10 πολύ τρομακτικές αλήθειες για τον πλανήτη μας

Πολλοί είναι αυτοί που βροντοφωνάζουν ανά τα χρόνια «σώστε τον πλανήτη» αλλά μάλλον δεν έχουμε καταλάβει από τι πρέπει να τον σώσουμε και πόσο σοβαρά είναι τα πράγματα. Mα αφορμή την παγκόσμια μέρα Γης, είναι ευκαιρία να θίξουμε κάποια τρομακτικά ζητήματα που καραδοκούν, εξαιτίας της χρόνιας κακομεταχείρισης του πλανήτη μας από τα ίδια μας τα χεράκια.

1. Υπερθέρμανση, υπερθέρμανση και πάλι υπερθέρμανση

Αν θέλουμε να μιλήσουμε με νούμερα, θα δούμε πως η θερμοκρασία της Γης, συγκριτικά με τη βιομηχανική εποχή, ανέβηκε περισσότερο από 1 βαθμό Κελσίου. Το κρίσιμο σημείο, με βάση τους ειδικούς, θα είναι όταν η αύξηση ξεπεράσει τους 1,5 βαθμούς, αφού πλέον οι συνέπειες θα είναι πολλές και μη αναστρέψιμες. Μάλιστα, στην περίπτωση που λιώσουν οι πάγοι εντελώς, αναμένεται αύξηση της στάθμης της θάλασσας κατά 60 μέτρα, και οι επιστήμονες θέτουν το όχι και τόσο μακρινό 2060 ως την ημερομηνία για το μη αναστρέψιμο σημείο. Να πούμε επίσης, για να καταλάβουμε πόσο σημαντικό είναι το στοιχείο του πάγου για τον Πλανήτη, πως είναι το βασικό στοιχείο που κρατάει τη γη σε φιλικές για τη ζωή θερμοκρασίες. Έχοντας πει αυτά, από το 1990 έως σήμερα, 28 τρισεκατομμύρια τόνοι πάγου από τις αρκτικές περιοχές του πλανήτη έχουν λιώσει και μάλιστα σήμερα αυτό συμβαίνει με ρυθμό κατά 57% ταχύτερο, σε σχέση με τη δεκαετία του 1990.

2. Θα έχουμε περισσότερες αρρώστιες

Η υπερθέρμανση που αναφέραμε παραπάνω, απελευθερώνει παλιά βακτήρια κι ιούς που είχαν παγώσει για εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια και μπορούν να προκαλέσουν επικίνδυνες ασθένειες. Επιπλέον, οι ασθένειες επηρεάζουν και τα ζώα, αφού επανεμφανίζονται και σ’ αυτά παλιές ασθένειες οι οποίες μεταφέρονται και στον άνθρωπο. Ας μην αναφερθούμε στο γεγονός ότι ευνοούνται κατά κόρων οι πανδημίες. Το ζήσαμε στο πετσί μας 3 χρόνια, το εμπεδώσαμε.

3. Όλες οι καταστροφές θα είναι ολοένα και πιο έντονες

Κάτσε τώρα και σκέψου πόσες πυρκαγιές θυμάσαι τα τελευταία χρόνια; Πόσες πλημμύρες; Σίγουρα σου ήρθαν στο μυαλό τουλάχιστον δύο εικόνες, κι ας μην παρακολουθείς και πολύ την επικαιρότητα. Η κλιματική αλλαγή φέρνει ξηρασίες, επηρεάζει το χώμα που πατάς, τον αέρα που αναπνέεις και που άμα λάχει μπορεί και να σε σηκώσει όρθιο και να σου καταστρέψει το σπίτι, τη γειτονιά ή και την πόλη. Σε ορισμένες περιοχές, οι καύσωνες γίνονται πιο μακροχρόνιοι και πιο συχνοί, ενώ υπάρχουν ορισμένα στοιχεία που δείχνουν ότι οι θερμότερες θερμοκρασίες στην επιφάνεια της θάλασσας μπορούν να οδηγήσουν σε περισσότερη ενέργεια για τον σχηματισμό και την ενίσχυση των καταιγίδων, ενώ η υψηλότερη στάθμη της θάλασσας μπορεί να οδηγήσει σε περισσότερες πλημμύρες.

4. Θα πούμε το νερό-νεράκι

Ίσως κι από τα πιο δεδομένα πράγματα που έχουμε στη κατοχή μας είναι το νερό. Το έχεις όποτε θες, όπου θες, σε αφθονία κι αν χρειαστεί να το αγοράσεις το βρίσκεις και πολύ οικονομικά. Όμως γνώριζες πως η κλιματική αλλαγή επηρεάζει και τη διαθεσιμότητα του γλυκού νερού; Η ποιότητα και η ποσότητά του κινδυνεύουν να μειωθούν σημαντικά, γεγονός που αποτελεί εξίσου μια μη αναστρέψιμη συνέπεια. Σκέψου πως περίπου το 80% των λυμάτων απορρίπτεται στις υδάτινες οδούς χωρίς επεξεργασία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη ρύπανση των υδάτων, η οποία μπορεί να βλάψει την υδρόβια ζωή και να καταστήσει το νερό μη ασφαλές για ανθρώπινη κατανάλωση.

5. Μείωση του θαλάσσιου οικοσυστήματος

Πλέον, αν αναλογιστούμε την υπερθέρμανση και τη διαφορά στις θερμοκρασίες και σκεφτούμε και πόσα απορρίμματα οδηγούνται στις θάλασσες, είτε από εμάς, είτε από απόβλητα εργοστασίων ή και σπιτιών, η ύπαρξη υδρόβιου οργανισμού θα είναι σπάνιο φαινόμενο αν όχι παρελθόν. Ο καημένος ο γλάρος που φώναζε «Όχι σκουπίδια, όχι πλαστικά σε θάλασσες και ακτές» πριν χρόνια, μάλλον δεν κατάφερε να μας πείσει και να μας κινητοποιήσει.

6. Η μαζική εξαφάνιση ειδών είναι κοντά

Οι επιστήμονες δηλώνουν πως πλέον βιώνουμε μια περίοδο μαζικής εξαφάνισης ειδών, μιας και παραπάνω από ένα εκατομμύριο είδη έμβιων όντων οδεύουν προς την εξαφάνιση. Και όταν λέμε έμβια δεν εννοούμε μόνο είδη ζώων, αλλά ακόμα και χιλιάδες είδη φυτών, με τα ποσοστά εξαφάνισης να είναι 1000 φορές παραπάνω από τα φυσιολογικά επίπεδα! Ωστόσο, η εξαφάνιση μπορεί να οδηγήσει και στην υπερεξάπλωση άλλων ειδών, διαταράσσοντας εντελώς το οικοσύστημα. Πολλά είδη υφίστανται ήδη μετατοπίσεις εύρους εξάπλωσης, μεταβολή του χρονισμού των γεγονότων του κύκλου ζωής και αλλαγές ακόμα και στον χρόνο ζωής τους.

7. Κάνουμε αλόγιστη χρήση πόρων

Το ότι το ρεύμα κι άλλοι πόροι που χρησιμοποιούμε για να εκτελέσουμε τις καθημερινές μας δραστηριότητες υπάρχουν ελεύθερα για χρήση όποτε τα χρειαστούμε, δε σημαίνει ότι μπορούμε και να τα καταχραζόμαστε. Και για να καταλάβεις για πόση κατάχρηση σου μιλάω, έχουμε φτάσει σε σημείο να σπαταλάμε τόσους πόρους που θα χρειαζόμασταν 1,7 πλανήτες ακόμα για να υποστηρίξουμε τη ζήτησή μας. Κάτι πρέπει να κάνουμε πολύ λάθος.

