«Πρόγραμμα». Όλοι το ξέρουμε σαν λέξη, λίγοι το εκτιμούν και το σέβονται. Καθένας από εμάς έχει εργασιακές και προσωπικές υποχρεώσεις, πράγματα που θέλει ή επιβάλλεται να κάνει μέσα στη μέρα του και τα μοιράζει -όπως ο ίδιος- επιθυμεί στις ώρες που έχει διαθέσιμες. Κάποιοι αγχώνονται όταν ξέρουν πως έχουν κάτι να κάνουν και κανονίζουν με ακρίβεια δευτερολέπτου κάθε στιγμή της ημέρας τους, από την ώρα που θα ξυπνήσουν μέχρι το πόσα προβατάκια θα μετρήσουν για να αποκοιμηθούν. Άλλοι πάλι είναι η προσωποποίηση της αναβλητικότητας και μοναδικό τους κίνητρο να κάνουν κάτι είναι η πίεση χρόνου, γι’ αυτό και αφήνουν τα πάντα για τελευταία στιγμή, χωρίς πάντα να τα προλαβαίνουν όλα με επιτυχία.
Σε κάθε περίπτωση υπάρχει ένας κοινός παρονομαστής που ονομάζεται «προσωπική επιλογή». Θέλω να ξέρω από τη Δευτέρα τα πλάνα μου για το σαββατοκύριακο; Μαγκιά μου. Θέλω να πηγαίνω χαλαρά μέχρι να χρειαστεί να τρέχω και να μη φτάνω για να τα προλάβω όλα; Επίσης μαγκιά μου. Πάνω που τα έχεις βρει με τον εαυτό σου και φτιάχνεις την καθημερινότητά σου όπως πραγματικά επιθυμείς, χτυπάει το τηλέφωνο. Κάτι μέσα σου λέει πως δεν είναι για καλό και φυσικά πέφτεις μέσα.
«Αχ συγγνώμη, το ξέρω ότι είναι τελευταία στιγμή, αλλά μήπως μπορείς…». Όχι, δεν μπορώ πριν καν ακούσω τι με θέλεις. Είτε πρόκειται για εξυπηρέτηση είτε για πρόταση εξόδου η απάντηση είναι τις περισσότερες φορές αρνητική και ο λόγος είναι η πληθώρα αρνητικών συναισθημάτων που προκαλεί μια ξαφνική αλλαγή στα σχέδιά μου. Άγχος, πανικός, πίεση να τα χωρέσεις όλα στην ίδια μέρα, απλώς επειδή κάποιος σε θυμήθηκε τελευταία στιγμή. Αν δε συντρέχουν σοβαροί λόγοι, ο εισβολέας της ηρεμίας σου και η εκάστοτε επιθυμία του θα προστεθούν στο to-do list κάποιας άλλης μέρας. Δεν είμαστε αναίσθητοι, αν συντρέχει λόγος υγείας ή εξίσου σοβαρός, εννοείται θα τρέξουμε στο πλευρό σας αυτοστιγμεί. Αν, όμως, επιζητάτε τελευταία στιγμή κάτι για να γεμίσετε τον χρόνο σας, μαντέψτε, δε θα το βρείτε σε εμάς. Η ψυχική ηρεμία που μας προσφέρει η οργάνωση της μέρας μας βάσει των δικών μας «θέλω» είναι πολύτιμη κι εύθραυστη.
