Σκαλώνει το μυαλό και τις περισσότερες φορές εγκλωβιζόμαστε σε καταστάσεις που δε μας ευχαριστούν, επειδή σκεφτόμαστε τα ίδια και τα ίδια και γινόμαστε έρμαια των σκέψεών μας. Έχοντας σε συνεχή βάση αρνητικά σενάρια στο νου μας, ταυτιζόμαστε μ’ αυτά στο βαθμό που φτάνουν πια να προκύπτουν αυτόματα, χωρίς καν να μπαίνουμε στη διαδικασία να τα επεξεργαστούμε.
Τις περισσότερες φορές αποδεχόμαστε τις αρνητικές μας σκέψεις χωρίς κριτική ως αληθινές, μ’ αποτέλεσμα να κυριαρχούν και να μας παραλύουν. Σκέψεις δυσλειτουργικές, που μας προκαλούν δυσάρεστα συναισθήματα και καταλήγουν σε συμπεριφορές που μας επιβαρύνουν και μας στερούν την ηρεμία και την απόλαυση της ζωής μας. Αυτό επιθυμούμε; Σίγουρα όχι, αλλά στα λόγια όλα είναι εύκολα, όταν περνάμε στην πράξη είναι που δυσκολεύει το θέμα.
Σκέψεις δυνατές, σκέψεις αρνητικές που επαναλαμβάνονται συχνά-πυκνά, αποτελώντας ένδειξη ότι κάπου μέσα μας υποβόσκει μια βαθιά ριζωμένη πεποίθηση, που ίσως να μην την έχουμε ανακαλύψει. Αυτόματες σκέψεις που έχουν μια σημαντική δόση αλήθειας τις περισσότερες φορές κι αυτός είναι κι ένας βασικός λόγος που αναστατωνόμαστε. Παρατηρώντας διάφορα γεγονότα, βλέπουμε διαφορετικούς ανθρώπους να τ’ αντιμετωπίζουν εντελώς διαφορετικά. Ο λόγος είναι ξεκάθαρος. Ο καθένας μας έχει διαφορετικές πεποιθήσεις και διαφορετικά βιώματα.
Ένα πρώτο βήμα για να ξεκινήσουμε είναι ν’ αρχίσουμε να καταγράφουμε κάποια γεγονότα και τις αυτόματες σκέψεις μας. Στη συνέχεια να δούμε τα συναισθήματά μας και την έντασή τους, τα σωματικά συμπτώματα που εμφανίζονται και τελικά πώς αντιδρούμε, να εστιάσουμε στη συμπεριφορά μας. Με λίγη εξάσκηση μπορούμε να εντοπίσουμε ποιες είναι αυτές οι σκέψεις και στη συνέχεια να περάσουμε στο επόμενο βήμα, που είναι η αξιολόγησή τους.
Ρωτώντας τον εαυτό μας απλές ερωτήσεις, δίνουμε το ερέθισμα να εξετάσουμε κατά πόσο αυτές οι αυτόματες σκέψεις είναι ακριβείς. «Ποια στοιχεία είναι αντίθετα μ’ αυτή τη σκέψη;». «Πόσο πιθανό είναι να συμβεί κάτι τέτοιο;». «Αν κάποιος άλλος βρισκόταν σε μια ανάλογη θέση, τι θα του λέγαμε;». «Με βοηθάει αυτός ο τρόπος σκέψης; Αν τον άλλαζα, τι θα κέρδιζα;».
Αυτές οι ερωτήσεις μας βοηθούν να εξετάσουμε την εγκυρότητα της αυτόματης σκέψης και σταδιακά να λάβουμε μέτρα για ν’ απομακρύνουμε αυτή τη σκέψη. Πολύ βοηθητικό είναι να σκεφτόμαστε με αισιοδοξία και να επικεντρωνόμαστε σε κάτι όμορφο, παρά να σκεφτόμαστε μονίμως απαισιόδοξα.
Αν τώρα απ’ τη φύση μας είμαστε πεσιμιστές και δυσκολευόμαστε να το κάνουμε, καλό είναι να σκεφτούμε το χειρότερο πιθανό σενάριο. Αυτό ακούγεται βαρύ, αλλά μας βοηθάει να είμαστε προετοιμασμένοι. Η πιθανότερη απάντηση που θα δώσουμε είναι πως μπορούμε να το διαχειριστούμε κι αυτό θα μας δώσει μια ανακούφιση.
Εξίσου βοηθητικό είναι να μη ροκανίζουμε το χρόνο μας με το να κολλάμε στο παρελθόν, αλλά ν’ ασχολούμαστε με το παρόν. Αυτό μας δίνει τη χαρά να απολαμβάνουμε την κάθε στιγμή και να μη χάνουμε τις απλές καθημερινές στιγμές ευτυχίας. Μια δραστηριότητα ευχάριστη σίγουρα μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο. Ο διαλογισμός επίσης έχει βοηθήσει πολλούς ανθρώπους να καταπολεμήσουν τις κακές σκέψεις και ν’ ανακαλύψουν ένα εσωτερικό σημείο γαλήνης.
Τέλος, για όσους έχουν παλέψει με διάφορες λύσεις, αλλά δεν έχουν καταφέρει να φτάσουν στο επιθυμητό αποτέλεσμα, υπάρχει πάντα η λύση μιας συμβουλευτικής θεραπείας, όπου μέσα από τεχνικές αντιμετώπισης πολύς κόσμος έχει περάσει στην απέναντι όχθη κι έχει βρει την ηρεμία.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη