Πόσες φορές αναρωτηθήκαμε από πού ξεκίνησαν όλα αυτά τα σπουδαία ή και καθημερινά που έχουμε στη ζωή μας και με τον έναν τρόπο ή τον άλλο μάς έχουν σημαδέψει; Στη στήλη αυτή θα βρούμε απαντήσεις στις ερωτήσεις που ζητούν να μάθουν, πώς, γιατί, από ποιον, πότε και χίλια τόσα άλλα. Γιατί όταν καταλαβαίνεις λίγο καλύτερα τον κόσμο, αυτομάτως γίνεται πιο όμορφος! 

 

Ένα από τα πιο δημοφιλή επιτραπέζια παιχνίδια, που έχει γεμίσει τα παιδικά μας χρόνια -των περισσοτέρων από εμάς- είναι αυτό της monopoly. Για όσους δεν το ξέρουν, που αμφιβάλω, το παιχνίδι αυτό περιλαμβάνει την αγοραπωλησία ιδιοκτησιών με χρήματα του παιχνιδιού καθώς οι παίχτες παίζουν διαδοχικά σε ένα ταμπλό με ζάρια. Πήρε την ονομασία του από τη λέξη μονοπώλιο, την ύπαρξη κι επίδραση δηλαδή μιας και μόνο επιχείρησης στην αγορά. Αποτελεί δηλαδή μια μικρογραφία του καπιταλιστικού συστήματος που πάνω σε αυτό βασίζεται η αγορά και η οικονομία των πλείστων χωρών.

Λόγω του παιχνιδιού αυτού, έχουμε τσακωθεί με φίλους για τις δήθεν τακτικές τους, έχουμε ξενυχτίσει προσπαθώντας να χτίσουμε μια αυτοκρατορία με σπίτια και κάστρα κι έχουμε δανειστεί χρήματα υποθηκεύοντας. Η monopoly δεν έχει ηλικιακό φάσμα, ούτε αναφέρεται σε μια συγκεκριμένη γενιά, φτάνει να έχεις μπροστά σου ώρες κι όρεξη. Αν και ξεκινούν όλα τα πιόνια από την ίδια αφετηρία, με το ίδιο χρηματικό πόσο, κάπου η τύχη και η τακτική επιτρέπουν σε κάποιους να προπορευτούν. Αν και παραμένει σημαντικό το οποιοδήποτε προβάδισμα αποκτήσεις εν τούτοις, το μυστικό του παιχνιδιού είναι να παίζεις έξυπνα με τα χαρτιά που  έχεις.

Η επίσημη εκδοχή για την αρχή της ιστορίας της monopoly είναι πως δημιουργήθηκε από τον επιχειρηματία Charles Darrow γύρω στο 1920. Η εισαγωγή του παιχνιδιού στις αγορές άλλαξε τη ζωή, τόσο του ίδιου, αλλά και της οικογένειάς του μιας και τους ενέταξε στην πιο πλούσια και οικονομικά άνετη κοινωνία, αφού οι εισπράξεις από την πώληση του παιχνιδιού ήταν αρκετές και η περιουσία που δημιουργήθηκε μεγάλη.

Όμως το πρωτότυπο παιχνίδι φαίνεται πως δημιουργήθηκε από μια κοινωνικά δραστήρια γυναίκα, την Elizabeth Magie, ή αλλιώς Lizzie Magie γύρω στα τέλη του 19ου αιώνα. Η Lizzie εργαζόταν ώς στενογράφος αλλά παράλληλα έγραφε ποιήματα κι αγωνιζόταν για τα δικαιώματα των γυναικών. Σκοπός της δημιουργίας του παιχνιδιού ήταν να αποδείξει και να υποδείξει πως ο τρόπος λειτουργίας της αγοράς έχει αδυναμίες και πως η δύναμη και ο πλούτος μαζεύονται στα χέρια των λίγων, που πλουτίζουν εις βάρος των υπολοίπων.

Το παιχνίδι λοιπόν αρχικά ονομαζόταν «Το παιχνίδι του σπιτονοικοκύρη» και η Lizzie είχε επινοήσει δύο τρόπους που θα μπορούσε να λειτουργήσει. Έναν μονοπωλιακό τρόπο, που εν τέλει καθιερώθηκε κι έτσι λειτουργεί πλέον το παιχνίδι κι έναν αντιμονοπωλιακό τρόπο. Μέσω του δεύτερου τρόπου θα αμείβονταν όλοι οι παίχτες από  τη δημιουργία πλούτου και σκοπός της Lizzie ήταν να δείξει την ηθική ανωτερότητα του δεύτερου τρόπου έναντι του πρώτου. Καθόλου παράξενο δεν αποτελεί το γεγονός ότι ο πρώτος τρόπος εγκαθιδρύθηκε μιας και δε θα μπορούσε να υπάρξει ουσιαστικός νικητής μέσω του δεύτερου τρόπου.

Ακολούθησαν πολλές εκδοχές του παιχνιδιού στη συνέχεια, με διαφορετικό τίτλο αλλά τον ίδιο πυρήνα. Στις αρχές λοιπόν του 1930 οι αδελφοί Parker εισήγαγαν στις αγορές τη δική τους εκδοχή του παιχνιδιού αυτού, με τον τίτλο Monopoly. Ο mr. Monopoly δε, ο γλυκός κυριούλης με το ημίψηλο καπέλο ονομάζεται ο «πλούσιος θείος με τα σακιά» ή αλλιώς “rich uncle Pennybags” και φημολογείται πως απεικονίζει τον επιχειρηματία J.P.Morgan. Ο J.P. Morgan που έγινε ιδιαιτέρα γνωστός την περίοδο που οι πωλήσεις της monopoly ξεκίνησαν να ανεβαίνουν στα ύψη· θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους άντρες επιχειρηματίες στης Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.

Έναν αιώνα αργότερα, έχουν βγει πολλές εκδοχές του παιχνιδιού, πάντα με το ίδιο όνομα, σχεδόν ίδια πιόνια και την ίδια λογική στρατηγικής. Υπολογίζεται πως έχει παιχτεί από πάνω από 500 εκατομμύρια ανθρώπους, κάτι που το καθιστά φαινόμενο παιχνιδιού. Βλέπεις, συνεχίζει ακόμη και σήμερα να έχει υψηλές πωλήσεις, ακόμη να παίζεται από παρέες κι οικογένειες κι ακόμη να τσακωνόμαστε γι’ αυτό. Λοιπόν, αγοράζεις;

Συντάκτης: Χριστίνα Τρακοσιή
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου