Η ναρκισσιστική διαταραχή -επονομαζόμενη στα λημέρια των ψυχολόγων ως NPD: Ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας- είναι μια πολύ δύσκολη στη μεταστροφή της πάθηση κι ακόμη με θεραπεία είναι συνήθως μια δια βίου. Οι άνθρωποι που φέρουν το NPD αντιμετωπίζουν την οποιαδήποτε σχέση στη ζωή τους -είτε αυτή είναι συντροφική είτε φιλική- σαν κύρια τροφή της διαταραχής τους. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι μέσω των σχέσεων -ιδιαιτέρα των συντροφικών- έχοντας πλήρη στέρηση της εν συναίσθησης, ταΐζουν το αχόρταγο διογκωμένο υπερεγώ τους, μέσω της ολοκληρωτικής εκμετάλλευσης και χειραγώγησης των συντρόφων τους. Κι επειδή κάθε μέρα δεν μπορείς να τρως φασολάδα, αρκετοί νάρκισσοι απιστούν -χωρίς βέβαια αυτό να είναι ο κανόνας. Τώρα θα μου πεις, μόνο εκείνοι απιστούν; Σαφώς κι όχι. Τα κύρια χαρακτηριστικά όμως που τους διαφοροποιούν από τους άπιστους χωρίς NPD -βάσει μελέτης της κλινικής ψυχολόγου Dolly Ferraiuolo- είναι η πλήρης έλλειψη τύψεων ή ενοχής κατά τη διάρκεια της απιστίας, οι συνεχείς τακτικές χειραγώγησης, η συνεχιζόμενη εξαπάτηση και προδοσία, η αντικειμενοποίηση των συντρόφων τους και τέλος η ιδιοτελής δικαιολόγηση.

Παίρνοντας ως γνώμονα τα παραπάνω χαρακτηριστικά πάμε να δούμε 7 τεχνικές εξαπάτησης που χρησιμοποιούν οι ναρκισσιστές.

 

1. Σειριακή απιστία

Ένα πιθανό χαρακτηριστικό των συντρόφων που φέρουν το NPD είναι ότι πλήττουν πολύ γρήγορα. Όσο δοτικός κι αν είναι ο ήδη υπάρχων σύντροφος, μόλις εξασθενήσει αυτό που εισπράττουν πάνε χωρίς ενοχή στον επόμενο και μετά στον επόμενο και στον επόμενο, δημιουργώντας το φαινόμενο της σειριακής απιστίας. Σε συνδυασμό με την έλλειψη ενσυναίσθησης, τη μη ύπαρξη ενοχής και τη στέρηση σύνδεσης, δεν αναλογίζονται πόσο πληγωτικό μπορεί να είναι το μοτίβο συμπεριφοράς τους, παρά εναλλάσσουν τα θύματά τους με απώτερο σκοπό την αποκλειστική κάλυψη των προσωπικών τους αναγκών και μόνο.

 

2. Σχηματισμός χαρεμιού

Ένα ακόμη πιθανό χαρακτηριστικό που έχουν οι άνθρωποι με NPD είναι ο σχηματισμός χαρεμιού, δηλαδή η ταυτόχρονη συνύπαρξη πολλών ερωτικών συντρόφων. Αυτό τους εξυπηρετεί στο ότι μπορούν να παίρνουν διαφορετικά πράγματα ταυτόχρονα από τον εκάστοτε σύντροφο ώστε να υπερκαλύπτουν τις ανάγκες τους, ενώ παράλληλα με το λεγόμενο χαρέμι τους, συντηρούν μια συνεχή κι αστείρευτη πηγή επαίνου και θαυμασμού, πράγμα που αναζητά ο νάρκισσος άνθρωπος.

 

3. Τα παραμύθια 

Ένα ακόμα μοτίβο εξαπάτησης των ναρκισσιστών είναι τα πολλά και υπερβολικά παραμύθια. Βασικά, αρέσκονται στο να δημιουργούν ψευδείς ιστορίες σ3ξουαλικού περιεχομένου με τολμηρές συναντήσεις κι αλλόκοτες περιπτύξεις. Ο κύριος λόγος που το κάνουν είναι σαφώς για να ανέβουν σ3ξ level στα μάτια των συντρόφων τους και να εισπράξουν τον θαυμασμό τους, καθώς τα λειτουργούν λίγο και σαν crash test ώστε να κόψουν αντιδράσεις. Συνεπώς, όπου ακούς πολλά κεράσια -ειδικά από ναρκισσιστή σύντροφο- κράτα μικρό καλάθι.

