Οι 10 πιο σπάνιες ψυχικές ασθένειες στον κόσμο (part 1)

Εδώ και εκατοντάδες χρόνια, από την εποχή του Μεσαίωνα κι ακόμα πιο πίσω, οι άνθρωποι μην έχοντας ως όπλο την επιστήμη και τις γνωστικές δυνατότητες που μας δίνονται απλόχερα στο σήμερα, οποιαδήποτε εκδήλωση περίεργης ή παράδοξης συμπεριφοράς την καταλόγιζαν ως σύμπραξη συμμαχίας με τον διάβολο κι έτσι κατέληγαν οι περισσότεροι στη λεγόμενη πυρά. Ευτυχώς με την πάροδο ετών και με τη βοήθεια της επιστήμης έχουμε φτάσει στο σημείο ακόμα και για τις σπάνιες ψυχικές διαταραχές -που δεν υπάρχει ευρύ υλικό προς μελέτη- να διαγιγνώσκονται ως σύνδρομα και για ορισμένες εξ αυτών να υπάρχει ακόμα και ίαση. Πάμε να δούμε τις 10 πιο σπάνιες και συνάμα πολύ περίεργες ψυχικές ασθένειες που έχουν ποτέ διαγνωστεί.

Σύνδρομο Capgrass η αλλιώς το σπάνιο σύνδρομο του σωσία

Ξεκινάμε με το σύνδρομο capgrass το οποίο μοιάζει σαν να έχει βγει από σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Αρχικά, πήρε το όνομά του από τον Γάλλο ψυχίατρο Joseph Capgrass- ο οποίος έκανε την πρώτη του διάγνωση το 1923. Η συγκεκριμένη ψυχική διαταραχή υπάρχει όταν ένα άτομο διατηρεί την αυταπάτη ότι ένας φίλος του, σύζυγος ή άλλο στενό μέλος της οικογένειας έχει απαχθεί και έχει αντικατασταθεί από έναν σωσία του. Η συγκεκριμένη αυταπάτη συμβαίνει περισσότερο σε άτομα που έχουν διαγνωσθεί με παρανοϊκή σχιζοφρένεια ενώ μπορεί να συνδεθεί και με διάφορες μορφές άνοιας, καθότι προκαλείται κι από διπλή βλάβη στα κυκλώματα των νευρώνων του εγκεφάλου. Από μελέτες που έγιναν, φάνηκε πως επηρεάζει περισσότερο τις γυναίκες παρά τους άντρες, με αναλογία περίπου 3:2.

Σύνδρομο fregoli

Πάμε τώρα στο αντίθετο του Capgrass, το σύνδρομο Fregoli. Ακόμα ένα πολύ σπάνιο και περίεργο σύνδρομο. Ενώ στο Capgrass ο ασθενής βλέπει την ίδια εικόνα στο οικείο του πρόσωπο αλλά θεωρεί ότι είναι ένας σωσίας του -δηλαδή ο πάσχων αναγνωρίζει τη φυσική ομοιότητα κι όχι την ψυχική-στο σύνδρομο fregoli έχουμε το ανάποδο, δηλαδή ο πάσχων αναγνωρίζει την ψυχική ομοιότητα αλλά τη φυσική ταύτιση την εντοπίζει σε άλλο σώμα ή σώματα. Για να γίνει ακόμα πιο κατανοητό, στο συγκεκριμένο σύνδρομο ο ασθενής νομίζει ότι ένα οικείο του πρόσωπο μεταμφιέζεται σε πολλά άλλα άτομα, σε διαφορετικές χρονικές στιγμές. Έλαβε το όνομά του από τον Ιταλό ηθοποιό Leopoldo Fregoli, ο οποίος διέθετε την ιδιαίτερη ικανότητα να μεταμφιέζεται στις παραστάσεις του σε «χρόνο μηδέν». Πάντως και τα δύο σύνδρομα αυτοδίκαια συνδέονται με ροπή σε εγκληματική και παραβατική συμπεριφορά καθώς ο ασθενής εμφανίζει βίαιη κι άκρως επιθετική συμπεριφορά προς τα οικεία του πρόσωπα, καθότι νιώθει ότι απειλείται από αυτά.

