Μετράμε αντίστροφα για το "Urbanum" του Θανάση

Ο Θανάσης κλείνει τα τριάντα και το γιορτάζει με τον πιο ξεχωριστό τρόπο. Εντάξει, όχι ο ίδιος αλλά το έργο του, όμως δεν έχει και τεράστια διαφορά. Ένα όνομα που δε χρειάζεται επίθετο για να χαρακτηριστεί παρά μόνο μελωδία. Ένας καλλιτέχνης που παραμένει άοκνος υπηρέτης της μουσικής, της φύσης, των συναισθημάτων, της ανθρωπότητας. Τον γνωρίσαμε το 1993 μέσα από τον δίσκο του, «Αγία Νοσταλγία», και την περασμένη Πέμπτη ανακοίνωσε την κυκλοφορία του δέκατου πέμπτου δίσκου του με τίτλο “Urbanum”. Αν λέγαμε ότι δεν ανυπομονούμε, θα ήταν ψέμα.

Η τελευταία αυτή κυκλοφορία αναμένεται να ταράξει τα νερά της ήρεμης μουσικής σκηνής, να αναστατώσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τους ακροατές και να ενώσει δύο διαφορετικούς κόσμους μέσα από το συναίσθημα. Ο ίδιος ο Θανάσης δήλωσε πως πρόκειται για «ένα μουσικό υβρίδιο με στοιχεία ηλεκτρονικής και παραδοσιακής φόρμας», ενώ το απόσπασμα που ανάρτησε επιβεβαιώνει τα λόγια του κι ενισχύει τον δικό μας ενθουσιασμό. Δε θα μπορούσε να γίνει και διαφορετικά, άλλωστε, αφού σε συνέχεια της ανάρτησης, το “Urbanum” χαρακτηρίζεται ως «η πιο απερίγραπτη δισκογραφική εργασία» του δημιουργού του.

Ο τίτλος του άλμπουμ εύκολα παραπέμπει σε κάτι αστικό (urban). Στη ζωή, την καθημερινότητα, την ενέργεια της πόλης. Όμως, αν ξέρεις τον Θανάση, ξέρεις πως δεν μπορείς να τον βγάλεις από τη φύση. Ακόμα κι αν η ζωή του τον οδήγησε σε πιο αστικά τοπία, η φύση ζει μέσα του και διαπνέει κάθε του έργο, κάθε κίνηση και κάθε λόγο του. Έτσι συμβαίνει κι εδώ, όπου η λέξη “urbanum” αποτελεί και έμμεση μνεία στη θεσσαλική ύπαιθρο, όπου φυτεύεται το γνωστό για τις στυπτικές του ιδιότητες βότανο Geum Urbanum.

Έχουμε συνηθίσει τα έργα του Θανάση να έχουν στίχους όλο νόημα, που μας γεννούν συναισθήματα μεγαλύτερα από αυτά που περίμενε κανείς να νιώσει με ένα τραγούδι. Σε λίγες μέρες αυτή η ισορροπία πρόκειται να αλλάξει και να οδηγήσει σε δρόμους μεγαλύτερης εσωτερικής αναζήτησης κι επαφής με τον κόσμο των συναισθημάτων. Στο “Urbanum” οι στίχοι είναι λίγοι και στριφνοί, ενώ δίνεται περισσότερος χώρος στα οργανικά. Έτσι, ακούγοντας τα λαούτα και τα κλαρίνα παντρεμένα με ηλεκτρονική μουσική, καθένας από εμάς έχει τον απαραίτητο χρόνο να αναστοχαστεί και να νιώσει όσα επιθυμεί, ορμώμενος από στίχο που αδιαμφησβήτητα θα «θερίζει». Δεν ξέρουμε τι ακριβώς εννοεί ο Θανάσης με τη φράση «λόγια λίγα και στριφνά» που χρησιμοποίησε στην ανάρτησή του, σίγουρα όμως ανυπομονούμε να μάθουμε. Όσο για το συναίσθημα που μας υπόσχεται, ειλικρινά απορούμε πόσα περισσότερα μπορεί να μας γεννήσει το έργο του.

Τελευταίο δισκογραφικό έργο του Θανάση ήταν το άλμπουμ «Απροστάτευτος» το 2021, εν καιρώ κορωνοϊού. Σήμερα, σε μια νέα εποχή, πιο ελεύθερη και διαφορετικότερη από ποτέ που οι άνθρωποι τείνουν να ξεχνούν τις ρίζες τους και τον συναισθηματισμό τους, ο Θανάσης μάς φέρνει ένα έργο «χωρίς σκοπό», μια δική του αναζήτηση που παντρεύει το νέο με το παραδοσιακό, τον υπολογιστή με τα όργανα και κάθε γενιά με το «μέσα» της.

