Απομακρύνεσαι απ’ ό,τι σου προκαλεί παραπάνω αρνητισμό απ’ ό,τι χαρά

Όσο υπεραναλυτικό κι αν γίνεται πολλές φορές το ανθρώπινο είδος, αποφεύγει συχνά να αναλύσει έναν όρο που κάνει καλή παρέα στις ζωές των περισσότερων από εμάς. Είναι οι τύψεις, που κατά διαστήματα μας παιδεύουν. Πώς δημιουργούνται και γιατί; Τι είναι αυτό που τις προκαλεί να εμφανίζονται πανηγυρικά στα σκηνικά του μυαλού μας, δίνοντας πρωταγωνιστικό ρόλο στην πιο αρνητική ψυχολογία μας; Πολλές φορές μπερδευόμαστε και ταυτίζουμε το αίσθημα των τύψεων με ‘κείνο της ενοχής, ακούσια μεν, αλλά υπάρχει μία ειδοποιός διαφορά μεταξύ των δύο εννοιών που μας απαγορεύει να τις συγχέουμε.

Από πλευρά ψυχολογικής εμβάθυνσης, οι τύψεις ορίζονται ως μια στενάχωρη συναισθηματική κατάσταση που βιώνουμε, όταν πράγματι βλάπτουμε κάποιον ή κάτι. Δημιουργούνται στο συνειδητό κομμάτι του μυαλού μας μέσα από αληθινές καταστάσεις στις οποίες όντως συμμετείχαμε και φέρουμε μια άλφα ευθύνη (αν όχι τη συνολική) για τις επακόλουθες επιβλαβείς συνέπειες, που προκλήθηκαν είτε απ’ τις πράξεις μας είτε απ’ τα λεγόμενά μας. Σ’ αντίθεση με τις ενοχές που δεν έχουν πραγματικό αντίκρισμα, καθώς το άτομο που τις αισθάνεται δεν έχει απαραίτητα φταίξει, ούτε έχει υποχρεωτικά κάνει κάτι κακό.

Όταν, λοιπόν, νιώθουμε τύψεις για μια κατάσταση που βιώσαμε κι εξακολουθούμε να τη βιώνουμε, πώς πρέπει να φερθούμε; Να συνεχίσουμε την καθημερινότητά μας συμβιβάζοντάς τη με αυτό το πικρό συναίσθημα ή να τραβήξουμε μια κόκκινη γραμμή και να βάλουμε οριστικό τέλος; Οι τύψεις μας προκαλούν άγχος, καταπίεση, δυσφορία, συνεπώς καταλήγουμε στο ότι κανείς μας δεν έχει την ψυχολογική διάθεση, τη δύναμη και την αντοχή να ζει σε μια συνεχώς αγχώδη καθημερινή ροή.

Δεν αναφερόμαστε στις ψευτοτύψεις με τις οποίες συνηθίζει αραιά και πού να κάνει παιχνίδια ο νους μας, αλλά στο αίσθημα εκείνο που μας σφίγγει το στομάχι και θολώνει το μυαλό μας, γεμίζοντάς το με χιλιάδες ερωτηματικά για το τι πρέπει, εν τέλει, να κάνουμε, ώστε να ξεφύγουμε από αυτό το συναισθηματικό χάος, που καταφέρνει με σχεδόν απαρατήρητο τρόπο να μας κρατάει πίσω. Κι αυτή είναι η αλήθεια, οι Ερινύες μες στο κεφάλι μας μάς κρατάνε πίσω, γι’ αυτόν και μόνο τον λόγο πρέπει κι εμείς να τις αφήνουμε στο χθες ­-κι αυτές αλλά κι οτιδήποτε μας τις δημιούργησε κι ας ήμασταν εμείς οι υπαίτιοι σε μια ιστορία που αυτοπροσκαλέσαμε στις ζωές μας.

Τύψεις μπορεί να μας δημιουργήσει η πιο απλή έως κι η πιο περίπλοκη κατάσταση. Για παράδειγμα, το να απατάς το σύντροφό σου σχεδόν με βεβαιότητα θα συνοδευτεί απ’ το αίσθημα των τύψεων, το να κατηγορείς άδικα ένα φίλο επίσης. Κι όσοι βασανίζονται από τύψεις, αναγνωρίζοντας το λάθος τους και το κακό που προκάλεσαν σε έναν άλλον άνθρωπο, μετανιώνουν για την πράξη τους και τη σταματούν.

Υπάρχουν, όμως, κι αυτοί που όσο κι αν υποστηρίζουν πως αισθάνονται τύψεις για τη συμπεριφορά τους, δεν παύουν να την επαναλαμβάνουν. Και κάπως έτσι, δεν πείθουν καθόλου για τη μετάνοιά τους. Γιατί μπορεί, όντως, η ψυχολογία τους να ‘χει πέσει, αλλά για να συνεχίζουν ό,τι είναι αυτό που υποτίθεται πως τους γεννά τύψεις, μάλλον δεν υποφέρουν και τόσο απ’ τις σκέψεις τους, αλλιώς δε θα μπορούσαν να συμφιλιωθούν μαζί τους και να τις ανεχτούν για τόσο.

Εκεί που νιώθουμε τύψεις σημαίνει πως κάτι κάνουμε λάθος κι αυτήν την ευθύνη μας την αναγνωρίζουμε και την αποδεχόμαστε. Και για να καταφέρει μετά την αποδοχή να ‘ρθει η λύτρωση οφείλουμε να παραιτηθούμε απ’ ό,τι μας δημιουργεί αρνητισμό, μας πνίγει και μας δυσανασχετεί. Γιατί όταν εξακολουθούμε να μένουμε σε μια κατάσταση ενώ γνωρίζουμε πως δε θα μας προκαλέσει μόνο ευχάριστα συναισθήματα, τότε ουσιαστικά ανοίγουμε τις πόρτες και καλωσορίζουμε τις τύψεις και τη θλίψη, οπότε κάπου-κάπου φερόμαστε σαν να θέλουμε να τα παθαίνουμε.

Η αλήθεια είναι μία. Όταν η εμπλοκή μας με οποιονδήποτε κι οτιδήποτε μας προκαλεί τύψεις, κόβουμε την επαφή μας μαχαίρι. Αποδέξου την γκάφα σου, συγχώρεσε τον εαυτό σου και μετάτρεψε τις τύψεις σου σε γλυκόπικρες αναμνήσεις και μελλοντικά παραδείγματα προς αποφυγή.