Σύνδρομο Cotard ή αλλιώς σύνδρομο του ζωντανού πτώματος

Ένα ακόμα πολύ περίεργο κι αρκετά μακάβριο σύνδρομο είναι εκείνο του Cotard, ή αλλιώς του ζωντανού πτώματος. Ο πάσχων έχει την ψευδή πεποίθηση ότι είναι νεκρός ή εν μέρη νεκρός ή ότι δεν υπάρχει. Άλλες φορές μπορεί να νιώθει ότι του λείπουν μέλη από το σώμα του, άλλες ότι έχει χάσει όλο του αίμα, άλλες ότι σαπίζει ή ακόμα κι ότι δεν υπήρξε ποτέ. Το παράδοξο σε αυτό το σύνδρομο είναι ότι οι ασθενείς έχοντας την ψευδαίσθηση ότι είναι νεκροί νιώθουν παράλληλα ότι είναι κι αθάνατοι. Για παράδειγμα, αρνούνται να φάνε καθώς θεωρούν ότι από τη στιγμή που το σώμα τους είναι νεκρό, δεν έχουν ανάγκη λήψης τροφής. Επίσης έχουν αναφερθεί περιπτώσεις ασθενών οι οποίοι υποστήριζαν ότι μπορούσαν να μυρίσουν μέχρι και την αποσύνθεση του δέρματός τους. Το όνομά του το πήρε και αυτό το σύνδρομο από έναν Γάλλο νευρολόγο Julew Cotard ο οποίος και παρατήρησε αυτή την ψευδαισθητική διαταραχή.

Σύνδρομο ξένου χεριού ή αλλιώς “Alien hand sydrome”

Κι αν νομίζετε ότι τα έχετε δει όλα σε αυτή τη ζωή, πώς θα σας φαινόταν αν το ίδιο σας το χέρι προσπαθούσε να σας πνίξει; Ακόμα λοιπόν ένα σύνδρομο το οποίο φέρνει με σενάριο επιστημονικής φαντασίας είναι εκείνο του ξένου χεριού, γνωστό στα αγγλικά με τον όρο “Alien hand sydrome”. Στο συγκεκριμένο σύνδρομο το χέρι μοιάζει ν’ αποκτά τη δική του βούληση. Συνήθως δημιουργείται από τραυματισμό στην περιοχή του εγκεφάλου μας στο μεσολόβιο, όπου χάρη σε εκείνο μπορούμε να ελέγχουμε και να αναγνωρίζουμε το σώμα μας. Ήταν το 1909 όταν ο Γερμανός γιατρός Kurt Goldstein παρατήρησε αυτά τα περίεργα συμπτώματα σε ασθενείς που είχαν υποβληθεί σε επέμβαση του μεσολόβιου κι ανακάλυψε το συγκεκριμένο σύνδρομο. Ένα ιδιαιτέρο χαρακτηριστικό που έχει το συγκεκριμένο σύνδρομο είναι ότι οι ασθενείς, λόγω της απώλειας ελέγχου του άκρου τους νιώθουν ότι το χέρι τους έχει μία δική του ζωή ξέχωρη από τη δική τους. Και για τους σινεφίλ της παρέας, όσοι έχετε δει την ταινία “Sos Πεντάγωνο καλεί Μόσχα” θα θυμάστε ότι ο πρωταγωνιστής υπέφερε από το συγκεκριμένο σύνδρομο.

Μικροψία ή Μακροψία αλλιώς σύνδρομο «η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων»

Ένα από τα πιο πασίγνωστα βιβλία όλων των εποχών είναι το «Οι περιπέτειες της Αλίκης στη χώρα των θαυμάτων» του Lewis Carol. Αυτό όμως που δεν είναι πασίγνωστο -και δεν έχει βέβαια αποσαφηνιστεί μέχρι σήμερα αν είναι αλήθεια ή μόνο εικασίες- είναι ότι ο συγγραφέας του βιβλίου υπέφερε από έντονες ημικρανίες οι οποίες διαστρέβλωναν την αντίληψη των εικόνων σε σχέση με το μέγεθος, τον χώρο και τον χρόνο κι αυτό αποτέλεσε προσωπικό κίνητρο για να γράψει το συγκεκριμένο αριστούργημα. Το σύνδρομο «η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων» είναι μια νευρολογική διαταραχή όπου εντοπίζεται στον πάσχων δυσλειτουργία σε σχέση με τη χωροχρονική του αντίληψη. Μπορεί να βλέπει για παράδειγμα τα αντικείμενα να αλλάζουν σε μέγεθος, θέση ή απόσταση, να δυσκολεύεται να διακρίνει πότε ένας διάδρομος είναι στενός ή όχι, να νιώθει ότι ο χρόνος κυλά ή πολύ αργά ή πολύ γρήγορα. Όλα τα παραπάνω στους ασθενείς εκδηλώνονται συνήθως κατά την έξαρση των ημικρανιών και διαρκούν από λίγα δεύτερα μέχρι και λεπτά.

(to be continued)