Την επόμενη Τετάρτη, λοιπόν, 20 Δεκεμβρίου, ο Αι Βασίλης έρχεται νωρίτερα κι αντί για δώρα μάς φέρνει το “Urbanum”. Δεν έχουμε πολλά παραπάνω στοιχεία για το περιεχόμενο του άλμπουμ, ούτε μπορούμε με βεβαιότητα να πούμε πόσα κομμάτια περιλαμβάνει. Το σίγουρο είναι πως καθένα από αυτά θα είναι μοναδικό, ξεχωριστό, όπως μας έχει συνηθίσει από τα πρώτα του κομμάτια ο Θανάσης (ακόμα κι αν κάποιοι δεν είχαμε καν γεννηθεί όταν τραγουδήθηκαν για πρώτη φορά, αλλά τώρα τα ξέρουμε απ’ έξω).

Τα τελευταία χρόνια η παραδοσιακή μουσική (ιδίως της Ηπείρου και της Θεσσαλίας) έχει γνωρίσει κάτι από την παλιά της αίγλη. Συγκροτήματα νέων ξεπηδούν και διασκευάζουν κομμάτια που χάνονται στα βάθη των αιώνων, οι ηλικίες 20-35 γνωρίζουν κι αγαπούν τον ήχου του κλαρίνου και τη μαγεία της παραδοσιακής λαλιάς. Θα ήταν άδικο να μην αναγνωρίσουμε τη συμβολή (και) του Θανάση στο νέο αυτό κύμα, αφού αυτός και άλλοι καλλιτέχνες έβαλαν τα παραδοσιακά όργανα και τραγούδια στα προγράμματά τους, τα γνώρισαν στον νέο κόσμο και τον έκαναν να τα αγαπήσει μέσα από τις εκτελέσεις τους.

Σίγουρα, το νέο πάντρεμα ειδών στο “Urbanum” θα αποτελέσει ορόσημο για την ελληνική μουσική. Δεν είναι πολλοί εκείνοι που επιχειρούν να συνδυάσουν δύο τόσο φαινομενικά αντίθετα μουσικά είδη κι είναι ακόμα λιγότεροι αυτοί που το κάνουν με επιτυχία. Πρόσφατα ακούσαμε τη Χαρούλα Αλεξίου να τραγουδά με τον ΛΕΞ, κι αυτό το δίδυμο αΛΕΞίου ήταν κάτι που, αν μας ζητούσαν να το οραματιστούμε, οι περισσότεροι δε θα μπορούσαμε καν. Έτσι, εικάζουμε, θα συμβεί και σε λίγες μέρες. Πήραμε μια μικρή γεύση του πώς η ηλεκτρονική μουσική ενώνεται με την παραδοσιακή, σίγουρα όμως μας περιμένει μια τεράστια -και καθ’ όλα ευχάριστη- έκπληξη.

Το “Urbanum” αναμένεται να κυκλοφορήσει την Τετάρτη 20 Δεκεμβρίου, λίγες ανάσες πριν από την αλλαγή του έτους κι έρχεται να προστεθεί στη μακρά δισκογραφική πορεία του Θανάση Παπακωνσταντίνου. «Αγία Νοσταλγία» (1993), «Στην Ανδρομέδα και στη Γη» (1995), «Της αγάπης γερακάρης» (1996), «Λάφυρα» (1998), «Βραχνός προφήτης» (2000), «Αγρύπνια» (2002), «Τα ζωντανά» (2004), «Οι πρώτες ηχογραφήσεις» (2005), «Η βροχή από κάτω» (2006), «Διάφανος» (2006), «Ο Σαμάνος» (2008. Μια σύμπραξη με τον Διονύση Σαββόπουλο), «Ο ελάχιστος εαυτός» (2011), «Πρόσκληση σε δείπνο κυανίου» (2014), «Απροστάτευτος» (2021) και σύντομα “Urbanum” (2023) αποτελούν συλλογές μουσικής και συναισθημάτων από μια χαρακτηριστική, διαφορετική φωνή και μια ξεκουρδισμένη μπουζουκομάνα που γαλουχεί γενιές και γενιές.