 

4. Ροκάνισμα χρόνου

Τώρα, θα μου πείτε, πως αυτό αποτελεί ηχηρή ένδειξη και στη συμβατική απιστία. Υπάρχει όμως εδώ μια ειδοποιός διαφορά κι αυτή είναι ο λόγος που αποφεύγουν να περνούν χρόνο με τον απατημένο σύντροφο, καθώς ό,τι κάνουν γίνεται απροκάλυπτα. Σε μια συμβατική απιστία εκείνος που την πράττει προσπαθεί να καλύψει τα νώτα του, ενώ ο νάρκισσος και θα πράξει και θα το επιδείξει. Θα πει για παράδειγμα πόσο απολαμβάνει την παρέα των νέων γνωριμιών -πολύ πιθανόν να αναφέρει και τους πιθανούς συντρόφους του- ή πόσο απολαμβάνει τις νέες δραστηριότητες που ξεκίνησε. Στόχος του; Μα φυσικά να προκαλέσει τη ζήλια του συντρόφου του και να φουσκώσει η αίσθηση της δικής του αυτοεκτίμησης.

 

5. Ο τρόπος που δικαιολογούν την απιστία

Οι ναρκισσιστές τείνουν να εκλογικεύουν την απιστία τους αποδίδοντάς τη σε εξωτερικούς παράγοντες, όπως για παράδειγμα ότι αξίζουν περισσότερη προσοχή και θαυμασμό κι ότι από τη στιγμή που δεν το εισπράττουν στον όγκο που το έχουν ανάγκη, απιστούν. Υπάρχουν επίσης περιπτώσεις που μετατοπίζουν την ευθύνη στο ταίρι τους: «Αν δεν είχες πει ή κάνει αυτό εγώ δε θα είχα απιστήσει.» Σε οποιαδήποτε περίπτωση, οι ναρκισσιστές έχουν μια μόνιμη δικαιολογία της απιστίας τους χωρίς να νιώθουν καμία ενοχή προς τον σύντροφό τους. Όπως καταλάβατε, σε περίπτωση που τους πιάσετε στα πράσα, δύσκολα θα τα βγάλετε πέρα μαζί τους, εφόσον οι ίδιοι έχουν δικαιολογήσει μέσα τους την πράξη τους και πιστεύουν ότι έπραξαν δίκαια.

 

6. Έλεγχος των social media των συντρόφων τους

Έχετε ακούσει το ρητό «και κερατάς και γδαρμένος»; Ο ναρκισσιστής σύντροφος δε φτάνει που κάνει την απιστία, αλλά έχει και την απαίτηση του ελέγχου των δικών σας κοινωνικών λογαριασμών. Θα θελήσει να έχει πρόσβαση στους δικούς σας λογαριασμούς είτε ζητώντας τους κωδικούς σας, είτε ελέγχοντας αδιάλειπτα τις αντιδράσεις σας με τις άλλες επαφές καθώς και τα μηνύματα που ανταλλάσσετε. Στην ουσία επειδή ο ίδιος απατά στρέφει την υποψία στον σύντροφό του γιατί δεν μπορεί να πειστεί ότι δεν κάνει κι εκείνος το ίδιο. Το πιο παράλογο όμως όλων είναι ότι σε περίπτωση που δεν του δοθεί πρόσβαση να ελέγχει τα προσωπικά social, ο ναρκισσιστής θυμώνει κι αντιδράει σκληρά ή ακόμα χειρότερα τιμωρητικά προς τον σύντροφό του.

 

7. Αυξημένη σκληρότητα

Μιας κι αναφέραμε τιμωρίες και σκληρές συμπεριφορές πάμε τώρα στη τελευταία τεχνική απιστίας που χρησιμοποιούν οι ναρκισσιστές και δεν είναι άλλη από την αυξημένη σκληρότητα που τείνουν να επιδεικνύουν στον σύντροφό τους. Από τη στιγμή που ο σύντροφός τους δε θεωρείται για εκείνους ίσος προς ίσο αλλά τον αντιμετωπίζουν σαν περιουσιακό τους αντικείμενο, όταν αυτό το αντικείμενο σταματήσει να καλύπτει τα θέλω τους, πάνε στην εύρεση του επόμενου και βγάζουν στο υπάρχον ταίρι σκληρότητα και τιμωρητική συμπεριφορά, θέλοντας να δώσουν έμφαση στο πόσο κατώτερο των περιστάσεων απεδείχθη το πρώην ταίρι τους.

Εν κατακλείδι η συνύπαρξη με έναν ναρκισσιστή σύντροφο είναι μια ανυπέρβλητη ψυχική δοκιμασία για τον καθένα μας. Όχι μόνο γιατί είναι πιθανόν να απιστήσουν -άλλωστε κι η συμβατική απιστία αφήνει τα δικά της ψυχικά κατάλοιπα- αλλά λόγω της συναισθηματικής χειραγώγησης που ασκούν στο ταίρι τους, είναι δύσκολο και να δεις τις ενδείξεις τις απιστίας και να διαχειριστείς τη συμπεριφορά του ναρκίσσου. Σημασία τελικά δεν έχει μόνο το ταξίδι, αλλά τι αντέχει ο καθένας να ζήσει μέχρι να φτάσει στο τέλος του.

Συντάκτης: Θάλεια Διαμαντούλη
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου