Ανήκεις κι εσύ σ’ εκείνη την κατηγορία ανθρώπων που στρώνονται να διαβάσουν για την εξεταστική μία μέρα πριν δώσουν το μάθημα; Είσαι κι εσύ από ‘κείνους που φτιάχνουν βαλίτσα λίγο πριν φύγει το τρένο; Σιχαίνεσαι κι εσύ τη φράση «Μην αναβάλλεις γι’ αύριο αυτό που μπορείς να κάνεις σήμερα», ενώ δηλώνεις θερμός υποστηρικτής εκείνης που διατείνεται πως «Κάλλιο αργά παρά ποτέ» ; Είσαι γενικώς της τελευταίας στιγμής;
Αν ναι, τότε να σου ανακοινώσω με μεγάλη μου χαρά πως αποτελείς κι εσύ μέλος του ξακουστού, διευρυμένου κλαμπ των αναβλητικών! Αλλά ακόμα κι αν τα παραπάνω γνωρίσματα έρχονται σε πλήρη αντίθεση με την προσωπικότητά σου, τότε συνέχισε να διαβάζεις, διότι εμείς οι αναβλητικοί είμαστε πολύ παρεξηγημένα άτομα.
Καταρχάς να ξεκαθαρίσουμε ότι η αναβλητικότητα δεν είναι τεμπελιά. Απλώς αναβάλλουμε μέχρι τελευταίας στιγμής τις υποχρεώσεις μας, γιατί έχουμε πιο ευχάριστα πράγματα να κάνουμε. Γνωρίζουμε μεν ότι υπάρχει κάποια δουλειά που εκκρεμεί κι ενδεχομένως επείγει, παρ’ όλα αυτά θα προτιμήσουμε να κάτσουμε να δούμε δέκα επεισόδια σερί από την αγαπημένη μας σειρά.
Είναι προφανές ότι το σπίτι θέλει συγύρισμα, αλλά θα το αφήσουμε γι’ αργότερα και θα πάμε για καφέ με τα παιδιά. Θέλουμε απ’ τη μία να ξεκινήσουμε δίαιτα, απ’ την άλλη, όμως, η αγάπη μας για το φαΐ είναι τόσο μεγάλη που λέμε «Δε βαριέσαι, από Δευτέρα» και τσιμπάμε άλλο ένα πτι φουρ.
Πολλοί συσχετίζουν την αναβλητικότητα με την αδράνεια, στην πραγματικότητα, όμως, μόνο αδρανείς δεν είμαστε, αφού την ώρα που αναβάλλουμε μια –πιθανώς σημαντική– υποχρέωση, ασχολούμαστε με κάτι πιο δημιουργικό, κάτι που μας γεμίζει. Κι όμως, μ’ έναν τρόπο μαγικό θα έχουμε περατώσει το καθήκον μας, έστω και το τελευταίο λεπτό.
Ένας αναβλητικός, για παράδειγμα, ενώ του έχει ανατεθεί κάποια εργασία, θα την αφήσει γι’ αργότερα και θα βγει για τρέξιμο ή θα αράξει να διαβάσει το βιβλίο του. Το τρέξιμο και το διάβασμα τον γεμίζουν ψυχικά, ενώ ταυτόχρονα του προσφέρουν σωματικά και πνευματικά οφέλη. Κι ας ξαγρυπνήσει μετά όλο το βράδυ για να ολοκληρώσει την εργασία του. Άσε που, πολλές φορές, στη θέση της υποχρέωσης που αναβάλλουμε, φέρουμε εις πέρας κάποια άλλη, ίσως λιγότερο σημαντική. Αυτό μας κάνει αυτόματα και παραγωγικούς. Κι αυτή είναι η θετική πλευρά της αναβλητικότητας.
Συνήθως θ’ αναβάλλουμε κάτι λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος. Αρνούμαστε πεισματικά ν’ ασχοληθούμε άμεσα με καταστάσεις που δε μας κινούν το ενδιαφέρον, ακόμα κι όταν το κίνητρο της αμοιβής είναι αξιοσημείωτο. Δίνουμε περισσότερο βάρος στη διαδικασία, παρά στο αποτέλεσμα, κι αν η διαδικασία δε μας εμπνέει, δεν παίζει ν’ ασχοληθούμε κι ιδιαίτερα. Έχουμε και καλύτερα πράγματα να κάνουμε!
Επιπλέον, δε γουστάρουμε να μας λένε τι να κάνουμε. Ούτε πώς ούτε πότε να το κάνουμε. Μας αρέσει να εκτελούμε τις υποχρεώσεις μας με το δικό μας ρυθμό και το δικό μας τρόπο κι αυτό μας δίνει μεγαλύτερη αίσθηση ελευθερίας. Και τι σας νοιάζει, δηλαδή, που τ’ αφήνουμε όλα τελευταία στιγμή; Αφού στο φινάλε η δουλειά θα γίνει, τι γκρινιάζετε;
Σε πολλούς από εμάς η αναβλητικότητα έχει γίνει κατά κάποιον τρόπο δεύτερη φύση μας. Η έκρηξη αδρεναλίνης της τελευταίας στιγμής είναι για μας το μεγαλύτερο κίνητρο κι η πίεση του χρόνου μας κάνει πιο αποδοτικούς. Όσο ανιαρό θεωρούμε το να κάνουμε τα πάντα στην ώρα τους, άλλο τόσο συναρπαστική μας φαίνεται η πρόκληση να προλάβουμε την προθεσμία, έστω και ένα δευτερόλεπτο πριν. Ή ίσως απλά να λειτουργούμε καλύτερα υπό πίεση.
Η φαινομενική αναισθησία μας, εκνευρίζει, αγχώνει κι αναστατώνει τον υπόλοιπο κόσμο γύρω μας. Μας κατηγορούν ότι μονίμως χασομεράμε και κωλυσιεργούμε, αλλά νομίζω πως στην πραγματικότητα απλά μας ζηλεύουν για τη χαλαρότητα και την ηρεμία μας. Η αλήθεια πάντως είναι πως αναίσθητοι δεν είμαστε. Ίσα-ίσα πολλές φορές νιώθουμε κατά βάθος ενοχές που αναβάλλουμε τόσο σημαντικά πράγματα, αλλά μετά από λίγο μας περνάει και δεν αγχωνόμαστε, γιατί ξέρουμε ότι στο τέλος θα τα καταφέρουμε.
Πολύ πιθανό κι εσύ που τώρα διαβάζεις αυτό το άρθρο, στην πραγματικότητα να έχεις πιο σημαντικά πράγματα να κάνεις. Και τ’ αναβάλλεις, έτσι απλά επειδή μπορείς. Και δεν αγχώνεσαι. Και καλά κάνεις και μαγκιά σου, αφού όλοι ξέρουμε πως θα το τακτοποιήσεις. Έστω και την τελευταία στιγμή.
Επιμέλεια Κειμένου Δάφνης Μαυρίδου: Πωλίνα Πανέρη