Ήταν Ιούλης του 2013 όταν η 11χρονη Νάντα αλ Αχντάλ από την Υεμένη σοκάρισε τον κόσμο με το βίντεό της. «Παντρέψτε με κι εγώ θ’ @υτοκτονήσω» ανέφερε μεταξύ άλλων το κορίτσι που έμελλε να γίνει σύμβολο των αγώνων κατά των παιδικών γάμων. Το έσκασε από το σπίτι της και έζησε ως πρόσφυγας σε πολλές χώρες, ώσπου να εγκατασταθεί στο Νιούκαστλ της Αγγλίας και να πολεμήσει ενάντια σε όσα η ίδια παραλίγο να βιώσει.

Γεννημένη σε μια πολύτεκνη οικογένεια σε ένα χωριό της Υεμένης, εκείνη και τα εννιά αδέρφια της μεγάλωσαν στη φτώχεια. Στην Υεμένη και γενικότερα στις χώρες της Ανατολής ο γάμος ανήλικων κοριτσιών με κατά πολύ μεγαλύτερούς τους άνδρες είναι συνήθης- και νόμιμη- πρακτική, οδηγώντας πάνω από το 30% των κοριτσιών σε κανονισμένους γάμους ήδη πριν τα 15 τους. Οι οικογένειες των κοριτσιών αυτών άλλοτε θεωρούν πως μ’ έναν γάμο θα κατοχυρώσουν την ασφάλειά τους, ενώ συνηθέστερα υποβόσκουν οικονομικά συμφέροντα γύρω από τους γάμους αυτούς. Έτσι και στην περίπτωση της Νάντα, οι γονείς της θεώρησαν πως θα τους φύγει ένα βάρος (όπως η ίδια τους άκουσε να λένε), πουλώντας την στον Σαουδάραβα που την είδε να παίζει και τη ζήτησε για γυναίκα του.

Είναι εξωφρενικό, αν όχι και αηδιαστικό, να σκεφτόμαστε πως ένας μεγάλος άνδρας βλέπει ένα εντεκάχρονο κορίτσι να παίζει και σκέφτεται ότι το θέλει για σύζυγο. Στη μεγαλύτερη πλειοψηφία των χωρών του δυτικού κόσμου ο άνδρας αυτός θα κατηγορούνταν για π@33ιδεραστία, όμως σε χώρες όπως η Υεμένη τίποτα τέτοιο δε συνέβη. Η ίδια η Νάντα έχει δηλώσει πως οι περισσότερες κοπέλες στη χώρα της παντρεύονται υπό τέτοια καθεστώτα, χωρίς τη συγκατάθεσή τους και συνήθως με τους πλέον ακατάλληλους άνδρες, οδηγούμενες αναπόφευκτα σε μια σωρεία αρνητικών ψυχολογικών- και όχι μόνο- επιπτώσεων. Σε χώρες όπως το Μπαγκλαντές και η Νιγηρία οι επιπλοκές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του τοκετού αποτελούν τη συνηθέστερη αιτία θανάτου κοριτσιών 15-19 ετών. Πώς, άραγε, θα αντιδρούσαμε εμείς στη θέση τους; Θα αποδεχόμασταν σιωπηλά τη μοίρα μας; Θα αντιδρούσαμε; Θα υπομέναμε ώσπου να μην αντέχουμε άλλο;

Η 11χρονη διάλεξε τον δύσκολο δρόμο. Έχοντας βιώσει την @υτοκτονία της 14χρονης θείας της και την απόπειρα της 13χρονης αδερφής της (αμφότερες με σκοπό να γλιτώσουν από έναν κακοποιητικό σύζυγο), αποφάσισε πως τη δική της μοίρα την ορίζει μονάχα η ίδια. Ήταν τυχερή, συγκριτικά με άλλα κορίτσια της χώρας της, καθώς βρήκε παρηγοριά και σύμμαχο στο πρόσωπο του θείου της, ενός ανθρώπου μορφωμένου κι υπέρμαχου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Όταν έφυγε από το σπίτι των γονιών της, η Νάντα ζήτησε αμέσως τη βοήθειά του. Εκείνος την προστάτευσε, την ώθησε στη μελέτη, προσπάθησε να μεταπείσει τους γονείς της για το θέμα του γάμου κι όταν δεν τα κατάφερε διεκδίκησε και κέρδισε την κηδεμονία της. Σε ένα τέτοιο υποστηρικτικό πλαίσιο, η μικρή αγωνίστρια αποφάσισε να δώσει φωνή σε όλα τα κορίτσια της Υεμένης.

