με τις δικές του ορέξεις κι απαιτήσεις. Εκείνον που θα τον αναγνωρίσεις και θα καταλάβεις τον χαρακτήρα του στα πρώτα λεπτά που θα ξεκινήσει να μιλάει, για τι άλλο; Για τον εαυτό του. Εκείνον που μάλλον δεν έμαθε ποτέ πώς να ξεκινάει σωστά μια πρόταση στην έκθεση.
Πώς γεννιούνται οι εγωπαθείς; Φταίνε οι γονείς που τους κακομαθαίνουν και δεν τους χαλάνε χατίρια όταν μικροί κλαίνε κι ωρύονται; Φταίει η ζωή που ποτέ δεν τους έφερε αντιμέτωπους με δυσκολίες ικανές να τους ανοίξουν τα μάτια και να τους προσγειώσουν στην πραγματικότητα; Φταίει που απλά δεν έχουν μάθει να νοιάζονται για κανέναν άλλο πέρα απ’ τον εαυτό τους; Κρίμα στα παιδιά, έχουν να πληρώσουν γερή προσγείωση όταν πέσουν ξαφνικά μια μέρα απ’ τα σύννεφα.
Κανένας εγωιστής δεν είναι ευτυχισμένος στη ζωή του. Είναι πολύ κουραστικό το να προσπαθείς πάντα να επιβληθείς και να περάσει το δικό σου. Δυσκολεύεσαι να βρεις «ανθρώπους-ακόλουθους» που θα συμφωνούν με ό,τι πεις και πολλές φορές αναγκάζεσαι να απομακρύνεις άτομα που δεν είναι διατεθειμένα να χάσουν εθελοντικά όποτε παίζουν μαζί σου. Λυπάμαι την ταλαιπωρία σου, αλλά περισσότερο λυπάμαι όσους ακόμα σε ανέχονται, φίλε μου εγωιστή. Λυπάμαι εκείνον που δεν έχει μπει στον κόπο να σου ανοίξει τα μάτια. Γι’ αυτό λέω να κάνουμε μια προσπάθεια να τον ξυπνήσουμε.
Ο εγωκεντρισμός δεν είναι πάντα σημάδι της αυτοπεποίθησης, που τόσο απελπισμένα θέλεις να δείξεις σε όλους πως έχεις. Δε δείχνεις υπεράνω, κανείς δε σε θαυμάζει που ασχολείσαι τόσο με τον εαυτό σου. Δεν προκαλείς καμία συγκίνηση, δεν είσαι ερωτεύσιμος, δεν είσαι καν προσιτός σε μια παρέα. Γιατί να χαραμίσω έστω και μία ώρα, έστω κι έναν καφέ, αν είναι να βγω με κάποιον που προσπαθεί με τόσο πάθος να μου δείξει πόσο τυχερή είμαι που είμαι μαζί του; Συγγνώμη, θα προσπεράσω. Δε χρειάζομαι κανέναν άνθρωπο στη ζωή μου που να θεωρεί πως είναι ανώτερος κι όχι ίσος μου.
Φίλε εγωιστή, η Γη είναι στρόγγυλη, δεν έχει σχήμα πυραμίδας. Ούτε βεβαίως έχει εσένα στο κέντρο της. Συνεπώς, κάνε μια προσπάθεια να καταλάβεις πως δεν είσαι όντως αυτό το τόσο σπουδαίο που νομίζεις. Φυσικά κι είσαι ξεχωριστός, όλοι μας είμαστε. Απλά εμείς οι υπόλοιποι κοινοί θνητοί δεν προσπαθούμε να το δείξουμε με κάθε ευκαιρία. Το ξέρουμε μέσα μας κι είναι κάτι παραπάνω από αρκετό.
Επίτρεψέ μου να μαλώσω και σένα τώρα, φίλε του εγωιστή. Εσένα, ναι, εσένα που δέχεσαι σιωπηλά ό,τι και να σου πει χωρίς να φέρνεις αντιρρήσεις. Εσένα που προσαρμόζεις το πρόγραμμά σου στα καπρίτσια του και που φέρνεις τούμπα τη δικιά σου ζωή για τη δική του. Δεν του κάνεις καλό μ’ αυτό τον τρόπο. Και πραγματικά έχω σιχαθεί τη δικαιολογία του «δε θέλω να μαλώσουμε». Να μαλώσετε, φίλε μου, να μαλώσετε. Δεν είμαστε πια μικρά παιδιά, να σου χωρίσει το θρανίο στη μέση και να μη σε παίζει στο διάλειμμα. Το πολύ-πολύ να σου κρατήσει μούτρα, δείχνοντας για άλλη μια φορά το πόσο αστείος είναι. Ε, και;
Μίλησέ του ειλικρινά και βάλε τον επιτέλους στη θέση του. Εξήγησέ του όμορφα πως δε θα γίνεται πάντα το δικό του, πως δεν έχει πάντα δίκιο, πως δεν είναι ο μόνος δυστυχισμένος σ’ αυτή τη Γη που αξίζει τη συμπόνια και τη συμπαράσταση. Με όποιον τρόπο και να εκφράζει εκείνος τον εγωισμό του, εσύ δείξε του πως η αλήθεια είναι διαφορετική. Βοήθησέ τον να καταλάβει και να ξεκολλήσει το μυαλό του. Όχι τίποτα άλλο, πόσο καιρό μπορείς να αντέξεις αυτή τη κατάσταση; Όταν κουραστείς θα είναι πια αργά, η σχέση θα έχει διαλυθεί. Ακόμα ένα θύμα με δολοφόνο τον εγωισμό.
Υποσχέσου μου πως θα τον σώσεις. Θέλει τη βοήθειά σου και τη δική μου και του οποιουδήποτε που δεν είναι διατεθειμένος να τα παρατήσει. Αξίζει να προσπαθούμε για τους ανθρώπους, αξίζει να χαρίζουμε δεύτερες ευκαιρίες. Να μη γινόμαστε όμως θύματα, εντάξει; Να δίνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε, να επιμένουμε και να συζητάμε τα ίδια θέματα όσες φορές κι αν χρειαστεί. Αν δεν υπάρξει καμία αλλαγή, τότε μάλλον είναι ώρα να φύγουμε. Υποσχέσου μου πως θα φύγεις. Αν δεν καταφέρεις να νικήσεις εσύ τον εγωισμό, να είσαι σίγουρος πως θα σε τσακίσει αυτός. Υποσχέσου μου πως δε θα γίνεις άλλο ένα θύμα του.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη