Γιατί μπορούμε να συγχωρήσουμε πιο εύκολα την προδοσία του συντρόφου μας αλλά όχι της φίλης μας; Τι είναι αυτό που καθιστά πιο οδυνηρή τη διάλυση μιας φιλικής σχέσης συγκριτικά με την διάλυση μιας ερωτικής; Γιατί είναι τόσο δυσκολότερο να την αποδεχτούμε και να τη διαχειριστούμε;
Πρόκειται για καταστάσεις και ερωτήματα που μας έχουν απασχολήσει όλους λίγο ή πολύ. Οι ιστορίες που φίλοι μας ή σύντροφοι μας πρόδωσαν στη διάρκεια της σχέσης μας μαζί τους είναι σχεδόν καθημερινές, ενώ τα συναισθήματα είναι ακόμη έντονα, έστω κι αν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε: θυμός, οργή, πόνος, απογοήτευση, ματαίωση.
Λένε πως μπορεί να μας πληγώσουν μόνο εκείνοι που αγαπάμε. Αυτό είναι μεγάλη αλήθεια.
Μεταξύ φίλων υπάρχει ο άγραφος και άρρητος κανόνας ότι υφίσταται ένας ισχυρός δεσμός αμοιβαίας αγάπης, εμπιστοσύνης και αλληλεγγύης, ο οποίος χτίστηκε μέσα στο χρόνο και με προσωπική επένδυση. Δεν εμπιστευόμαστε έτσι εύκολα κι απλά. Χρειάζεται χρόνος και εμπειρία.
Επίσης, η φιλία διέπεται από μια σπάνια αίσθηση αφοσίωσης, γεγονός που ενισχύει την ασφάλεια και την αυτοεκτίμησή μας μέσα σε αυτή τη σχέση. Λειτουργούμε μέσα σε ένα πλαίσιο απόλυτης εμπιστοσύνης, αφού θεωρούμε ότι εκεί δεν κινδυνεύουμε. Οι φίλοι είναι υποστηρικτές μας σε θέματα αποφάσεων, στη διασκέδαση, σε συναισθηματικά προβλήματα, σε πρακτικά θέματα. Συνεπώς, η φιλία θεωρείται καθοριστική για την ποιότητα της ζωής μας. Ό,τι κι αν συμβεί, ο φίλος είναι εκεί, έτοιμος να μας σταθεί και να του σταθούμε.
Αντίθετα, η ερωτική σχέση κινείται σε άλλα πλαίσια. Ο σύντροφος είναι ένας άνθρωπος που επιλέξαμε ακούσια, ερωτευτήκαμε και συνδεθήκαμε μαζί του για λόγους που δε μπορούμε με βεβαιότητα να πούμε, στα τυφλά, χωρίς να ελέγξουμε την ποιότητα ή την σταθερότητά του. Μένουμε δίπλα του παίρνοντας τα ρίσκα μας, είμαστε σε εγρήγορση ανά πάσα στιγμή «μήπως μας την κάνει».
Η προδοσία από έναν σύντροφο είναι πιο συνηθισμένη, είμαστε πιο εξοικειωμένοι με αυτήν αφού συμβαίνει συνέχεια. Συνεπώς, είμαστε όλοι πιο προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσουμε την απώλεια ενός συντρόφου από τη ζωή μας.
Στο μυαλό μας το σενάριο να ανακαλύψουμε ότι ο σύντροφός μας μας εγκαταλείπει για άλλο πρόσωπο έχει παίξει πολλές φορές. Έχουμε σκεφτεί πολλές φορές ότι μπορεί να εξαφανιστεί, να μας πει ότι δεν αντέχει άλλο ή ότι κουράστηκε να είναι μαζί μας. Από την πρώτη μας ερωτική σχέση αυτές οι σκέψεις τριγυρίζουν στο μυαλό μας και τρέφουν τους πιο μεγάλους μας φόβους. Όλοι οι μηχανισμοί αντιμετώπισης ενός τέτοιου τραύματος είναι έτοιμοι να ενεργοποιηθούν, αν και εφόσον σκάσει η βόμβα και συνήθως ξέρουμε τι θα κάνουμε: θα κλαφτούμε στους φίλους μας, θα τα πιούμε, θα κάνουμε rebound σχέση, θα προχωρήσουμε, θα συνέλθουμε. Το μυαλό και η ψυχή μας είναι έτοιμα για αυτήν την προδοσία, κι έτσι, όσο κι αν πονάει, ξέρουμε ότι τελικά θα πάμε παρακάτω.