8. Μόλυνση του αέρα

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι υπεύθυνη για περίπου 4,2 εκατομμύρια πρόωρους θανάτους κάθε χρόνο. Οι κύριες πηγές ρύπανσης του αέρα σε εξωτερικούς χώρους περιλαμβάνουν τις μεταφορές (π.χ. αυτοκίνητα, φορτηγά και λεωφορεία), την παραγωγή ενέργειας (π.χ. σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα), τη βιομηχανία (π.χ. εργοστάσια και διυλιστήρια) και τη γεωργία (π.χ. κτηνοτροφία και χρήση λιπασμάτων). Τα λεπτά σωματίδια (PM2.5) που είναι μια ιδιαίτερα επιβλαβής μορφή ατμοσφαιρικής ρύπανσης, μπορούν να εισχωρήσουν βαθιά στους πνεύμονες και να προκαλέσουν αναπνευστικά και καρδιαγγειακά προβλήματα, και σύμφωνα με τον ΠΟΥ, το 91% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε περιοχές όπου η ποιότητα του αέρα υπερβαίνει τα κατευθυντήρια όρια του οργανισμού για τα PM2.5.

9. Η γη περιστρέφεται ολοένα και πιο αργά πια

Το ότι η Γη γυρίζει το ξέρουμε -το είπαν και οι Λοκομόντο άλλωστε. Αυτό που ίσως δε γνώριζες είναι πως παλαιότερα (την εποχή των δεινοσαύρων) η ημέρα ήταν κατά μία ώρα μικρότερη απ’ ότι σήμερα! Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η Σελήνη απομακρύνεται αργά από τη Γη κι έτσι οι μέρες καταλήγουν να είναι μεγαλύτερες όσο περνάνε τα χρόνια. Δυο ερευνητές όμως, ο Roger Bilham και η Rebecca Bendick θεωρούν πως η επιβράδυνση αυτής της περιστροφής θα μπορούσε να προκαλέσει περισσότερους μεγάλους σεισμούς. Αν το συνδυάσουμε και μ’ αυτούς που μπορεί να προκληθούν από τους δικούς μας λάθος χειρισμούς, πρέπει να αρχίζουμε να αλλάζουμε, χθες.

10. Oι χώρες που σφυρίζουν κλέφτικα

Υπάρχουν πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο που δε συμμορφώνονται πλήρως με τους περιβαλλοντικούς νόμους και κανονισμούς. Ορισμένες μπορεί να μην έχουν τους πόρους ή την ικανότητα να επιβάλλουν την περιβαλλοντική νομοθεσία, ενώ άλλες μπορεί να δίνουν προτεραιότητα στο γρήγορο χρήμα και το “ό,τι φάμε κι ό,τι πιούμε”. Η κυβέρνηση της Βραζιλίας έχει επικριθεί για την αποτυχία της να προστατεύσει το τροπικό δάσος του Αμαζονίου από την αποψίλωση, ενώ υπό την κυβέρνηση Τραμπ, οι Ηνωμένες Πολιτείες μείωσαν πολλούς περιβαλλοντικούς κανονισμούς κι αποσύρθηκαν από τη Συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή. Η Κίνα εξακολουθεί να είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στον κόσμο.

Οι απειλές είναι πράγματι πολλές και σοβαρές. Πολλά προβλήματα ξεκινούν από το “τι μπορώ να κάνω είμαι μόνο ένας άνθρωπος”. Κι όμως, είναι πάρα πολλά κι απλά όσα μπορούμε να κάνουμε. Για αρχή, να ενημερωθούμε και να καταλάβουμε πως δεν είναι μύθοι όσα θα βρούμε μπροστά μας κι ήδη βιώνουμε. Λίγο να μπορούσαμε να το πάρουμε στα σοβαρά, θα μπορούμε για πολλά ακόμη χρόνια να γιορτάζουμε την Παγκόσμια Ημέρα Γης. Ας είναι αυτά που διάβασες η αρχή να αλλάξει ο καθένας μας έστω κι ένα πράγμα που κάνει λάθος. Σιγά σιγά κάτι μπορούμε ν’ αλλάξουμε. Αλλά δε θα μπορούμε για πάντα.