Πόσες φορές αναρωτηθήκαμε από πού ξεκίνησαν όλα αυτά τα σπουδαία ή και καθημερινά που έχουμε στη ζωή μας και με τον έναν τρόπο ή τον άλλο μάς έχουν σημαδέψει; Στη στήλη αυτή θα βρούμε απαντήσεις στις ερωτήσεις που ζητούν να μάθουν, πώς, γιατί, από ποιον, πότε και χίλια τόσα άλλα. Γιατί όταν καταλαβαίνεις λίγο καλύτερα τον κόσμο, αυτομάτως γίνεται πιο όμορφος!
Ιούνιος 1970
Στις 28 Ιουνίου, μια ομάδα ακτιβιστών, ξεκινά μια πρωτοφανή και πρωτόγνωρη πορεία στους δρόμους της Νέας Υόρκης. Η πορεία γίνεται στο πλαίσιο μνήμης κι εορτασμού της πρώτης επετείου από την εξέγερση του Stonewall και μπορεί να μέτρησε μόνο μερικές χιλιάδες συμμετέχοντες, όμως, επεκτάθηκε σε τουλάχιστον 50 οικοδομικά τετράγωνα. Συγχρόνως, αποτέλεσε το έναυσμα για αντίστοιχες πορείες στο San Francisco, στο L.A και στο Chicago την ίδια περίοδο. Πορείες που μπορεί να ήταν μικρές σε συμμετοχές, ή όχι ιδιαίτερα οργανωμένες, αλλά σηματοδότησαν μια σημαντική και ουσιαστική αλλαγή. Αποτέλεσαν την πρώτη δυνατή φωνή της LGBTQ+ κοινότητας και τελικά, την πρώτη pride παρέλαση στην ιστορία του θεσμού. Με κυρίαρχο σύνθημα το «say it loud, gay is proud» η πρώτη, εκείνη πορεία στη Νέα Υόρκη έμελλε να γράψει ιστορία. Λίγα χρόνια αργότερα άλλωστε, το 1978, είναι στο pride του San Francisco που κάνει την εμφάνισή του το πιο διαδεδομένο σύμβολο της παρέλασης, η σημαία- ουράνιο τόξο.
Το χρονικό των γεγονότων που οδήγησαν στο πρώτο pride
H gay κοινότητα στην Αμερική υπήρξε επί σειρά ετών όχι μόνο αποκλεισμένη αλλά και υπό διώξεις. Σε πολλές πολιτείες ήταν παράνομο κι απαγορευμένο να πωλείται αλκοόλ στα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, ενώ σε πολλά μέρη δεν είχαν καν πρόσβαση! Δν επιτρεπόταν η δημόσια έκφρασή τους ( φιλιά, πιάσιμο χεριών κ.ο.κ) ενώ, φυσικά, ο γάμος αλλά κι άλλα βασικά δικαιώματα ήταν υπό αμφισβήτηση κι απαγόρευση.
Η βραδιά της εξέγερσης του Stonewall
Στις 28 Ιουνίου του 1969, αστυνομικές δυνάμεις πραγματοποιούν επιδρομή στο Stonewall Inn, ένα gay bar στο Μανχάταν. Το γεγονός καταλήγει σε έντονες πορείες που κράτησαν 6 ολόκληρες μέρες. Μέσα από αυτές, η ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, όχι μόνο αντιδρούσε στη στοχευμένη εκδίωξη και επιχείρηση «εκκαθάρισης», αλλά διεκδικούσε ισότητα ως προς την αντιμετώπισή τους αλλά και τα θεμελιώδη δικαιώματά τους. Σου θυμίζει κάτι μήπως;
Αυτό που ξεκίνησε ως πορεία αγανάκτησης, συνεχίστηκε κι έμελλε να αποτελέσει έναν από τους πιο βροντόφωνους τρόπους διεκδίκησης των δικαιωμάτων της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας. Ένα χρόνο μετά, οδήγησε στη δημιουργία του θεσμού του pride. Η ιστορία είχε αρχίσει να γράφεται.
Παγκόσμιο pride
Κι ενώ αυτά τα γεγονότα σηματοδότησαν την έναρξη στις ΗΠΑ, ο υπόλοιπος κόσμος ακολούθησε σε άλλοτε άλλες χρονικές στιγμές. Έτσι, το πρώτο pride της Ιαπωνίας έγινε το 1994 στο Τόκιο, στην Ινδία, μόλις το 2008 , ενώ στη Νότια Αφρική το 1990, αποτελώντας το πρώτο της κατηγορίας του για την αφρικάνικη ήπειρο. Στην Ευρώπη, το πρώτο pride στην Ιταλία ήταν το 1972, στη Φινλανδία το 1975, στη Δανία το 1996, στην Πορτογαλία το 2000. Στη χώρα μας, τελικά, εδραιώθηκε ως θεσμός μόλις το 2005.
Η σημασία του pride
Πολλές είναι οι φορές που σημαντικές στιγμές στην ιστορία της queer κοινότητας συνδυάστηκαν με τις pride παρελάσεις, όπως για παράδειγμα η παρέλαση του 2011 στη Ν.Υόρκη, που πραγματοποιήθηκε 2 μόλις μέρες μετά τη νομιμοποίηση των ομοφυλοφιλικών γάμων. Αυτό που ξεκίνησε ως πορεία μερικών ατόμων, έφτασε το 2019 να καταγράφει συμμετοχή πάνω από 5 εκατομμυρίων ανθρώπων! Αποτελεί πια ευκαιρία εορτασμού αλλά και υπενθύμισης της αξίας της μοναδικότητας και της σημασίας της υποστήριξης της διαφορετικότητας. Αξία που αφορά όλους και κάθε ένα ξεχωριστά. Οπότε όχι, δεν είναι απλώς μια παρέλαση. Είναι γιορτή, δυνατή φωνή, δήλωση παρουσίας, αποδοχή εαυτού. Κι αξίζει κάθε ρανίδα χρώματος στο οράνιό της τόξο!
Κι όπως είπε και η lady, “Ι’m on the right track baby, I was born this way!”
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου