Πολύ συχνά κατηγορούμαστε σαν γονείς για τα προβλήματα των παιδιών μας. Δε θα πω ότι δεν υπάρχει δόση αλήθειας σ’ αυτό, γιατί είναι γεγονός ότι ένας γονιός παίζει καθοριστικό ρόλο στην ανατροφή του παιδιού του. Όμως από τη θέση του γονέα, θα πω ότι ένιωσα πολλές φορές την ανάγκη μιας καθοδήγησης. Σαν γονείς κατηγορούμαστε συχνά, αλλά δε σκέφτεται κανείς ότι δεν έχουμε εκπαιδευτεί σ’ αυτό τον ρόλο.
Μέσα από τα διλήμματά μου, μέσα από τα λάθη μου, μέσα από τα πράγματα που δοκίμασα για να μπορέσω να χτίσω μια σωστή σχέση με το παιδί μου, θα μοιραστώ ότι η λέξη κλειδί που μου έδωσε πολλές φορές τη λύση, ήταν η εμπιστοσύνη. Πώς όμως ένας γονιός θα καλλιεργήσει την εμπιστοσύνη, χωρίς να διαταραχθούν οι ισορροπίες;
Η επιτυχία σε μια σχέση γονέα-παιδιού, είναι ο γονέας να συμπεριφερθεί στο παιδί με τέτοιο τρόπο, ώστε να μπορεί το παιδί να μοιραστεί οτιδήποτε του συμβαίνει, χωρίς να νιώθει το φόβο ότι δε θα το ακούσουν ή δε θα το καταλάβουν.
Συνήθως στις οικογένειες που οι γονείς είναι πιεστικοί και ελεγκτικοί, τα παιδιά κρύβουν αρκετά πράγματα και μάλιστα όταν τους συμβεί κάτι που δεν είναι εύκολα διαχειρίσιμο, η πιθανότητα είναι ο γονιός να μην το μάθει.
Ένας γονιός είναι σύνηθες να μην μπορεί να αποδεχτεί όλα όσα κάνει το παιδί του και μάλιστα οι περισσότεροι μένουν με την εντύπωση ότι για να μπορέσει το παιδί να εξελιχθεί, αυτό που είναι σημαντικό να κάνουν είναι να εστιάσουν στα σημεία που στα μάτια τους δεν είναι αποδεκτά, γιατί αυτά θα βοηθήσουν. Τεράστια συζήτηση τι είναι αποδεκτό και τι είναι μη αποδεκτό! Αντιλαμβάνεστε ότι αυτό έχει να κάνει με την προσωπικότητα του καθενός, με τις αξίες του, τις πεποιθήσεις του, τα βιώματά του.
Έχοντας σαν γονείς, λοιπόν, αυτή την εντύπωση, άθελά μας σπρώχνουμε τα παιδιά στο να μην ανοίγονται εύκολα και να μη μοιράζονται συναισθήματα και προβλήματα. Αν σκεφτούμε θα δούμε ότι όλοι οι σύμβουλοι, όλοι οι ψυχολόγοι, θεραπευτές και ειδικοί, στηρίζουν το έργο τους σε βασικές αξίες, όπως είναι η αυθεντικότητα, η ενσυναίσθηση η άνευ όρων αποδοχή.
Σκεφτείτε αν μιλήσατε ποτέ σε κάποιον, αν μοιραστήκατε ποτέ κάτι δύσκολο με κάποιον που γνωρίζατε ότι θα σας κρίνει. Η απάντηση είναι ξεκάθαρα όχι. Συνήθως η μη αποδοχή φέρνει αντίσταση, δυσαρέσκεια και φόβο στο να μιλήσουμε.
Συχνά αγχωνόμαστε ως γονείς. Έχουμε μόνιμα προσδοκίες από τα παιδιά μας, θέλουμε να προοδεύουν, να μην κάνουν λάθη, να νιώθουμε περήφανοι. Αυτό μας κάνει να σχολιάζουμε, να παρεμβαίνουμε, να κατευθύνουμε, να κρίνουμε και μόνιμα να έχουμε κάτι να πούμε. Λες και θεωρούμε καθήκον μας, ο τελευταίος λόγος να είναι δικός μας.
Είναι σημαντικό να εμπιστευτούμε! Είναι σημαντικό ν’ αφήσουμε χώρο. Είναι σπουδαίο ν’ ακούσουμε. Και απ’ το άγχος μας, ξεχνάμε ν’ ακούμε. Ξεχνάμε να σιωπήσουμε, ξεχνάμε να επιβραβεύσουμε. Δε χρειάζεται πάντα να παρεμβαίνουμε, πάντα να διορθώνουμε, πάντα να λέμε τι είναι το καλύτερο. Στιγμές που μπορεί ν’ ακούσουμε, χωρίς να πούμε τίποτα, είναι στιγμές που δείχνουν αποδοχή και χώρο για ανάπτυξη.
Και φυσικά όταν ακούμε, είναι σημαντικό ν’ ακούμε σωστά. Η ενεργητική ακρόαση έχει μαγικά αποτελέσματα. Το να χρησιμοποιούμε την ενεργητική ακρόαση, δίνει στο παιδί περιθώριο να μη φοβάται να μιλήσει, να μας νιώσει πιο κοντά, ν’ αυξήσει την αυτοπεποίθησή του και να βρει λύσεις.
Η αγωνία μας μάς εγκλωβίζει το μυαλό. Πολλές φορές μπερδευόμαστε και δεν έχουμε σταθερότητα. Ένα παιδί νιώθει ασφάλεια όταν βλέπει στους γονείς του μια σταθερότητα, σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση τα παιδιά μπερδεύονται.
Τέλος είναι απαραίτητο να μπορούμε οι γονείς να διαχειριζόμαστε τα συναισθήματά μας. Γιατί αν ένα παιδί που έχει ιδιαίτερη αγάπη στο γονιό, διαπιστώνει ότι δυσκολευόμαστε να κοντρολάρουμε τα συναισθήματά μας, σε μια δύσκολη στιγμή δε θα έρθει να μας ζητήσει βοήθεια, για να μη μας στεναχωρήσει και για να μη γίνει εκείνο η αιτία να χάσουμε τον έλεγχο. Μια υγιής σχέση θέλει συνέχεια φροντίδα και αγάπη για να συνεχίσει να είναι δυνατή σε βάθος χρόνου και εκεί καλούμαστε να εστιάσουμε.
Αφιερωμένο στο γιό μου που μαζί φροντίζουμε αυτή τη σχέση.
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.