Γιατί δεν μπορώ να κάνω μια σχέση;
Ένα ερώτημα που ακούγεται στις μέρες μας σε κάθε γραφείο ψυχοθεραπευτή, σε κάθε τραπεζάκι μπαρ, σε κάθε σαλόνι που μαζεύονται παρεούλες, σε κάθε τραπέζι ταβέρνας, σε κάθε ξαπλώστρα θάλασσας, με δυο λόγια, σε κάθε κουβέντα.
Λίγοι είναι αυτοί που δεν το χουν ξεστομίσει κι ακόμα λιγότεροι αυτοί που δεν το χουν σκεφτεί.
Η συντροφικότητα είναι μια απολύτως ανθρώπινη ανάγκη. Είναι αυτή που ώθησε τους ανθρώπους να οργανωθούν σε κοινωνίες για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες της επιβίωσης, σωματικής και συναισθηματικής. Είναι πρακτικά στη φύση μας να ζούμε συντροφικά, να στηρίζουμε ο ένας τον άλλον και με αυτόν τον τρόπο να ευημερούμε και να αναπτυσσόμαστε.
Πώς γίνεται λοιπόν, κάτι τόσο φυσικό κι αναγκαίο να έχει γίνει το πρόβλημα που απασχολεί μια τεράστια πλειοψηφία ανθρώπων στις μέρες μας; Ειδικά όταν όλοι δηλώνουν πόσο πολύ θέλουν μια σχέση αλλά δεν μπορούν να βρουν έναν άνθρωπο.
Αυτό το τελευταίο βέβαια βγαίνει σε πολλές παραλλαγές: «όποιος γνωρίζω είναι σκάρτος», «όλες με θέλουν γιατί έχω καλή δουλειά κι αμάξι», «όλοι θέλουν σεξ και τίποτα άλλο», «όλες είναι ανεύθυνες και με το μυαλό πάνω από το κεφάλι», «όλοι θέλουν να περνάνε καλά και καμία δέσμευση», «όλοι είναι γουρούνια», «όλες είναι για την πάρτη τους».
Πίσω από αυτές τις ομολογουμένως εξαιρετικές δικαιολογίες, αν ψαξουμε λίγο καλύτερα θα βρούμε ένα κοινό σημείο: Ότι όσοι τις χρησιμοποιούν μοιάζει να ελκύουν συνεχώς και αδιαλλείπτως τον ίδιο τύπο ανθρώπων. Δηλαδή ακριβώς αυτό που διακηρύττουν ότι δεν θέλουν, ότι σιχαίνονται, ότι τους πληγώνει. Πώς γίνεται αυτό τέλος πάντων; Μαγικά;
Όχι βέβαια!
Πολλές φορές, ενώ οι άνθρωποι δηλώνουν συνειδητά ότι θέλουν κάτι, σ’ ένα βαθύτερο επίπεδο, πιο σκοτεινό και πιο αδιερεύνητο, αυτό που λένε ασυνείδητο, δεν επιθυμούν τη δέσμευση. Έτσι, σαμποτάρουν τη συνειδητά εκφρασμένη επιθυμία τους, με αποτέλεσμα να μην πετυχαίνουν ποτέ τον στόχο τους.
Ο Χέλιγκερ λέει ότι ένα ζευγάρι, χρειάζεται μόνο δεκαπέντε λεπτά από τη στιγμή που θα συναντηθεί πρώτη φορά για να ξέρει τα πάντα ο ένας για τον άλλον. Πάντα σε ασυνείδητο επίπεδο. Αυτό σημαίνει ότι αναγνωρίζουμε αμέσως αυτούς που δε θα εκπληρώσουν τις επιθυμίες μας, που θα μας απογοητεύσουν, που θα μας πληγώσουν και που όμως θα μας προστατεύσουν από τον βαθύτερό μας φόβο: της δέσμευσης.