Όμως, δε συμβαίνει το ίδιο και με τους φίλους μας. Στο μυαλό μας δεν υπάρχει κανένα σενάριο που να λέει ότι η κολλητή μας θα επικοινωνήσει κρυφά με τον σύντροφό μας και θα πάνε για καφέ. Δεν υπάρχει κανένα σενάριο ότι αυτά που της εμπιστεύτηκες θα τα μάθει η μισή πόλη. Δεν υπάρχει κανένα σενάριο που να λέει ότι η φίλη θα σου κρατήσει μυστικές πληροφορίες που θα πρεπε να ξέρεις ή ότι θα σε αφήσει εκτεθειμένη. Δεν υπάρχει κανένα σενάριο που να λέει ότι ο ανταγωνισμός είναι τόσο ισχυρός ώστε να λειτουργήσει εχθρικά ή με συγκεκριμένη ατζέντα. Στο μυαλό μας ο φίλος πάντα χαίρεται με τις χαρές σου ακόμη κι αν νιώθει ότι έχει μείνει ο ίδιος λίγο πίσω. Ο πραγματικός φίλος, όσο κι αν εξελιχθεί, όποια γεωγραφική απόσταση κι αν μπει ανάμεσά σας, όσο κι αν προχωρήσει στη ζωή του, θα βρει πάντα χρόνο και διάθεση για σένα.
Απέναντι στον φίλο σου είσαι πάντα αθώος και παιδί, χωρίς να κρύβεσαι. Εκτίθεσαι συναισθηματικα, χωρίς άμυνες και στεγανά.
Όταν λοιπόν βρεθείς στη δεινή θέση να συνειδητοποιήσεις ότι προδόθηκες, το πλήγμα είναι τεράστιο. Ο νους σου δε μπορεί να το χωρέσει και η καρδιά σου πονάει. Θες να γυρίσεις το χρόνο πίσω, τότε που δεν το γνώριζες. Είναι αδιανόητο να κατανοήσεις πώς μπόρεσε να κάνει κάτι τέτοιο.
Φυσικά, το πράγμα πάει πιο βαθιά. Αρχίζεις να αμφισβητείς τον εαυτό σου για την επιλογή σου να ανοιχτείς τόσο απόλυτα. Το ένστικτό σου, η κρίση σου, η εμπειρία σου, η εξυπνάδα σου, όλα τίθενται υπό αμφισβήτηση. Ένα μεγάλο μέρος της αυτοεκτίμησής σου κλονίζεται. Για λίγο ίσως, αλλά κλονίζεται. Η ανάγκη σου να βρεις τη δική σου ευθύνη σε αυτήν την κατάσταση είναι τεράστια.
Μα το πιο σημαντικό; Κλονίζεται μέσα σου η αγάπη και η επιλογή που έχεις κάνει να βλέπεις το καλό μέσα στους ανθρώπους, να τους νοιάζεσαι και να τους εμπιστεύεσαι.
Γι’ αυτό πονάει τόσο η προδοσία του φίλου. Απείρως περισσότερο από του συντρόφου.
Η μόνη αλήθεια σε αυτή τη ζωή είναι ότι δε μπορούμε να προστατεύσουμε τον εαυτό μας από τον πόνο. Για να γίνουμε ευτυχισμένοι, για να προσεγγίσουμε την αίσθηση της πληρότητας χρειάζεται να εμπιστευτούμε, να σχετιστούμε, να αφήσουμε τον εαυτό μας με θάρρος και αλήθεια σε εκείνους που έχουμε επιλέξει να είναι στη ζωή μας. Να δώσουμε ευκαιρίες στους ανθρώπους, να τους αγαπήσουμε. Έτσι παίζεται το παιχνίδι. Μέσα στο παιχνίδι όμως είναι και η ήττα. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα χάσουμε κάποιες φορές. Ότι οι άνθρωποι που εμπιστευτήκαμε δεν άντεξαν. Ας δούμε την ευθύνη μας, ας τους συγχωρήσουμε κι ας προχωρήσουμε με τη βεβαιότητα ότι παρακάτω μας περιμένουν άνθρωποι πιο δυνατοί, πιο σταθεροί, πιο ολοκληρωμένοι.
Κάθε προδοσία και κάθε απώλεια είναι μια χρυσή ευκαιρία να κάνουμε reset, να μάθουμε πολύτιμες πληροφορίες για τον εαυτό μας και –πιο σοφοί πια– να σχετιστούμε με νέους ανθρώπους.
Πάμε;
Συντάκτης: Χαρά Ντάτση