Όλοι εμείς που αγχωνόμαστε και χάνουμε την ψυχραιμία μας μπροστά σε μια απρόσμενη αλλαγή σχεδίων δεν είμαστε παράφρονες. Αναγνωρίζουμε ότι θα ήταν, ίσως, πιο υγιές να μπορούμε να λειτουργούμε με κάποια ελαστικότητα όσον αφορά την καθημερινότητά μας, μας είναι όμως αδύνατο να το κάνουμε πράξη. Φτιάχνουμε τη μέρα μας σε κουτάκια τόσο στενά που τίποτα παραπάνω δε χωράει, όπως και τίποτα δεν μπορεί να βγει από αυτά και κάθε απόπειρα τροποποίησής τους ταράζει κάθε ίχνος ισορροπίας μέσα μας. Νιώθουμε μια αφόρητη πίεση, νευριάζουμε που δεν πάνε όλα όπως τα είχαμε στο κεφάλι μας, παλεύουμε να βάλουμε τα κουτάκια μας ξανά σε σειρά σε μια προσπάθεια να ανακτήσουμε τη χαμένη τάξη και ηρεμία. Κάτι που σε άλλους φαίνεται φυσιολογικό και δε δημιουργεί αντιδράσεις, εμάς μας φαίνεται αδιανόητο και απαιτεί μεγάλο μέρος ενέργειας για να το αντιμετωπίσουμε καταλλήλως. Σαν να μην μας έφτανε αυτό, τα άτομα που μας ενημερώνουν τελευταία στιγμή, τις περισσότερες φορές, δεν μπορούν να κατανοήσουν τη σύγχυση που μας προκαλούν και καταλήγουν να παρεξηγούνται ή και να νευριάζουν μαζί μας, αφήνοντας μια επιπλέον δόση αρνητικότητας στην ήδη επιβαρυμένη μας κατάσταση, άλλη μια απρόσμενη κατάσταση που καλούμαστε να διαχειριστούμε.
Όταν έχεις οργανώσει την ημέρα σου στον απόλυτο βαθμό, φαίνεται να μην υπάρχει χώρος για οτιδήποτε άλλο. Έτσι, μπροστά σε απρόσμενα σχέδια της τελευταίας στιγμής πελαγώνεις και ενδεχομένως να ψάχνεις τι μπορείς να ξεκλέψεις για να μείνουν όλοι ευχαριστημένοι, εις βάρος της δικής σου ηρεμίας. Από την άλλη, μπορεί να είσαι πιο αγέρωχος χαρακτήρας, να θέτεις σαφέστερα όρια και να μην επιτρέπεις σε κανέναν να τα καταπατά. Σε αυτήν την περίπτωση -θερμά συγχαρητήρια- η επίδραση των πλάνων τελευταίας στιγμής είναι σαφώς μικρότερη πάνω σου, όχι όμως και ανύπαρκτη. Με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο καταλήγεις να αναλώνεσαι σε πλάνα που κάνουν άλλοι για εσένα, είτε ακολουθώντας τα είτε απολογούμενος που δε θα τα ακολουθήσεις.
Ο τρόπος που καθένας από εμάς επιλέγει να αξιοποιήσει τον χρόνο του δε θα έπρεπε να είναι αντικείμενο συζήτησης. Οργανωτικοί μέχρις εσχάτων ή χαοτικοί, έχουμε βρει τους δικούς μας ρυθμούς να πορευόμαστε στις απαιτήσεις τις καθημερινότητας και απαιτούμε ο περίγυρός μας να μας ενημερώνει εγκαίρως για τα όποια πλάνα έχει κατά νου. Σαφώς είναι δύσκολο να ξέρουμε όλοι μέρες πριν τι πρόκειται να κάνουμε κάθε στιγμή ή μπορεί και να μην έχουμε μια έμπνευση της τελευταίας στιγμής για κάποια έξοδο και σίγουρα τα πάσης φύσεως απρόοπτα είναι πάντα ένα ανοιχτό ενδεχόμενο. Ωστόσο τα παραπάνω δεν αναιρούν τον προκαλούμενο πανικό, το άγχος και την ανησυχία που νιώθει κανείς στην ξαφνική αλλαγή των σχεδίων του. Άλλοι περισσότερο και άλλοι λιγότερο, όλοι βιώνουμε μια δυσφορία όταν απρόσμενες καταστάσεις -θετικές ή αρνητικές- έρχονται να μας ταράξουν το πρόγραμμά μας. Μη μας αλλάζετε τα πλάνα τελευταία στιγμή, βρε παιδιά. Εκτός κι αν θέλετε να μας δείτε με χαμόγελο εφάμιλλο του Τζόκερ, ενώ από μέσα μας σκεφτόμαστε χίλιους τρόπους να ξεφύγουμε ανώδυνα από τα απρόοπτα σχέδια κι άλλους τόσους να εκφράσουμε τη δυσαρέσκειά μας χωρίς να πάει το μπινελίκι σύννεφο.
Συντάκτης: Αγγελική Τσαγκαράκη
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.
