Πάρε και μόνος σου καμιά απόφαση

«Τι λες κι εσύ;». Να και μια ερώτηση που ακούω συχνά. Κάτσε, λοιπόν, να σου πω τη γνώμη μου. Και μη μου πεις: «Ποιος σε ρώτησε, κοπέλα μου;». Μα ο κόσμος ο ίδιος. Μην απορείς, όλοι ξέρουμε κάποιον ή κάποιους που δυσκολεύονται να πάρουν μόνοι τους αποφάσεις για τα προσωπικά τους. Ή κι αν δεν ξέρουμε, πιθανότατα να είμαστε εμείς οι ίδιοι που ζητάμε απελπισμένα τη γνώμη από καμιά δεκαριά γνωστούς μας για βοήθεια.

Ο σοφός λαός λέει την εξίσου σοφή παροιμία, πως έξω απ’ το χορό, πολλά τραγούδια λέμε. Στην περίπτωσή μας, ας το μεταφράσουμε ως «έχουμε πάντα άποψη, όχι για τα δικά μας, μα για τα προσωπικά των άλλων». Ανακατευόμαστε στις ζωές τους, λέμε τι πιστεύουμε, τι θα κάναμε εμείς στη θέση τους, τι είναι τέλος πάντων το σωστό σύμφωνα με τα δικά μας μέτρα και σταθμά. Χώνουμε τη μύτη μας με απλά λόγια και δηλώνουμε κατηγορηματικά πως η κατάσταση είναι είτε άσπρη είτε μαύρη. Ξέρουμε εμείς.

Και ξέρουμε γιατί είμαστε στην απ’ έξω. Βλέπουμε τα πράγματα αντικειμενικά και συνήθως, κρύβουμε κι ένα μικρό δίκιο. Γι’ αυτό κι αποτελούμε την πρώτη επιλογή και την πρώτη κλήση για όλες εκείνες τις αναποφάσιστες ψυχές που δυσκολεύονται να επιλέξουν μόνοι τους· δίνουμε  μια λύση στο πρόβλημά τους και τους βγάζουμε απ’ τη δύσκολη θέση. Τους βοηθάμε να τοποθετηθούν στη δική τους κατάσταση. Και κάπως έτσι είμαστε όλοι ευχαριστημένοι. Τι, όχι;

Είναι, άραγε, σωστό να βγάζει κάποιος τρίτος το φίδι απ’ την τρύπα; Γιατί, αν μιλάμε για εύπεπτες καταστάσεις, χωρίς κατάθεση ψυχής ή πραγματικό, βαθύ, προβληματισμό, τότε κανένα θέμα, ρώτα έναν, ή πέντε-έξι φίλους, ή ρίξε κι ένα ζάρι. Διάλεξε έναν αριθμό ή ένα απ’ τα δύο χέρια που κρύβονται πίσω απ’ την πλάτη. Για τα άλλα όμως; Τα σοβαρά; Εκεί ίσως θα έπρεπε να αναλάβει ο καθένας τις ευθύνες του.

Και δε λέω, είναι πολύ διασκεδαστικό να σου ζητούν να πεις τη γνώμη σου. Μα κάπου πρέπει να κάθεσαι πίσω, να σηκώνεις τους ώμους απολογητικά και να αρνείσαι αυτή τη μικρή χαρά. Καλύτερα να αφήνεις τους ίδιους τους εμπλεκόμενους να πάρουν την απόφαση.

Είναι δύσκολο αν δεν το έχεις συνηθίσει, αν βασίζεσαι στους άλλους για να σου δείξουν το σωστό δρόμο ή να σε καθοδηγήσουν. Μέχρι τώρα δουλειά σου ήταν να παραθέτεις δεδομένα κι η τελική κατάληξη περνούσε στα χέρια τρίτων γιατί τα δικά σου τα είχες ήδη «νίψει» απ’ την αρχή. Αποποιείσαι των ευθυνών σου και μην ξεχνάμε πως πάντα μια κακή απόφαση πονάει λιγότερο όταν δεν είναι δική σου.

Πώς θα το βρεις το κουράγιο να πεις «όχι», να πεις «φτάνει», να πεις «συγγνώμη» όταν δεν έχεις μάθει ποτέ σου να αναγνωρίζεις πότε έρχεται η ανάγκη; Βρίσκεσαι συνεχώς στην κόψη, στο ντεμί, στο θα μπορούσα να πάω δεξιά, μα και το αριστερά φαντάζει καλή επιλογή. Πάντα στα δύσκολα ζητούσες τη βοήθεια του κοινού κι όταν πια τελειώνουν οι επιλογές, δυσκολεύεσαι να διαλέξεις μόνος τη σωστή απάντηση. Ίσως εκεί είναι και το λάθος που κάνεις. Δε χρειάζεται, φιλέ μου, η επιλογή σου να είναι πάντα κι η σωστή.

Πάρε μια απόφαση κι ας είναι λάθος. Κι ας είναι η χειρότερη επιλογή κι ας παλεύεις με τα επακόλουθα για καιρό. Τουλάχιστον θα ξέρεις πως εσύ ήσουν που το διάλεξες κι άρα σου αξίζει είτε η καλή είτε η κακή κατάληξη. Αν σε οδηγήσει κάποιος τρίτος στο πρόβλημα, δεν φταίει εκείνος που έδωσε μια λάθος συμβολή. Εσύ φταις, που αποφάσισες να την ακολουθήσεις κατά γράμμα κι ας είναι αδύνατον να γνωρίζει εκείνος ακριβώς και τα πρόσωπα και τις καταστάσεις.

Αναζητούμε ξένη βοήθεια γιατί δεν έχουμε πίστη κι εμπιστοσύνη στον εαυτό μας. Φοβόμαστε την κατάληξη, το τέλος του δρόμου, τις επιπτώσεις ή τις συνέπειες. Μια απόφαση κρύβει δύναμη κι έχει βάρος γι’ αυτό και προτιμούμε να πετάμε από πάνω μας τις ευθύνες και να μη ρισκάρουμε την αποτυχία. Κι εκείνος που με τόσο βεβαιότητα ζητούμε τη γνώμη του, πώς ξέρουμε πως έχει δίκιο και δε μας οδηγεί ντουγρού στην καταστροφή; Μη δίνεις εξουσία για τη ζωή σου σε άλλους, γιατί μονάχα εσύ θα κληθείς να πληρώσεις τις συνέπειες των επιλογών τους. Πάρε μια γνώμη, αλλά όχι και την τελική απόφαση. Προστατέψου.

Κι είναι αλήθεια, πως όταν είσαι στην απ’ έξω, λες μεγάλες κουβέντες με ελαφριά την καρδία. Το παίζεις παντογνώστης και ξεχνάς πως κάποιοι άνθρωποι μπορεί να εφαρμόσουν τη γνώμη σου στη ζωή τους και να ρισκάρουν. Θέλει προσοχή, γιατί εκεί που υπερασπίζεσαι απλώς μια απόφαση, ξαφνικά ασκείς επιρροή. Λεπτές ισορροπίες και μην ξεχνάμε πως παίζουμε με ζωές άλλων.

Κανείς δεν αρνείται πως το να παίρνεις κρίσιμες αποφάσεις είναι μια απ’ τις δυσκολότερες καταστάσεις στη ζωή σου. Θέλει ψυχραιμία, λογική κι επιρροή του συναισθήματος τόση ώστε να χρωματίσεις τον ορθολογισμό σου. Κι αν δυσκολεύεσαι, ζήτα τη γνώμη εκείνου του φίλου που έχει άποψη για όλα. Άκου τη γνώμη του κι αξιολόγησέ την. Σύγκρινέ τη με τη δική σου. Μοιάζουν; Καλώς. Όχι; Δεν πειράζει, στη δική του ζωή ας χειριστεί αλλιώς τις καταστάσεις.

Σφίξε τα δόντια και πες εσύ την τελική κουβέντα. Κι ας είναι «ναι» κι ας είναι «όχι». Κι ας ξέρεις πως την επόμενη μέρα θα τη μετανιώσεις. Τουλάχιστον θα είναι δική σου, θα είναι η απόφαση που βγήκε μέσα απ’ την καρδιά και το μυαλό σου.

Δική σου ζωή, δικοί σου οι δρόμοι. Μην ακολουθείς ξένα μονοπάτια, μπορεί να σε οδηγήσουν σ’ αδιέξοδο. Στη δική σου διαδρομή θα βρεις μια πόρτα κι ένα αναμμένο φως. Μην περιμένεις έγκριση. Άνοιξε απλώς και μπες.