5 κρυμμένα μηνύματα πίσω από διάσημα έργα τέχνης

Αδιαμφισβήτητα η τέχνη σ’ οποιαδήποτε μορφή της αποτελεί έναν από τους καλύτερους τρόπους έκφρασης της ανθρώπινης ψυχής και σκέψης. Επίσης, τέχνη μπορεί να παράξει ο καθένας από μας αρκεί να σκεφτεί λίγο πιο πολυδιάστατα σε σχέση με το φυσιολογικό. Για παράδειγμα, αν κάποιος πάει και ζωγραφίσει πάνω σ’ έναν λευκό καμβά μια μαύρη κουκκίδα -κάτι που δεν απαιτεί και ιδιαίτερες γνώσεις ζωγραφικής- αυτόματα δημιουργεί τέχνη. Αφηρημένη βέβαια και αρκετά ακαταλαβίστικη για ένα όχι τόσο πολυδιάστατο μυαλό άλλα δεν παύει να ονομάζεται τέχνη. Γιατί πολύ απλά ο καλλιτέχνης ζωγραφίζοντας αυτή τη μαύρη κουκκίδα εσωκλείνει μέσα της χιλιάδες εικόνες τις οποίες εσύ που παρατηρείς τον πίνακα ίσως, λέω ίσως, αν είσαι λίγο ψαγμένος να καταφέρεις να τις ανακαλύψεις. Που καταλήγουμε λοιπόν; Ότι οι καλλιτέχνες σ’ ένα γενικότερο πλαίσιο και λόγο της πολυδιάστατης σκέψης τους μέσα από τα έργα τους αποτυπώνουν τη δική τους αλήθεια η οποία άλλοτε είναι αρκετά εμφανής και άλλοτε χρειάζεται κόπος ώστε να την αποκρυπτογραφήσεις. Πάμε λοιπόν ν’ ανακαλύψουμε σε πέντε έργα περιώνυμων ζωγράφων τα δικά τους καλά κρυμμένα μηνύματα.

Old Fisherman – Tivadar Kosztka Csontvary

Ξεκινάμε με τον πίνακα του Ούγγρου ζωγράφου Tivadar Kosztka Csontvary “Old Fisherman” ή αλλιώς ο «Ο ηλικιωμένος ψαράς» ο οποίος φιλοτεχνήθηκε το 1902. Εκ πρώτης όψεως βλέπουμε έναν αρκετά συνηθισμένο πίνακα. Συγκεκριμένα είναι μια προσωπογραφία ενός καταπονημένου από τη ζωή ηλικιωμένου άνδρα που κρατάει ένα μπαστούνι, με φόντο μια ακτογραμμή. Αν βάλουμε όμως έναν καθρέφτη σε γωνία 90 μοιρών ακριβώς στη μέση του πίνακα να βλέπει προς τα αριστερά θα δούμε έναν ψαρά με φόντο μια ήρεμη θάλασσα, ενώ αν στρέψουμε τον καθρέφτη προς τη δεξιά πλευρά τότε το πρόσωπο του ψαρά μεταμορφώνεται σε διάολο και η θάλασσα αγριεύει. Ο Kostzka ήθελε να δείξει με τον συγκεκριμένο πίνακα το κακό και το καλό που κρύβεται μέσα στην ανθρώπινη ψυχή. Ομολογούμενος το πέτυχε μ ‘ένα αρκετά ασυνήθιστο κι άκρως ευρηματικό τρόπο ενώ παράλληλα η εικόνα του ψαρά μεταμορφωμένη σε διάολο κάνει τον πίνακα απίστευτα ανατριχιαστικό.

Συνεχίζουμε μ’ έναν πολύ γνωστό πίνακα του ζωγράφου Hieronymus Bosch τον “The Garden of Earthly Delights” ή στα Ελληνικά «Ο Κήπος των Επίγειων Απολαύσεων». Ο συγκεκριμένος πίνακας φιλοτεχνήθηκε τον 15ο αιώνα και ο ζωγράφος χρειάστηκε περίπου 12 χρόνια για να τον ολοκληρώσει -από το 1503 μέχρι το 1515. Είναι ένα τρίπτυχο ζωγραφισμένο πάνω σε ξύλο με λαδομπογιά το οποίο απεικονίζει από τ’ αριστερά προς τα δεξιά τον παράδεισο, τη γη και την κόλαση .Το πιο δυνατό όμως και εντυπωσιακότερο κομμάτι του πίνακα είναι εκείνο της κόλασης στο οποίο δαίμονες βασανίζουν με αποτρόπαιο τρόπο τα θύματα τους. Στο πλαίσιο λοιπόν της κόλασης βρίσκεται και το μυστικό το οποίο ο κόσμος της τέχνης για κάποιο λόγο αγνόησε αλλά ευτυχώς βρέθηκε μια blogger η Αμέλια να μας τ’ αποκαλύψει. Πάνω στα γυμνά οπίσθια ενός «αμαρτωλού» διακρίνεται μια παρτιτούρα την οποία πήρε η συγκεκριμένη blogger την ηχογράφησε και πλέον μπορούμε να την ακούσουμε πατώντας το συγκεκριμένο link.

