Θυμάστε που στην ταινία “Confessions of a Shopaholic” («Ψωνίζω άρα υπάρχω»), η ηρωίδα -μια κοπέλα που οι γονείς της της ψώνιζαν συνήθως πολύ φτηνά και όχι ιδιαίτερα όμορφα πράγματα για να της μάθουν την αξία της αποταμίευσης-, μεγαλώνοντας ανέπτυξε το σύνδρομο του Shopaholic; Ήθελε, δηλαδή, ν’ αγοράζει διαρκώς πράγματα για να καλύψει με οποιοδήποτε κόστος τα συναισθηματικά κενά που της είχαν δημιουργηθεί κι αυτό την οδήγησε σ’ ένα ανελέητο κυνηγητό από τράπεζες, ενώ παράλληλα την εξέθεσε στον κίνδυνο να χάσει ακόμα και τη δουλειά της.
Πώς φτάνει όμως ένας άνθρωπος σε σημείο να επιθυμεί διαρκώς ν’ αγοράσει κάτι καινούριο; Σύμφωνα με τους ψυχολόγους το σύνδρομο της καταναλωτικής μανίας βγαίνει στην επιφάνεια για να καλύψει συναισθηματικές ανάγκες. Ο άνθρωπος πιστεύει ότι αποκτώντας υλικά αγαθά θα γίνει πλήρης και καταλήγει να κάνει σπατάλες, ενώ αυτά που παίρνει στην πραγματικότητα του είναι περιττά. Το εν λόγω σύνδρομο αναπτύσσουν συνήθως άτομα με αίσθημα του ανικανοποίητου σε μια προσπάθεια να καλύψουν κενά. O/η Shopaholic δε νοιάζεται για το κόστος και μπορεί να εκδίδει πιστωτικές σ’ όλες τις τράπεζες ή να φτάνει σε σημείο να δανείζεται με δόσεις ακόμα και από φίλους για ν’ αποκτήσει αυτά που θέλει.
Κατά τους ψυχολόγους πρόκειται για μια παθολογική κατάσταση, στα πλαίσια της οποίας το άτομο υιοθετεί μια ψυχαναγκαστική συμπεριφορά και όσα περισσότερα αγοράζει τόσα παραπάνω θέλει, μιας και πιστεύει ότι αυτή η συνήθεια (εμμονή) θα του προσφέρει χαρά κι ικανοποίηση. Η χαρά όμως είναι εφήμερη κι έτσι για να δημιουργήσει και πάλι το ίδιο συναίσθημα ευφορίας επιδίδεται σε περαιτέρω αγορές. Οι Shopaholic τείνουν να έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, ενώ θεωρούν πως μέσα απ’ τις καταναλωτικές επιλογές τους μπορούν να ξεχωρίσουν και να κερδίσουν την αγάπη και την αποδοχή των άλλων. Προσπαθούν με άλλα λόγια να προσδιοριστούν κοινωνικά μέσα από την καταναλωτική τους τάση για να νιώσουν σημαντικοί.
Οι άνθρωποι χρησιμοποιούμε την καταναλωτική μανία ως αλεξίσφαιρο στα προσωπικά μας, για να καλύψουμε συναισθηματικές ανασφάλειες και να ξεφύγουμε απ’ όσα δε θέλουμε ν’ αντιμετωπίσουμε κατά μέτωπο. Οι διαφημιστικές στρατηγικές που μας πολιορκούν καθημερινά διογκώνουν το πρόβλημα, κάνοντάς μας ακόμα πιο ευάλωτους σε σπατάλες. Η υπερκατανάλωση υλικών αγαθών μπορεί να κάνει το άτομο να ξεχάσει τα ουσιαστικά του προβλήματα, ενώ περιορίζει την επικοινωνία του με το περιβάλλον και δημιουργεί ένα τείχος που κατά τον ίδιο μπορούν να υπερβούν μόνο όσοι έχουν περισσότερα υλικά αγαθά.
Εάν έχεις φτάσει σε σημείο ν’ αγοράζεις άσκοπα, μια πρώτη λύση θα ήταν να θέσεις όρια στα οικονομικά σου. Να αποφασίσεις δηλαδή εξαρχής πόσα θες να ξοδέψεις αυτό τον μήνα, προκειμένου και να μην υπερβείς τον προϋπολογισμό σου, και ν’ αποκτήσεις όσα πραγματικά χρειάζεσαι και θες. Μπορείς επίσης να κάνεις μια λίστα με τα πράγματα εκείνα που έχεις ανάγκη και με εκείνα που αγοράζεις για άλλους λόγους. Το να περιορίσεις τον χρόνο που περνάς σε ιστοσελίδες που σε ωθούν ν’ αγοράσεις νέα προϊόντα θα ήταν επίσης μια καλή ιδέα, καθώς θα μπαίνεις όλο και λιγότερο στον πειρασμό να αποκτήσεις κάτι νέο. Καλό θα ήταν ακόμη να αποφύγεις τη χρήση πιστωτικών καρτών και να τις χρησιμοποιείς μόνο όπου πραγματικά τις χρειάζεσαι, όπως όταν δε σου φτάνει ο μισθός για να πληρώσεις τους λογαριασμούς του μήνα.
Ξεκίνα ν’ αλλάζεις τρόπο σκέψης, μπαίνοντας στο τριπάκι να σκεφτείς τι πραγματικά έχεις ανάγκη σήμερα. Τα συμβολικά δωράκια στα αγαπημένα σου πρόσωπα είναι ένας καλός τρόπος να καλύψεις το συναισθηματικό κενό και την τάση σου για υπερκατανάλωση. Ένα απ’ τα πρώτα πράγματα που πρέπει να κάνεις αν βρεθείς σ’ αυτή τη θέση είναι να μιλήσεις στα αγαπημένα σου πρόσωπα ή σε κάποιον ειδικό. Το σύνδρομο της καταναλωτικής μανίας δεν είναι κάτι καινούργιο. Αντιθέτως, αποτελεί μάστιγα μιας εποχής που κατακλύζεται από έξυπνες στρατηγικές μάρκετινγκ. Κι όμως εσύ μπορείς να μην ξαναπέσεις στην παγίδα τους! Αν την επόμενη φορά αφιερώσεις λίγο παραπάνω χρόνο και το καλοσκεφτείς, ίσως και ν’ αποφύγεις μια άσκοπη αγορά!
Θέλουμε και τη δική σου άποψη!
Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!
Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!
Συντάκτης: Ανδρέας Πετρόπουλος
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.
