H νοσταλγία φέρνει όμορφες μνήμες παρά το όνομά της

Η λέξη νοσταλγία απαρτίζεται από τις ελληνικές λέξεις «νόστος» που σημαίνει επιστροφή και «άλγος» που σημαίνει πόνος, θλίψη. Χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1678 από ένα φοιτητή ιατρικής, τον Johannes Hofer, ο οποίος παρατήρησε ότι η συμπεριφορά των Ελβετών στρατιωτών οι οποίοι κλείνονταν στον εαυτό τους και ήταν απόμακροι επειδή αναπολούσαν την πατρίδα τους. Επομένως το φάρμακο ήταν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, στο σπίτι τους. Έτσι στην αρχή αντιμετωπίσθηκε ως ασθένεια.

Στο δικό μας μυαλό, στο άκουσμά της, μας έρχεται μία μελαγχολική χροιά και λογικό γιατί για μεγάλο χρονικό διάστημα η επιστημονική κοινότητα πίστευε ότι ήταν μια αρνητική κατάσταση λόγω του ότι την είχαν συνδέσει με την κατάθλιψη. Όμως παραπέμποντάς μας στο παρελθόν, θυμόμαστε πράγματα που παλιά μας χαροποιούσαν και μας γέμιζαν ευφορία.
Έτσι, η νοσταλγία δεν είναι πάντα αυτή η μελαγχολική επιθυμία μας για επιστροφή στο παλιό. Έχει ειπωθεί ότι είναι λανθασμένη η εντύπωση ότι η νοσταλγία είναι μία αρνητική κατάσταση.

Σύμφωνα με τη μελέτη «Νοσταλγία: Περιεχόμενο, Έναυσμα, Λειτουργία» που δημοσιεύτηκε στο Journal of Personality and Social Psychology το 2006 η νοσταλγία, αυτή μελαγχολική διάθεση μπορεί να παράγει θετικά συναισθήματα! Δηλαδή επηρεάζει τη συμπεριφορά μας, μας κάνει να σκεφτόμαστε αισιόδοξα. Μπορεί, μάλιστα, να ενισχύσει τις αναμνήσεις μας, να αυξήσει το αίσθημα ότι μας νοιάζονται και μας αγαπούν και γενικά ότι ανήκουμε κάπου. Ένα ακόμη αναπάντεχο πόρισμα της έρευνας είναι ότι μπορεί να τονώσει την αυτοεκτίμησή μας. Έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι το αίσθημα της νοσταλγίας μάς κάνει να βλέπουμε το μέλλον μας με θετική ματιά και να βάζουμε στόχους επιδιώκοντας αυτοί να υλοποιηθούν.

Επιπλέον, η νοσταλγία μπορεί να λειτουργήσει ώστε να ξεπεράσουμε το πένθος. Στην προσπάθειά μας ν’ αντιμετωπίσουμε μια απώλεια ανακαλούμε στη μνήμη μας τις όμορφες στιγμές που περάσαμε με το πρόσωπο αυτό. Νιώθουμε τυχεροί που ζήσαμε στιγμές μαζί του και που υπήρχε ο άνθρωπος αυτός στη ζωή μας.

Ακόμη, όταν συλλάβεις τον εαυτό σου να θυμάται κάποιες όμορφες εμπειρίες από την παιδική σου ηλικία, θα τσακώσεις τον εαυτό σου να χαμογελάει. Ένα μπισκότο που μύρισες τυχαία χωρίς να το καταλάβεις σου ξύπνησε αυτές τις εμπειρίες. Από τις αισθήσεις μας προκαλείται η νοσταλγία. Γεύσεις, μουσική, ήχοι, μυρωδιές.

Μπορεί η νοσταλγία να έχει παρελθόν, γιατί απαρτίζεται από στιγμές και γεγονότα του παρελθόντος. Όμως, έχει δύναμη και στο μέλλον, γιατί σου προκαλεί ευχάριστα συναισθήματα, σε κάνει να χαμογελάς τη δεδομένη στιγμή της αναπήδησης στην παρελθοντική σου στιγμή. Πώς το λέμε ρε παιδί μου, σου ζεσταίνει την ψυχή! Τη νοσταλγία την αισθάνεσαι, σου δημιουργεί γλυκόπικρα συναισθήματα, σε αντίθεση με μια απλή σκέψη που δε δημιουργεί συναισθήματα.

Το ίδιο κι όταν επιστρέφεις μετά από πολύ καιρό στην πόλη στην οποία σπούδασες. Με το που πατάς το πόδι σου στο πρώτο γνώριμο στενό θυμάσαι όλα όσα έζησες και σε πλημμυρίζει μια ανεξέλεγκτη χαρά. Ακόμη και τα αυτιά σου χαμογελάνε και βουίζουν από ενθουσιασμό. Από αυτήν τη συναισθηματική κατάσταση, παίρνεις την ανατροφοδότηση που χρειάζεσαι για να συνεχίσεις τη ζωή σου. Να δημιουργήσεις ακόμη περισσότερες στιγμές που στο μέλλον θα είσαι περήφανος να τις αναπολείς και να χαμογελάς κάθε που επανέρχονται.

Επομένως, η νοσταλγία πιο πολύ συνδέεται με τη χαρά πάρα με τη θλίψη. Και τι πιο όμορφο μέσα από το αίσθημα της νοσταλγίας να πηγαίνεις πίσω και να βλέπεις τη διαδρομή της ζωής σου;