Πώς η πανδημία αυτή έγινε ο τρόμος του μικροβιοφοβικού

Μήνες τώρα που έχει σημάνει συναγερμός λόγω πανδημίας και υπάρχει βομβαρδισμός ενημέρωσης για τις προφυλάξεις και τα νέα υγειονομικά μέτρα που καλούμαστε ν’ ακολουθήσουμε, υπάρχει μια διάχυτη ανησυχία, αυξημένο άγχος και εμμονές για την πιθανότητα μόλυνσης. Αυτή η κατάσταση όσο και να θέλουμε να μη μας αγγίξει και να βγούμε αλάβωτοι απ’ αυτήν, όλους μας λίγο-πολύ μάς έχει επηρεάσει, έχουμε αλλάξει τρόπο σκέψης και βιώνουμε μια διαφορετική καθημερινότητα ακόμα και στον τρόπο που φροντίσουμε την καθαριότητά μας. Αν λοιπόν αυτό έχει επηρεάσει όλους, είναι σημαντικό να σκεφτούμε πόσο μπορεί να έχει δυσκολέψει τη ζωή ατόμων με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή μικροβιοφοβίας.

Έχεις ποτέ νιώσει το μυαλό σου να κολλάει σε μια σκέψη την οποία αδυνατείς να κάνεις πέρα, αλλά να εγκλωβίζεσαι μέσα σ’ αυτή; Έρχεται αυτόματα, ξανά και ξανά και το άγχος, ο φόβος, η ανησυχία, φτάνουν στο πικ τους! Άτομα με τη συγκεκριμένη διαταραχή -ακόμα και πριν την πανδημία- καθάριζαν σχολαστικά, με διαδικασία τελετουργίας, τα πάντα. Τώρα, περισσότερο από ποτέ πυροδοτείται η διαταραχή και είναι πιθανό να υποτροπιάσουν, καθώς η φοβία που ήδη υπήρχε μέσα τους για την ασφάλεια και προστασία τους έναντι των μικροβίων τώρα βρίσκεται στο κόκκινο.

Υπερβολικό πλύσιμο χεριών με συγκεκριμένη διαδικασία, που φτάνει σε βαθμό εμμονής, πιάνοντας ένα-ένα τα δάχτυλα και κάνοντας συγκεκριμένες κινήσεις για αρκετή ώρα από το νύχι μέχρι τον αγκώνα, καθαριότητα επιφανειών και αντικειμένων ξανά και ξανά με μανία και γενικά διαδικασίες με βασικό οδηγό την υπερβολή και στόχο την απομάκρυνση πιθανότητας μόλυνσης ακόμα κι όταν αντικειμενικά δεν υπάρχει.

Από τη μια γνωρίζουν ότι αυτοί οι φόβοι και οι εμμονές μόλυνσης δεν έχουν λογική, από την άλλη όμως δεν μπορούν να βγουν απ΄ το φαύλο κύκλο του ίδιου τους του φόβου, ώστε να το σταματήσουν. Βοηθητικό θα ήταν ν’ ακούνε τους ειδικούς και ν’ ακολουθούν τις οδηγίες που δίνουν, χωρίς να βάζουν παραπάνω ενέργεια σ’ αυτό. Πώς όμως ένας άνθρωπος που βρίσκεται σε κρίση άγχους, μπορεί να συγκρατήσει τον εαυτό του και να βάλει όριο; Η βοήθεια κάποιου ατόμου που εμπιστεύονται θα ήταν χρήσιμη, ώστε να μπαίνει ένα φρένο στην υπερβολή, όπως και tips· για παράδειγμα ένα χρονόμετρο που θα έχουν θέσει συγκεκριμένο χρόνο που θα αφιερώνουν στη διαδικασία καθαρίσματος, χωρίς να ορίζουν εκείνοι ένα πολύ μεγαλύτερο ποσοστό χρόνου μέσα στη μέρα για την κάθε καθαριότητα.

Επίσης οι αποστάσεις μεταξύ μας είναι απαραίτητες, καθώς και η προσοχή του να μην αγγίζουμε με τα χέρια μας το πρόσωπό μας. Όμως αυτά είναι απλές οδηγίες, που σαφώς είναι χρήσιμες, όμως η θεραπεία δε δίνεται μέσα από tips. Αν πιέσουν τον εαυτό τους να τηρήσουν για εμάς τα αυτονόητα, ίσως να έρθουν αντίθετα αποτελέσματα και το άγχος αντί να κοπάσει, πάει στο άλλο άκρο και εκτοξευτεί στα ύψη. Άρα η λύση εδώ δεν είναι να μην τηρούν τα μέτρα υγιεινής και προστασίας, αλλά να τηρούν μόνο αυτά χωρίς να κάνουν δικές τους υπερβολικές προσθήκες.

Ένας ψυχίατρος είναι απαραίτητος για να μπορέσει να προσφέρει την επαγγελματική του γνώμη, ένας ψυχοθεραπευτής που εξειδικεύεται σε γνωσιακή-συμπεριφορική προσέγγιση, θα μπορούσε να δώσει ουσιαστική βοήθεια επίσης. Η συνεργασία με τον ψυχοθεραπευτή θα δώσει τη δυνατότητα εκπαίδευσης, μέσα από την προσέγγιση, για να ξεκαθαρίσει το άτομο τι είναι φυσιολογικό κι απαραίτητο να τηρεί αυτή την περίοδο και τη αγγίζει το όριο της εμμονής.

Στη συνέχεια μ’ ένα είδος γνωστικής συμπεριφορικής παρέμβασης που ονομάζεται Έκθεση με Παρεμπόδιση της Αντίδρασης, θα μπορέσουν κλιμακωτά να δουν πρόοδο. Ξεκινώντας με μέτρια έκθεση στους φόβους και στενή καθοδήγηση από τον θεραπευτή, θα αρχίσουν να αντιλαμβάνονται ότι η σκέψη ότι θα πάθουν κάτι κακό, δεν είναι και τόσο πραγματική. Κλιμακωτά η έκθεση θα γίνεται όλο και πιο μεγάλη με στόχο την παρεμπόδιση των καταναγκαστικών πράξεων και σταδιακά ο θεραπευόμενος θα γίνεται πιο αυτόνομος και θα μάθει πώς να διαχειρίζεται αυτή την κατάσταση. Μέσα απ’ αυτή τη σχέση συνεργασίας θα κατακτήσει τεχνικές αναγνώρισης της διαταραχής και τρόπους αντιμετώπισης.

Ο σύμμαχος λοιπόν αυτή την περίοδο είναι μόνο ο ειδικός που θα μπορέσει να προσφέρει ουσιαστική βοήθεια και το καθαρό μυαλό, που θα μπορέσει να διακρίνει πότε τα χέρια μας είναι όντως καθαρά και πότε εμείς τα βλέπουμε βρώμικα, χωρίς να ισχύει.