Έφτιαξε ένα βίντεο, που ανήρτησε στο Youtube ένας φίλος του θείου της, στο οποίο εξιστορούσε την περιπέτειά της κι εξέφραζε την επιθυμία της να ζήσει όπως εκείνη διαλέξει. Το εν λόγω βίντεο ξεπέρασε τις 8 εκατομμύρια προβολές σε μόλις τρεις μέρες, ενώ μεταφράστηκε στα αγγλικά και διαδόθηκε σε όλον τον κόσμο. Τα λόγια της αλ Αχντάλ αποτελούν «γροθιά στο στομάχι», ιδίως αν κάποιος συνυπολογήσει το (πολύ) νεαρό της ηλικίας της. Με τα μεγάλα καστανά της μάτια βουρκωμένα και με τρεμάμενη φωνή, ακούγεται να λέει πράγματα που για εμάς φαντάζουν αυτονόητα. «Το έσκασα. […] Τι κακό έχουν κάνει τα μικρά κορίτσια; Γιατί πρέπει να παντρεύονται; […] Οι γονείς μου κατέστρεψαν όλα τα όνειρά μου. […] Λένε πως αν το σκάσω θα με σκ@τώσουν. Ποιος γονιός μιλάει έτσι στο παιδί του; Άντε, παντρέψτε με κι εγώ θα @υτοκτονήσω! […] Θέλω να πάω στο σχολείο και να βοηθήσω και τα υπόλοιπα κορίτσια. Θέλω να πω στους πατεράδες και στις μητέρες να μην προδίδουν τα όνειρά μας.»

Ο αγώνας για τη Νάντα είχε μόλις ξεκινήσει. Κυνηγήθηκε και κρατήθηκε όμηρος μαζί με τον θείο της από ισλαμική οργάνωση και θεωρήθηκε από πολλούς ως κατάσκοπος της Δύσης, λόγω των ιδεών της. Στα 16 της ίδρυσε ένα ίδρυμα για την προστασία κοριτσιών ενάντια στον παιδικό γάμο, το Nada’s Foundation, το οποίο βραβεύθηκε στην Αγγλία για τη δράση του. Μέχρι σήμερα υπολογίζεται ότι έχει σώσει περίπου 600 ανήλικα κορίτσια από βίαιους, κανονισμένους γάμους. Παράλληλα, φροντίζει να μάθει στα νεαρά κορίτσια και την αγγλική γλώσσα, για να είναι σε θέση να επικοινωνήσουν την ιστορία τους στη παγκόσμια κοινότητα. Η ίδια, θέλοντας να υπερασπιστεί τα δικαιώματα των κοριτσιών στα Ηνωμένα Έθνη, σπουδάζει Νομική και δηλώνει πως αυτό είναι το όνειρό της και θα το καταφέρει.

Ο αγώνας της Νάντα αλ Αχντάλ ενάντια στους παιδικούς γάμους αντιπροσωπεύει μια σημαντική προσπάθεια για την ανατροπή μιας αδικίας που επιδεινώνει τη ζωή πολλών νέων κοριτσιών σε όλο τον κόσμο. Ο αγώνας της αντανακλά τη σταθερή διάθεση της νεολαίας να αγωνιστεί για τα δικαιώματά της και την αξιοπρέπειά της. Μετά από αρκετά χρόνια πολιτικής και κοινωνικής πίεσης, οι προσπάθειες της Νάντα και πολλών άλλων ακτιβιστών έφεραν αποτελέσματα. Πολλές χώρες άλλαξαν τους νόμους τους για τους παιδικούς γάμους, ενισχύοντας την προστασία των νέων κοριτσιών και παιδιών. Ωστόσο, ο αγώνας δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί. Υπάρχουν πολλές περιοχές στον κόσμο όπου οι παιδικοί γάμοι εξακολουθούν να υπάρχουν. Σύμφωνα με έρευνα της UNICEF το 2022, υπολογίζεται ότι χρειάζονται περίπου 300 χρόνια για να εξαλειφθεί πλήρως το φαινόμενο των παιδικών γάμων.

Είναι σημαντικό να συνεχίσουμε την ευαισθητοποίηση και την πίεση για αλλαγές, προκειμένου να προστατεύσουμε τα παιδιά και να προσφέρουμε σε κάθε νέο κορίτσι την ευκαιρία για μια ασφαλή πορεία προς το μέλλον, για μια ζωή αποκλειστικά δική του. Ο αγώνας της Νάντα αλ Αχντάλ είναι μια πηγή έμπνευσης για όλους μας, υπενθυμίζοντάς μας τη δύναμη της θέλησης, της αποφασιστικότητας και της αλληλεγγύης στον αγώνα για τη δικαιοσύνη και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

 

Πηγή: efsyn.gr

Συντάκτης: Αγγελική Τσαγκαράκη
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου