Προβολή∙ μέσα από ‘σένα κρίνω εμένα!

Είναι κι αυτά τα κομμάτια του εαυτού μας που δε θέλουμε να τα δεχτούμε, μα τα φέρνει έτσι η ζωή που όλο και κάποιος θα βρεθεί στον δρόμο μας και θα τα βρούμε κι αυτά μπροστά μας. Τότε, με πάθος, θα κρίνουμε αυτούς τους άλλους, για να μη στραφούμε σε μας.

Απομακρύνουμε απ’ τον εαυτό μας επιθυμίες μας, συναισθήματα, ιδιότητες, που αγνοούμε, που δεν είμαστε έτοιμοι να δούμε, ή αρνούμαστε να παραδεχτούμε και τα αποδίδουμε σε κάποιον άλλον, τις περισσότερες φορές ούτε καν συνειδητά. Με τον αμυντικό μηχανισμό της προβολής ερχόμαστε ν’ αποδώσουμε σε κάποιον άλλον τις σκέψεις μας που δεν μπορούμε ν’ αποδεχτούμε και το κάνουμε τόσο έντονα κι επίμονα, καθαρά γιατί υπάρχει βαθιά μέσα μας κάποια εσωτερική σύγκρουση.

Από μικρά παιδιά μάθαμε ν’ αποδίδουμε τα συναισθήματά μας σ’ άλλους ανθρώπους, ακόμα και σε αντικείμενα, οπότε μεγαλώνοντας η προβολή ήταν ήδη κάτι γνώριμο. Πήρε θέση στη ζωή μας για να μας προφυλάξει απ’ το άγχος μας, απ’ τις κακοτοπιές της ζωής, για να μη μας φέρει αντιμέτωπους με στρεσογόνες καταστάσεις ή πλευρές του εαυτού μας που δεν έχουμε αποδεχτεί.

Και μη φαντάζεστε πως η προβολή είναι μόνο για όσους είναι εκτός πραγματικότητας, μια χαρά βολεύει πολλούς από μας. Κάποιες σκέψεις δε χωράνε στο μυαλό, κάποια συναισθήματα δεν είναι εύκολο να τα επιτρέψουμε στον εαυτό μας, οπότε τα στρέφουμε προς τους άλλους. Φτάνουμε, λοιπόν, να μη βλέπουμε τους άλλους όπως είναι, αλλά να τους βλέπουμε όπως είμαστε εμείς. Αυτό μας ανακουφίζει σε πρώτη φάση και μας αφήνει περιθώριο να μη δεχόμαστε τις πτυχές του εαυτού μας που δεν μας ικανοποιούν.

Τι γίνεται, όμως, όταν αυτό γίνεται μια συνήθεια και καταλήγουμε να διαστρεβλώνουμε την πραγματική εικόνα μας; Μπαίνουμε σ’ ένα φαύλο κύκλο, που όσο νιώθουμε άβολα και δεν επιτρέπουμε κάποια πράγματα στον εαυτό μας, τόσο πιο πολύ ο αμυντικός μηχανισμός της προβολής λαμβάνει χώρο στη ζωή μας. Κρίνουμε με πάθος και σκληρότητα τους άλλους, γιατί στην ουσία κρίνουμε τον ίδιο μας τον εαυτό. Κι όταν αυτό το κάνουμε συστηματικά, τότε όχι απλά δε βοηθάμε τον εαυτό μας, αλλά νιώθουμε πληγωμένοι, θυμωμένοι, αδικημένοι.

Δυστυχώς, η συνειδητοποίηση μπορεί να μην έρθει ποτέ ή να έρθει πολύ αργά, όταν ήδη το πρόβλημα έχει πάρει μεγάλη διάσταση. Είναι βοηθητικό να εντοπίσουμε τις αρνητικές σχέσεις της ζωής μας και να προσδιορίσουμε μέσα σ’ αυτές πότε νιώθουμε απειλή. Αν εμβαθύνουμε κι αναγνωρίσουμε ότι υπάρχει κάποια προβολή μέσα σ’ αυτή τη σχέση, τότε σταδιακά θα μπορέσουμε να ανταποκριθούμε πιο συνειδητοποιημένα. Συνήθως σε τέτοιες περιπτώσεις καθοριστικό ρόλο έχει μια ψυχοθεραπεία, όπου θα μας δοθεί η δυνατότητα να έρθουμε σε επαφή με τις προβολές μας και να τις αντιμετωπίσουμε κατάματα.

Δουλεύοντας μ’ έναν ψυχοθεραπευτή θα καταφέρουμε να φέρουμε στην επιφάνεια αυτές τις πτυχές μας και να μάθουμε καλύτερα τον εαυτό μας. Μ’ αυτό τον τρόπο θα σχετιζόμαστε μ’ έναν πιο υγιή τρόπο και θα αντικρίζουμε τον εαυτό μας χωρίς τον φόβο των πεποιθήσεών μας και των επιλογών μας.

Οι εσωτερικές μας φωνές θα μας αφήνουν περιθώριο να κάνουμε αυτά που επιθυμούμε, χωρίς περιορισμούς κι ενοχές, γιατί θα ξέρουμε πια το «γιατί».