Δείτε ολόκληρο τον πίνακα

Danae – Rembrandt van Rijn Harmenszoon

Ένας από τους πιο πασίγνωστους πίνακες του μεγάλου ζωγράφου και χαράκτη Rembrandt είναι εκείνος της “Danae”. Ζωγραφισμένος περίπου πριν από 400χρόνια (1636) απεικονίζει τη μυθολογική Δανάη, μητέρα του Περσέα, να περιμένει γυμνή την άφιξη του θεού Δία για να συλλάβει έναν γιο από αυτόν. Το μυστικό σ’ αυτόν τον πίνακα κρύβεται στο πρόσωπο της γυναίκας του πίνακα. Τη δεκαετία του 60 με τη βοήθεια των ακτίνων Χ αποκαλύφθηκε ότι το αρχικό πρόσωπο της γυναίκας ήταν το πρόσωπο της γυναίκας του ζωγράφου -Saskia- αλλά μετά τον θάνατο της (1642) ο Rembrant το αντικατέστησε με το πρόσωπο της ερωμένης του Geertje Dircx το οποίο είναι αυτό που υπάρχει στην τελική μορφή του πίνακα.

Portait of Adele Bloch Bauer Ι – Gustav Klimt

Περνάμε τώρα σ’ έναν πασίγνωστο Αυστριακό ζωγράφο τον Gustav Klimt και στον πολύ διάσημο πίνακά του, Portait of Adele Bloch-Bauer Ι. Τον συγκεκριμένο πίνακα τον παρήγγειλε στον Klimt ο Αυστριακός μεγιστάνας ζάχαρης Ferdinand Bloch-Bauer και του ζήτησε να απεικονίσει τη γυναίκα του Adele. Η συγκεκριμένη παραγγελία όμως του πανέξυπνου Αυστριακού επιχειρηματία δεν ήταν και τόσο αθώα. Την εποχή εκείνη είχε βουίξει όλη η Βιέννη για την ερωτική σχέση του ζωγράφου με την Adele και έτσι ο απατημένος σύζυγος θέλησε να πάρει εκδίκηση μ’ έναν αρκετά παράδοξο τρόπο. Ζήτησε από τον Klimt να ζωγραφίσει εκατοντάδες πορτρέτα από τη γυναίκα του ώστε να κουραστεί με την πάροδο του χρόνου ο ζωγράφος και να δει η Adele, την αγάπη και το πάθος του Klimt ν’ αργοσβήνουν. Αν και το σχέδιο κόστισε αρκετά χρήματα στον σύζυγο γιατί το έργο ολοκληρώθηκε μέσα σε 4 χρόνια, ο στόχος επιτευχθεί. Οι δύο εραστές ψυχράνθηκαν και χώρισαν. Η γυναίκα του Adele δεν έμαθε ποτέ ότι ο άντρας είχε γνώσει για την απιστία της και ποτέ δεν πήγε το μυαλό της στο παμπόνηρο σχέδιό του -σύμφωνα μ’ όσα λέγονται τουλάχιστον.

Ο μυστικός δείπνος του Λεονάρντο Ντα Βίντσι

Συνεχίζουμε αυτήν τη φορά όχι μ’ έναν πίνακα ζωγραφικής αλλά με μια τοιχογραφία η οποία κοσμεί έναν ολόκληρο τοίχο στο μοναστήρι Σάντα Μαρία στο Μιλάνο φιλοτεχνημένη από τα χέρια εννοείται του Λεονάρντο Ντα Βίντσι «Το Μυστικό Δείπνο». Μια αμφιλεγόμενη τοιχογραφία όχι προς την αποτύπωσή της αλλά για το πάρτι που έχει προκαλέσει σε συνομωσιολόγους, ιστορικούς και θρήσκους για το μυστικό που κρύβεται πίσω απ’ αυτήν. Άλλωστε τ’ όνομα του Λεονάρντο Ντα Βίντσι είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το μυστήριο και τα μηνύματα που κρύβουν τα έργα του, συνεπώς σιγά μην ξέφευγε αυτό. Το 2007 λοιπόν ο Ιταλός μουσικός Τζιοβάννι Πάλι ισχυρίστηκε ότι ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι πίσω απ’ αυτό το έργο έκρυψε μια μυστική μελωδία. Βάση των ισχυρισμών του μουσικού, αν σχεδιάσουμε ένα πεντάγραμμο πάνω στο έργο και πάρουμε ως δεδομένο ότι τα χέρια των αποστόλων και το ψωμί απεικονίζουν νότες και παίξουμε τις νότες από τ’ αριστερά στα δεξιά τότε δημιουργείται μια μελωδία η οποία μοιάζει με ρέκβιεμ δηλαδή με νεκρώσιμη ακολουθία. Η θεωρία του μουσικού Πάλι βασίζεται στο γεγονός ότι ο Ντα Βίντσι έγραφε από τα αριστερά προς τα δεξιά καθώς εκτός από ζωγράφος μπορούσε να γράφει και να διαβάζει μουσική. Αν σας τρώει η περιέργεια πατώντας το link μπορείτε να ακούσετε τη μελωδία που συνέθεσε o Ιταλός μουσικός Πάλι.

Την επόμενη φορά λοιπόν που θα βρεθείς σε μια γκαλερί έργων τέχνης παρατήρησε λίγο παραπάνω τα έργα. Μην τα προσπεράσεις ρίχνοντας μόνο μια φευγαλέα ματιά. Πού ξέρεις; Ίσως εκείνος ο πίνακας με τον λευκό καμβά και τη μαύρη κουκκίδα να σου φανεί τελικά ενδιαφέρον και να καταφέρεις ν’ ανακαλύψεις τι ακριβώς θέλει να μας πει ο «ποιητής». Άλλωστε το σημαντικό είναι να κοιτάμε το δέντρο και να μη χανόμαστε στο απέραντο δάσος.

Πηγή