Το λάθος ξεκινάει απ’ τη στιγμή που προσπαθείς να βάλεις σε κατηγορίες τους ανθρώπους. Όμορφοι, άσχημοι, κοντοί, ψηλοί. Για όλους έχεις να πεις κάτι, σε όλους μπορείς να κολλήσεις δίπλα στο όνομά τους ένα χαρακτηρισμό. Δε σου φτάνει ότι είναι απλά άνθρωποι, πρέπει να τους περιγράψεις κιόλας κι αυτή είναι η κατάλληλη περίσταση να εκμεταλλευτείς όση ειλικρίνεια κρύβεις μέσα σου.
Το λάθος συνεχίζεται όταν είσαι απόλυτα πεπεισμένος ότι ο συνομιλητής σου δεν είναι τόσο έξυπνος όσο εσύ. Λες και τον υποβάλλεις σε μια αλάνθαστη δοκιμασία και με πολύπλοκους αλγόριθμους, θα κερδίσει μία θέση στην κλίμακα ευφυίας με την οποία έχεις ιεραρχήσει τους πάντες στο κεφάλι σου άρα και στην εκτίμηση σου.
Ξεχνάς όμως δυο μικρές, τοσοδούλικες λεπτομέρειες. Πρώτον, μερικοί δεν είναι, αλλά το παίζουν χαζοί γιατί είτε βαριούνται, είτε δεν τους έχεις πείσει ότι αξίζεις τον κόπο να σου αποδείξουν το αντίθετο. Δεύτερον, υπάρχει η πιθανότητα να είναι όντως πιο έξυπνοι από εσάς κι εσείς απλά να μην μπορείτε να το αντιληφθείτε.
Οι άνθρωποι κυκλοφορούν, σύμφωνα με πολλούς, σε δυο versions. Ή θα είσαι όμορφος ή έξυπνος! Δεν μπορείς να τα έχεις όλα σε αυτή τη ζωή. Λες και τη στιγμή της γέννησης και λίγο πριν πάρεις την πρώτη σου ανάσα, ο μαιευτήρας ρώτησε τη μάνα μας «Κυρία μου, το παιδί σας τι το θέλετε; Όμορφο ή έξυπνο;». Στα μάτια της μάνας βέβαια μια ζωή θα είσαι κι απ’ τα δύο. Στα μάτια του υπόλοιπου κόσμου όμως;
Αν κόπτεσαι τόσο πολύ πια, παράτα όλα τα συμβατικά συστήματα ταξινόμησης και ξεκίνα να τους ξεχωρίζεις σε εκείνους με ουσία και σε εκείνους χωρίς. Αυτός που χαρακτηρίζεις εσύ τόσο ξεδιάντροπα χαζό μόνο και μόνο επειδή τυχαίνει να είναι πιο εμφανίσιμος από σένα, μπορεί να έχει να προσφέρει πολλά περισσότερα.
Μπορεί να αποδειχθεί πιο ενδιαφέρων σε μια κουβέντα. Μπορεί να έχει φροντίσει να γεμίσει αυτό υποτιθέμενο έλλειμμα ευφυίας με άλλες αρετές, την ώρα που εσύ το φούλαρες με ανούσια και κακόβουλα στερεότυπα.
Μπορεί επίσης να μην ισχύει τίποτα απ’ όσα έχεις εσύ σαν αξιώματα στο κουφιοκέφαλό σου και να πρόκειται απλά για κόμπλεξ. Δε φταις εσύ όμως. Κάποιοι άλλοι στα δημιούργησαν και τώρα μπορείς να κάνεις κι εσύ το αντίστοιχο σε οτιδήποτε φαντάζει στα μάτια σου μη διαχειρίσιμα τέλειο. Αντί όμως να ταΐσεις τις ανασφάλειες του δύσμοιρου του διπλανού, δεν είναι πιο αποτελεσματικό να κάνεις δίαιτα στις δικές σου;
Για να καταλάβεις πώς σκέφτονται αυτοί οι άνθρωποι, πρέπει να μπεις στη ψυχολογία των ανέκδοτων με ξανθιές. Η ξανθιά για πολλά χρόνια κυριαρχούσε στα πρότυπα ομορφιάς. Τι πρέπει να κάνουμε όμως για να μην το πάρει πάνω της; Θα την πούμε χαζή!
Μη δούνε δηλαδή κουκλάρα, ψηλή, καλά αυτό είναι υπό συζήτηση, πετυχημένη, αμέσως να σε πούνε χαζή. Όπως για να είσαι όμορφος, πρέπει να είσαι αδύνατος. Έτσι, για να θεωρηθείς έξυπνος, η εμφάνισή σου δεν πρέπει να ξεπερνά τις δύο αποκλίσεις από τη μέση τιμή του «βλέπομαι».
Κι όλα αυτά γιατί ζούμε στην κοινωνία του μέσου όρου και της γενίκευσης. Τα πράγματα θα γίνουν πολύ καλύτερα τη μέρα που θα αποφασίσουμε να ανάψουμε μια φωτιά με όλα τα στερεότυπα και να καθίσουμε μονοιασμένοι γύρω της δίχως μίσος, ζήλια και πάθη.
Επιμέλεια Κειμένου Θεοδώρας Μαρίας Βένου: Πωλίνα Πανέρη