Αν καθίσεις και αναλύσεις τη σημασιολογία της λέξης συνήθεια, θα καταλάβεις αμέσως γιατί συχνά οι άνθρωποι νιώθουν την ανάγκη να αλλάζουν μια συνήθεια ή να τη βελτιώνουν ή ακόμα να την αντικαθιστούν. Αυτή η συνήθεια που θες να αλλάξεις μπορεί να αφορά στα καταναλωτικά σου πρότυπα, στις διατροφικές σου συνήθειες, στη διαδικτυακή σου δραστηριότητα, είτε μια συνήθεια εν γένει, που γίνεται στον ελεύθερό σου χρόνο. Συνήθεια, λοιπόν, είναι μία ίδια συμπεριφορά η οποία γίνεται κατ’ επανάληψη και συνήθως όχι συνειδητά. Είναι πράξεις που έχουμε συνδέσει με καταστάσεις κι όταν επαναλαμβάνονται οι συγκεκριμένες καταστάσεις αυτόματα γεννιέται και η συνήθεια.
Στην καθημερινότητά μας, είμαστε εξοικειωμένοι να κάνουμε τις δουλειές μας, να φέρνουμε εις πέρας τις υποχρεώσεις μας αυτοματοποιημένα, μηχανικά. Δεν είναι περίεργο που αν σε ρωτήσει κάποιος τι έκανες χθες πιθανό να μη θυμάσαι. Ο εγκέφαλός μας αρέσκεται στο γνώριμο, στο σύνηθες, σε αυτό που έμαθε πολύ καλά να κάνει. Επιπλέον, ο άνθρωπος είναι ων κοινωνικό. Σύμφωνα με το περιοδικό psychology today ο κοινωνικός περίγυρος ενός ατόμου αντιμετωπίζει την προσπάθεια για αλλαγή σαν απεξάρτηση από έναν εθισμό. Και όλοι ξέρουν πολύ καλά πως η σημερινή κοινωνία αντιμετωπίζει κάποιον εθισμό. Αυτό οδηγεί το άτομο στο να μην μπορεί να ζητήσει βοήθεια.
Τη στιγμή που θα αποφασίσεις να αλλάξεις μια συνήθεια και άρα να αποκτήσεις μία νέα, αυτό που θα γίνει είναι ότι θα αιφνιδιάσεις τον εαυτό σου. Και λογικό είναι να μην μπορέσεις να κρατήσεις τη νέα συνήθεια, αν δεν προσπαθήσεις, συνειδητά αυτή τη φορά. Οι συνήθειες δεν αλλάζουν εύκολα. Και αυτό είναι αλήθεια. Το να εδραιωθεί μία νέα συνήθεια απαιτεί χρόνο, αφοσίωση και δέσμευση. Ειδικότερα όσον αφορά το χρόνο, διάφορες έρευνες έχουν δείξει ότι για να αποκτήσεις μία νέα συνήθεια χρειάζεσαι είκοσι μία μέρες. Άλλες πάλι έχουν καταλήξει ότι ο χρόνος ορίζεται στις εξήντα έξι μέρες κι άλλες, στις εβδομήντα επτά. Εγώ, θα έλεγα ότι δεν έχει σημασία να πούμε συγκεκριμένες μέρες, φτάνει η εξάσκηση να γίνει για ικανοποιητικό συστηματικό επαναλαμβανόμενο χρόνο.
Πέρα από το χρόνο, το σημαντικότερο είναι να ορίσεις ποια είναι αυτή η συνήθεια που θες να αποκτήσεις. Για παράδειγμα, επιθυμείς να αρχίσεις να γυμνάζεσαι, εν τούτοις η πραγματοποίηση αυτής της δραστηριότητας σε ζορίζει πολύ. Αφού ξεκινάς γυμναστήριο και μετά το παρατάς. Αν, λοιπόν, ξεκινήσεις την πρώτη εβδομάδα με πέντε λεπτά γυμναστική τη ημέρα, το πιθανότερο να μην τα παρατήσεις τόσο εύκολα. Δε χρειάζεται να έχεις μεγάλες προσδοκίες, γιατί μετά θα απογοητευτείς. Δε γίνεται από το μηδέν γυμναστική να κάνεις τέσσερις ώρες την ημέρα γυμναστική.
Tο σημαντικότερο στη νέα συνήθεια είναι η ανταμοιβή του εαυτού σου, να σου προσφέρει κάτι. Αν δηλαδή έβαλες στόχο να χάσεις εφτά κιλά έτσι ώστε η αμοιβή σου να είναι να ξανά φορέσεις το αγαπημένο σου τζιν, αυτή είναι μία ανταμοιβή που θέτεις εσύ για τον εαυτό σου. Η ανταμοιβή χρειάζεται να είναι ισχυρή για να έχεις και εσύ ένα κίνητρο. Έτσι, θα συνδέσεις τη νέα συνήθεια με ένα ισχυρό γιατί. Αναρωτήσου, τι καλό θα φέρει αυτή η συνήθεια στη ζωή σου, τι θα ωφελήσει τους γύρω σου και πώς θα σε βοηθήσει στη δουλειά σου.
Ένας ακόμη τρόπος για να εδραιώσεις τη νέα συνήθεια είναι το πρόγραμμα. Βάλε τη νέα σου συνήθεια για παράδειγμα το πρωί, μετά τον πρωινό σου καφέ ή το βράδυ λίγο πριν κοιμηθείς. Ακόμη καλύτερα, φτιάξε ένα πρόγραμμα με συγκεκριμένη ώρα, για παράδειγμα στις εννιά ακριβώς θα κάνω πέντε λεπτά γυμναστική όπως υποσχέθηκες στον εαυτό σου. Τέλος, να μην ξεχνάς ότι το μυστικό είναι τα μικρά αλλά σημαντικά βήματα. Ένα βήμα τη φορά θα σε φέρει πιο κοντά στο να φτάσεις να βάλεις στο πρόγραμμα αυτό που θέλεις, φέρνοντας έτσι την αλλαγή στην καθημερινότητά σου, στη ζωή σου. Και το παν είναι να περνάμε καλά με ό, τι έχουμε επιλέξει να κάνουμε, σωστά;
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου