Ζούμε σε μια κοινωνία γεμάτη τυπικά «πρέπει» που οφείλει καθένας να ακολουθήσει, τις περισσότερες φορές όχι από προσωπική επιλογή. Υπάρχει η άποψη πως ό,τι αποδέχεται και θεσπίζει η μάζα, πρέπει αν μη τι άλλο και να τηρείται από όλους. Το κοινωνικά αποδεκτό, το σωστό, οφείλουν όλοι να το ‘χουν κατά νου και να προσπαθούν να μην παρεκκλίνουν.
Θα ακούσεις συχνά πως πρέπει να στέκεσαι στο ύψος των περιστάσεων. Θα προσπαθήσουν να σου περάσουν πως χρειάζεται και καμιά φορά να συμπεριφέρεσαι όπως προστάζουν οι κανόνες του συνόλου κι ας είναι κόντρα στους δικούς σου. Γιατί έτσι ωριμάζεις θα σου πουν. Γιατί δεν έχει πάντα σημασία να μοιράζεσαι την άποψή σου αν είναι διαφορετική. Μπορείς απλώς να αρκεστείς σε ένα «ναι» και να μη δώσεις συνέχεια. Αυτή πιστεύουν πως είναι η πιο σοφή επιλογή.
Σαφώς είναι σημαντικό να μπορείς να διακρίνεις πότε χρειάζεται να παραβλέψεις κάτι και πότε πρέπει να διαφωνήσεις. Μήπως όμως υπερέχουν οι στιγμές που φέρεσαι όπως πρέπει από τις στιγμές που είσαι αληθινός; Καλή και η τυπική συμπεριφορά, δε λέω. Ώριμο να μπορείς να συμπεριφερθείς ανάλογα με την περίσταση και να είναι όλοι ικανοποιημένοι. Ένα λεπτό όμως. Είναι όλοι ικανοποιημένοι με την υποκρισία; Με μια δήθεν συμπεριφορά για να λειτουργούν όλα εύρυθμα;
Ποιον προσπαθείς εν τέλει να ικανοποιήσεις; Και γιατί; Ας δούμε ένα απλό παράδειγμα. Ποιος ο λόγος να «πρέπει» να τροποποιήσεις το πρόγραμμά σου για να βρεθείς σε ένα οικογενειακό τραπέζι που αντί όλοι να περνάνε καλά, γίνεται ανάκριση, επίδειξη και σύγκριση επιτευγμάτων; Ποιος έχει την καλύτερη δουλειά, ποιος περισσότερα πτυχία, ποιος κάνει τι στη ζωή του. Και ας μην παραλείψουμε το φλέγον ζήτημα σε κάθε τέτοια μάζωξη: «Εσύ γιατί δεν έχεις ακόμη δική σου οικογένεια, παιδιά, σκυλιά, γατιά;».
Σε πιέζουν να δώσεις απαντήσεις. Ίσως φοβηθείς να πεις ότι πέρασες μια τραυματική εμπειρία από τις προηγούμενες σχέσεις σου και θες λίγο χρόνο μόνος μέχρι να φροντίσεις τις πληγές σου. Ίσως να μη θες να μοιραστείς ότι έχεις προσπαθήσει να κάνεις ένα παιδί αλλά δεν τα κατάφερες. Ίσως να μη θες να τους σοκάρεις λέγοντας ανοιχτά πως βρήκες τον έρωτα σε δυο μάτια του ίδιου φύλου, ούτε και να τους απογοητεύσεις λέγοντας πως προτιμάς να αφιερωθείς στη καριέρα σου και απλώς να περνάς καλά.
«Ε, θα γίνει και αυτό όπου να ‘ναι…», ψελλίζεις.
Φοβάσαι να μοιραστείς την αλήθεια σου λες κι αν δεν εγκρίνουν τη ζωή σου, ζεις ένα λάθος. Και δε μιλάς, γιατί ξέρεις ότι θα υπάρξουν αντιδράσεις, σχολιασμοί –ναι, από αυτούς που γίνονται μετά το τραπέζι, πίσω από την πλάτη σου. Ξέρεις πως θα σου φορτωθεί μια ταμπέλα που θα γίνει το σήμα κατατεθέν σου, που θα έρχεται στο μυαλό σε κάθε αναφορά του ονόματός σου. Πού να μπλέκεις τώρα; Γιατί να δίνεις εξηγήσεις; Άσε να δουν αυτό που θέλουν να είσαι. Επιβεβαίωσέ τους ότι τα έχεις κάνει όλα όπως οι ίδιοι θεωρούν σωστά ή τουλάχιστον πως βαδίζεις στον δρόμο που εγκρίνουν.
Δεν είσαι ο μόνος. Πολλοί φοβήθηκαν, σώπασαν και βάδισαν με βάση τη λογική των άλλων. Και γεμίσαμε τέλειους ανθρώπους ή καλύτερα κατ’ ανάγκη ηθοποιούς. Και δε μίλησες εσύ, δε μίλησα εγώ, δε μίλησε ο απέναντι, κι έτσι τους πείσαμε ότι είναι σωστοί. Γιατί όταν έχουν απαιτήσεις ή αραδιάζουν το ευαγγέλιο της σωστής ζωής και δεν υπάρχει ένας άνθρωπος να πάει κόντρα σε αυτό, να δείξει μια διαφορετική οπτική γωνία ή τουλάχιστον να τονίσει ότι καθένας ζει τη ζωή του όπως θέλει, ορίζονται από μόνοι τους αυθεντίες. Και δε μιλάει κανείς και γίνονται πολλοί. Και οι διαφορετικοί μοιάζουν μειονότητα σε μια αγέλη φαινομενικά αλάνθαστων και πετυχημένων ανθρώπων.
Αν ο καθένας τολμούσε να πει την άποψη του χωρίς φόβο, να μιλήσει ανοιχτά για τη ζωή του με κάθε ευκαιρία, αν ήμασταν λίγο παραπάνω αληθινοί, παρά το άγχος της αποδοχής, η ζυγαριά δε θα έγερνε τόσο προς τη μεριά των «κριτών». Έτσι, ίσως καταλάβαιναν κι εκείνοι πως δεν υπάρχει κάτι προς κρίση. Καθένας πρέπει να κάνει τη ζωή που θέλει και να πιστεύει αυτά που επιθυμεί χωρίς να χρειάζεται να κρύψει κάτι για να μην χάσει την αποδοχή από το πλήθος.
Δε φταίνε οι άλλοι πάντα. Όταν εσύ ο ίδιος ντρέπεσαι, φοβάσαι, τρομάζεις να σταθείς στα πόδια σου, να υποστηρίξεις τον εαυτό σου, να πεις τη γνώμη σου, να συμπεριφερθείς όπως νιώθεις, υποκύπτοντας σε τυπικούς κανόνες συμπεριφοράς, θέτεις μόνος σου τον εαυτό σου στο περιθώριο. Επιβεβαιώνεις ότι υπάρχει συγκεκριμένος τρόπος ζωής που θεωρείται αποδεκτός και σωστός κι ας μην το πιστεύεις. Κι έτσι εκείνοι δε μαθαίνουν ότι υπάρχει κάτι άλλο πέρα από όσα έχουν στο μυαλό τους. Δεν ακούν μια διαφορετική άποψη που μπορεί να αλλάξει τον μέχρι τώρα τρόπο σκέψης τους.
Ίσως αν δεν τους δίναμε την εντύπωση ότι τα λένε και τα κάνουν όλα σωστά και τους δείχναμε τη διαφορετική πλευρά της ζωής, να μπορούσαν να εναρμονιστούν με την ιδέα ότι υπάρχουν κι άλλες κοσμοθεωρίες, διαφορετικά θέλω, απόψεις και όνειρα. Αν μοιραζόταν ο καθένας τις αλήθειες του χωρίς φόβο, ίσως τους βοηθούσαμε να καταλάβουν. Σημασία έχει να μην υπάρχει πια ένας καθιερωμένος, καθώς πρέπει, τρόπος ζωής, αλλά μια ζωή στην οποία όλοι θα έχουν φωνή. Μια ζωή στην οποία κάθε άποψη θα είναι αποδεκτή και δε θα φοβάται κανείς για το κοινωνικό του γίγνεσθαι.
Πάμε λίγο πιο αληθινά από εδώ και πέρα;
Θέλουμε και τη δική σου άποψη!
Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!
Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.