Σήμερα θ’ ανακαλύψουμε το «σύνδρομο του Ναπολέοντα» ή αλλιώς το «σύνδρομο του κοντού». Μέχρι πρότινος αντιμετώπιζαν το σύνδρομο αυτό ως μύθο, όμως νέες επιστημονικές μελέτες επιβεβαίωσαν ότι η θεωρία αυτή είναι βάσιμη. Στα πρώτα στάδια της εμφάνισής του ο όρος επινοήθηκε από τον ψυχολόγο Άλφρεντ Άντλερ, που μελέτησε εξονυχιστικά τη συμπεριφορά του Ναπολέοντα Βοναπάρτη, ο οποίος πέρα από το γεγονός ότι ήταν στυγνός δικτάτορας, ήταν επίσης και κοντός. Παρόμοια συμπεριφορά και χαρακτηριστικά εντοπίστηκαν και στον Στάλιν και στον Φράνκο κι έτσι η άποψη αυτή εδραιώθηκε.
Σύμφωνα με αυτά τα παραδείγματα, εξελίχθηκε και διαδόθηκε αυτό το σύνδρομο ανά τα χρόνια, περιγράφοντας το μοτίβο του ανθρώπου ο οποίος λόγω ελλιπούς αναστήματος, προσπαθούσε να το αντισταθμίσει χαρακτηριζόμενος από έπαρση κι επιθετικότητα. Μάλιστα, γι’ αυτό τον λόγο μέχρι και σήμερα πολλοί θεωρούν ότι ο Ναπολέοντας είχε βάλει στόχο της ζωής του να κατακτήσει την Ευρώπη, μόνο και μόνο για να αποδείξει ότι είναι ανώτερος κι ικανός.
Μια έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Personality and Individual Differences, έδειξε ότι όσοι άνθρωποι είναι κοντύτεροι από τον μέσο όρο και δεν είναι ικανοποιημένοι με αυτό, εμφανίζουν πληθώρα αρνητικών συναισθημάτων όπως άγχος, ανασφάλεια και τάσεις κατωτερότητας. Γι’ αυτόν τον λόγο, σημειώνουν πιο ανταγωνιστική συμπεριφορά έναντι ψηλότερων με σκοπό να ισοσκελίσουν τη διαφορά τους.
Σε ένα δείγμα 367 ατόμων στις Ηνωμένες πολιτείες, ζητήθηκε από άνδρες και γυναίκες να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο εν ονόματι «Dirty Dozen Dark Triad». Το συγκεκριμένο ερωτηματολόγιο, είχε ως στόχο να ορίσει τα επίπεδα της ψυχοπάθειας, ναρκισσισμού και μακιαβελισμού στο κάθε άτομο που έλαβε μέρος (αυτός ο ιδιαίτερος χαρακτηρισμός, χρησιμοποιείται για να περιγράψει την τάση ενός ατόμου να χειραγωγεί τους άλλους, ή που έχει γενικότερα μια κυνική στάση απέναντι στα πράγματα). Εκ του αποτελέσματος, ο συγγραφέας Peter K. Jonason, ανέφερε πως οι κοντύτεροι άνθρωποι, ειδικότερα όσοι εύχονταν να είναι ψηλότεροι, τείνουν να είναι πιο επιδειξιομανείς μιας και θεωρούν το χαρακτηριστικό τους αυτό μειονέκτημα, οπότε προσπαθούν να βρουν τρόπους ή μέσα να φανούν σε κάτι άλλο «ανώτεροι» για να καλύψουν το χάσμα της αυτοπεποίθησής τους μπροστά σε άλλους, που θεωρούνται ψηλότεροι.