Η δέσμευση είναι μια κατάσταση περίπλοκη. Πιο περίπλοκη απ’ όσο υποννοεί η επιλογή του status στο Facebook. Χρειάζεται συναισθηματική ωριμότητα, ανάληψη ευθύνης, ψυχραιμία στις δυσκολίες, συνέπεια, δύναμη, συγχώρεση, εμπιστοσύνη, αποδοχή των αδυναμιών μας και των αδυναμιών του άλλου. Μια συντροφική σχέση είναι μαραθώνιος και όχι σπριντ. Χρειάζεται αντοχή. Πόσοι άνθρωποι μπορούν να ανταπεξέλθουν σε τέτοιες συνθήκες αλήθεια;
Αν λάβουμε υπόψιν μας ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων έχει μεγαλώσει σε οικογένειες με καυγάδες ή έντονες συγκρούσεις, με σωματική ή ψυχολογική βία, με διάφορες εντάσεις και κακοποίηση ή απλώς μέσα σε ένα περιβάλλον που η αγάπη προσφέρονταν ως αντάλλαγμα του να είσαι καλό παιδί, καλός μαθητής, καλό κορίτσι, άξιο αγόρι, τότε δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε τη δυσκολία που φέρουμε σχεδόν όλοι σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό να εμπιστευτούμε πραγματικά και να δώσουμε ψυχικά κομμάτια ο ένας στον άλλον. Κάτι που είναι βασική προυπόθεση μιας σταθερής συντροφικής σχέσης.
Επίσης, είναι τρομερά δύσκολο να υπάρξει συντροφική σχέση όταν ένα άτομο δεν έχει βασική αυτοεκτίμηση. Ψάξτε λίγο μέσα σας. Πόσο συχνά λέτε «γιατί να με διαλέξει εμένα, ενώ υπάρχουν τόσοι πιο όμορφοι/έξυπνοι/πλούσιοι;». Για σκεφτείτε: Αν εσείς δεν εκτιμάτε τον εαυτό σας για αυτό που είστε και αυτά που έχετε, γιατί να σας διαλέξει κάποιος άλλος;
Στην πραγματικότητα, το μήνυμα που στέλνετε προς τα έξω είναι «μη με πλησιάζετε γιατί δεν αξίζω. Είμαι ένα ταπεινό χαμομηλάκι και το πολύ πολύ να με ποδοπατήσετε». Και τελικά αυτό συμβαίνει. Σωστά;
Ακόμα, υπάρχουν άνθρωποι, άνδρες και γυναίκες, που νιώθουν τόσο έντονα την ανάγκη να είναι σε μια σχέση ώστε μπαίνουν σε πανικό. Δεν αντέχουν στιγμή με τον εαυτό τους, η ζωή τους δεν αξίζει αν δεν είναι ζευγάρι με κάποιον (όποιον να ‘ναι, δε βαριέσαι), η καθημερινότητα δεν κυλάει, νιώθουν αυτολύπηση και ανάξιοι μόνοι τους. Το αποτέλεσμα είναι να προσκολλώνται τόσο πολύ στον άλλον όταν ξεκινάνε μια γνωριμία και εκείνος να φεύγει τρέχοντας. Και με το δίκιο του. Κανείς δε θέλει να τον αντιμετωπίζουν σα σανίδα σωτηρίας. Ξανακοιτάξτε τον εαυτό σας. Εσείς θα σας διαλέγατε;
Όταν ένα άτομο αναγνωρίζει στον εαυτό του ένα από τα παραπάνω μοτίβα συμπεριφορών και επιλογών, ίσως ήρθε η ώρα να προβληματιστεί και να ψάξει λίγο παραπάνω την ευθύνη του.
Ισως χρειάζεται να ρίξεις μια καλή ματιά στο μέσα σου για να δεις τι συμβαίνει πραγματικά. Η τύχη παίζει τον ρόλο της αλλά δεν είναι αυτή που κανει το παιχνίδι. Το παιχνίδι το κάνουν οι φόβοι, οι ελλείψεις, η άγνοια που έχουμε για τον τρόπο που λειτουργούμε και κάνουμε επιλογές.
Ψάξτο λίγο παραπάνω! Μήπως τελικά δεν είναι όλοι οι άνδρες γουρούνια και όλες οι γυναίκες ανεύθυνες, αλλά μόνο όσοι εσύ διαλέγεις;
Συντάκτης: Χαρά Ντάτση
