Το να σε κρίνουν αυστηρά μπορεί να 'ναι και για καλό

«Γιατί τα κάνεις έτσι, θα μπορούσε να έκανες κάποια πράγματα διαφορετικά στη ζωή σου». «Κάθεσαι όλη μέρα στο κινητό, γι’ αυτό δε σημειώνεις πρόοδο». «Δε διάβασες όσο έπρεπε για τις εξετάσεις σου, γι’ αυτό δεν τα πήγες πολύ καλά». «Δεν ταίριαξες σωστά τα ρούχα σου». Σου θυμίζουν κάτι όλα αυτά; Αυτά τα λόγια που μπορεί να τα ακούς και σχεδόν κάθε μέρα, έχουν ένα κοινό: κρύβουν αρνητική κριτική και διάθεση για σχολιασμό. Μπορεί να έχεις συνηθίσει να δέχεσαι σε καθημερινή βάση αρνητική κριτική και πλέον να περνάει μπροστά απ’ τα μάτια σου απαρατήρητη, χωρίς να σε συγκινεί ιδιαίτερα. Έλα όμως που βαθιά μέσα της κρύβει κάτι άλλο, μια παρότρυνση για αλλαγή και βελτίωση. Αυτό μπορεί να ακούγεται περίεργο ή ακόμη και τρελό, αλλά πίσω απ’ την κριτική μπορεί και να κρύβεται κάτι θετικό.

Φυσικά υπάρχει και κακοπροαίρετη, κακόβουλη συμπεριφορά, την οποία απλώς δεν πρέπει να λαμβάνουμε υπόψιν, δεν πρέπει να μας αφορά, γιατί αν κάποιος ασκεί τόσο άσχημη κριτική σε σημείο που να μας προσβάλει, η στάση αυτή προέρχεται από δικά του εσωτερικά θέματα ή ανασφάλειες. Και ένας επικριτικός άνθρωπος να θυμάσαι ότι σίγουρα δεν περνάει καλά ούτε με τον εαυτό του.

Ωστόσο, υπάρχει και η αρνητική κριτική που έχει καλή πρόθεση, η καλοπροαίρετη, που θα σου προσφέρει άλλου είδους συναισθήματα στο τέλος. Για παράδειγμα αρχή θα σε ενοχλήσει αν ο φίλος σου σού πει ότι έχεις πάρει κάποια παραπανίσια κιλά, θα στεναχωρηθείς, ίσως και να θυμώσεις μαζί του. Πριν βιαστείς να σηκώσεις άμυνες και να απαντήσεις, φίλτραρε αυτό που σου είπε και σκέψου μήπως όντως έχει δίκιο. Μήπως έχεις κάνει κάποιες παρασπονδίες το τελευταίο διάστημα και δεν είσαι στα κιλά σου; Μήπως φταίει η καθιστική ζωή που κάνεις ή τα τηγανητά που καταναλώνεις συχνά τον τελευταίο καιρό; Αν όντως αποδεχτείς την κριτική και την φιλτράρεις, θα αντιληφθείς ότι ο φίλος σου μπορεί και να έχει δίκιο και να εξέφρασε τη γνώμη του από καθαρό ενδιαφέρον και χωρίς διάθεση να σε πληγώσει. Έπειτα, αναρωτήσου αν εσύ νιώθεις καλά με τον εαυτό σου και αν αισθάνεσαι άσχημα φρόντισε να κάνεις κάτι γι’ αυτό. Αν όμως εσένα σ’ αρέσεις, άφησε την κριτική στην άκρη, ακόμα κι αν έχει μια δόση αλήθειας, αφού πρώτα την αποδεχτείς, χωρίς να θυμώσεις με το φιλαράκι σου.

Να θυμάσαι ότι η αυστηρή κριτική δεν κρύβει πάντα αντιπάθεια ή κακία. Η αυστηρή συμπεριφορά του εργοδότη σου, των γονιών σου ή των μεγαλύτερων αδελφών σου μπορεί να σε βοηθήσει να γίνεις καλύτερος, να βελτιωθείς ως άνθρωπος. Μην ξεχνάς ότι κάποιοι άνθρωποι το κάνουν εσκεμμένα, δηλαδή γνωρίζουν πως είναι αυστηροί απέναντι σου και ότι ασκούν κριτική που προκαλεί δυσαρέσκεια. Επίσης κάποιοι είναι αυστηροί μαζί σου, γιατί αυτός είναι ο τρόπος τους να σου δείξουν ότι νοιάζονται. Κάτι καλό βλέπουν σε σένα και με την επικριτική συμπεριφορά τους ή το πικρόχολο σχόλιο τους πιστεύουν ότι θα σε διορθώσουν. Αυτός είναι ο τρόπος τους, μην το εκλαμβάνεις προσωπικά, εσύ να κρατάς μόνο την ουσία.

Και ποια είναι η ουσία της αρνητικής κριτικής; Αυτή δεν είναι άλλη από τη δική σου βελτίωση και μόνο αν δεν αφήσεις αυτή την αποτρεπτική εσωτερική φωνή, τον εσωτερικό αυστηρό κριτή να σου πει ότι δεν είσαι αρκετά καλός, δε θα τα καταφέρεις. Όπως είχε πει ο Ναπολέων «Όποιος δεν έκανε λάθος, δεν έμαθε τίποτα». Μάθε λοιπόν από το λάθος ή τα λάθη σου. Έτσι απ’ την επόμενη φορά σε κάθε αρνητική κριτική που απευθύνεται και στρέφεται προς εσένα, ξεκίνα με απάντηση τη δική σου αυτοκριτική. Ο τελικός κριτής είσαι εσύ. Εσύ αποφασίζεις.