Μάλιστα, λέγεται ότι οι σχέσεις που δημιουργούν αυτοί οι άνθρωποι, παρουσιάζουν ένα πιο επαναστατικό υπόβαθρο, το οποίο οφείλεται στο ότι επειδή «υστερούν» φυσικά, ενδυναμώνονται ψυχικά. Συγκεκριμένα, δεδομένου ότι θέλουν να καλύψουν τις διαφορές τους με άλλους ανθρώπους, φέρονται πιο επιθετικά, έχουν περισσότερο στόμφο όταν εκφράζουν τις απόψεις τους ενώ παράλληλα καταφέρνουν να φαίνονται μέχρι κι υπερόπτες εξαιτίας αυτής τους της στάσης. Παράλληλα, γι’ αυτούς τους λόγους θεωρούνται από πολλούς ότι έχουν έλλειψη καλών τρόπων συμπεριφοράς.
Παρ’ όλα αυτά, δε σιχαίνονται όλοι οι κοντοί το ύψος τους και σαφώς δεν μπορεί μια έρευνα να κατηγοριοποιήσει ένα βιολογικό χαρακτηριστικό ως θέσφατο καταδικάζοντας ολόκληρη την ψυχολογία ενός ανθρώπου. Απόδειξη πως αρκετοί χρησιμοποίησαν το φαινομενικό «μειονέκτημά» τους ως πλεονέκτημα χωρίς να νιώθουν άβολα. Πάνω σε αυτό, βασίστηκε και μια καμπάνια μέσω Tik Tok, η οποία ονομάζεται “Short King Spring”. Η όλη καμπάνια βασίζεται σε άντρες που βρίσκονται κάτω από 1,72, που φέρουν στο πλάι τους γυναίκες που είναι εμφανώς ψηλότερές τους, χωρίς να εμφανίζουν σημάδια κατωτερότητας ή ανασφάλειας. Χαρακτηριστική είναι και η δήλωση της Caroline Vazzana, η οποία μίλησε για τον σύντροφό της David Lopez, δηλώνοντας ότι ο ίδιος έχει αυτοπεποίθηση κι εμφανίζεται χωρίς ίχνος ντροπής ακόμα κι όταν η ίδια εμφανίζεται στο πλάι του με τακούνια έξι πόντων!
Κοινώς, για ακόμη μια φορά παρατηρούμε ότι ναι μεν επιστημονικά μπορούν να εξηγηθούν σύνδρομα και τάσεις, αλλά είναι και στο χέρι του καθενός ξεχωριστά να ορίσει τη θέση που θέλει να έχει αλλά και τον ίδιο του τον χαρακτήρα και σαφώς τίποτα δεν επαρκεί στο βιολογικό κομμάτι έτσι ώστε να μας στερήσει μια θέση μιας υγιούς προσωπικότητας. Οτιδήποτε διαφορετικό, μπορεί να θεωρηθεί και racial profiling. Θα ήταν ιδανικό να αποφευχθεί η σύγκριση των ατόμων ανά ύψος μιας και στο τέλος ο χαρακτήρας είναι αυτός που θα κερδίσει τη σύγκριση.
Οι επιθετικές και ναρκισσιστικές συμπεριφορές προκύπτουν από τη λάθος διαχείριση των ανασφαλειών. Αν αυτές μπορούσαν να ξεπεραστούν σταδιακά με πιο υγιή τρόπο, ίσως πολλοί άνθρωποι, γενικότερα, να μην εμφάνιζαν τέτοιες άσχημες συμπεριφορές. Συμπεριφορές που βλάπτουν όχι μόνο τους ίδιους αλλά κι όσους ανθρώπους τους περιβάλλουν. Δεν φταίει το ύψος όταν ο άλλος επιλέγει να εμφανίσει μια ναρκισσιστική συμπεριφορά. Κι αυτό το επιβεβαιώνουν άτομα που παρά το χαμηλό τους ύψος, στέκονται ψηλότερα κι από τον πιο ψηλό. Ας αφήσουμε λοιπόν τους αριθμούς σε ύψος, σε ηλικία, σε κιλά κι ας επικεντρωθούμε στο να χτίσουμε έναν καλύτερο χαρακτήρα.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου