Kάθε αναβολή σημαίνει και φόβος;

Οι αποφάσεις που παίρνουμε στη ζωή μας είναι καίριες για τον τρόπο που θα επιλέξουμε να ζούμε, σωστές και λάθος. Κάθε μας επιλογή περνάει από σαράντα κύματα για να φτάσει επιτέλους στην υλοποίησή της. Δεν είναι εύκολο κομμάτι αφού κάθε απόφαση είναι άλλο ένα ρίσκο γιατί το αποτέλεσμα ίσως να μην είναι πάντα αυτό που εμείς επιθυμούμε. Το μόνο σίγουρο είναι ότι προχωρήσαμε στην υλοποίησή της όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα, γιατί η όλη η μαγκιά κρύβεται πίσω από την απόφαση κι εκεί εντοπίζεται και το πιο δύσκολο κομμάτι.

Συχνά η αναβολή και ο φόβος κυριαρχούν εντός μας ως ανασταλτικός παράγοντας του να δράσουμε. Άραγε κάθε αναβολή που συμβαίνει, σημαίνει και φόβο; Ο φόβος άλλωστε είναι δεσποτικός ως προς τις άλλες συναισθηματικές αποχρώσεις και είτε το παραδεχόμαστε, είτε όχι, επηρεάζει κατά πολύ κάθε μας βήμα ως προς τις συνέπειες που αυτό θα φέρει και πιθανόν να μην επιθυμούμε.

Ο φόβος ανήκει σε φυσικά συναισθήματα του ανθρώπου και είναι συχνή η εμφάνισή του από τα πρώτα χρόνια της ζωής μας με πρώτο και κύριο τον φόβο που προκύπτει από το ένστικτο της επιβίωσης. Θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε ως ένα ένστικτο αυτοσυντήρησης, εναλλακτικά, που μας θέτει σε μια κατάσταση άμυνας, αυτοπροστασίας αλλά και ανάγκη διαφύλαξης της ατομικής ακεραιότητας. Ο φόβος είναι η ανασφάλειά μας για την άγνωστη έκβαση, σαν τον κυνηγό που δε θα βγει από τη σπηλιά να κυνηγήσει όταν έχει καταιγίδα με κεραυνούς να πέφτουν βροχή κι ας πεινάει στ’ αλήθεια πολύ.

Οι πολλές φοβίες οι οποίες μας οδηγούν σε αναβολές για κάθε μας απόφαση σχετίζονται σε μεγάλο βαθμό και με τα προσωπικά μας βιώματα, αφού κάποιες στιγμές της ζωής μας στο παρελθόν ίσως να επηρεάζουν αποφάσεις που σχετίζονται με γεγονότα του παρόντος. Επίσης, συζητήσεις και γεγονότα δικών μας ανθρώπων μάς οδηγούν σε σύγκριση ως προς το αποτέλεσμα κι έτσι η αναβολή τείνει να είναι πιο κοντά από μια απόφαση. Ακόμη, το άγχος οδηγεί συχνά σε αρνητικές σκέψεις και συνεπώς σε συχνές αναβολές. Έρευνες ψυχολογίας τοποθετούν τον φόβο αποτυχίας ως την κύρια πηγή αναβλητικότητας, αφού πολλοί άνθρωποι φοβούμενοι μια επερχόμενη αποτυχία δυσκολεύονται να πάρουν αποφάσεις με αποτέλεσμα να καταφεύγουν στην απραξία.

Ο φόβος έχει μεγάλη δύναμη επάνω μας, σε σημείο που μας κάνει να νιώθουμε ανίκανοι και ευάλωτοι- εκτεθειμένοι κι από εκεί προκύπτει και ο συνδυασμός φόβου και αναβολής. Για να μπορέσουμε να βοηθήσουμε τον εαυτό μας να έρθει αντιμέτωπος με το φόβο μας χρειάζεται να ανακαλύψουμε τους λόγους ύπαρξής του. Πολλές φορές οι αποφάσεις μας ίσως να είναι πολύ μεγάλες αλλά και σημαντικές σε σημείο που μπορούν να αλλάξουν ριζικά την κατεύθυνση της ζωής μας κι είναι κι αυτός κύριος λόγος φόβου, το άγνωστο. Η χαμηλή αυτοεκτίμηση αρκετές φορές μάς κάνει να νιώθουμε ακατάλληλοι να πάρουμε σημαντικές αποφάσεις. Κάθε φοβία, όμως, είτε προκύπτει, είτε υπάρχει, είτε δημιουργείται στην πορεία πρέπει να αντιμετωπίζεται.

Μα για να εξαλείψουμε το φόβο, να βάλουμε στην άκρη τις αναβολές, πρέπει να αναγνωρίσουμε τον αληθινό φόβο και να βρούμε το χειρότερο πιθανό σενάριο αφού θα είμαστε πλέον αντιμέτωποι με και προετοιμασμένοι για κάθε πιθανή συνέπεια. Βοηθάει η πρακτικότητα σε τέτοιες καταστάσεις, το να γίνουμε δηλαδή όσο πιο συγκεκριμένοι ως πως το πώς θα κινηθούμε, γιατί θα κινηθούμε και τι αποτέλεσμα θα φέρει η ενέργειά μας αυτή, χωρίς όμως να κάνουμε σενάρια επί σεναρίων. Όσο πιο πολύ περιορίσουμε τις εκδοχές κι απορρίψουμε τα σενάρια, τόσο πιο σίγουροι θα νιώθουμε για το αποτέλεσμα. Και μετά, έρχεται η ανάληψη ευθύνης που συνοδεύει το ρίσκο που παίρνουμε και πάντα αναπόφευκτα υπάρχει.

Όλα λοιπόν συνδέονται μεταξύ τους και για κάθε αναβολή από πίσω κρύβεται και ένας φόβος για το νέο και το αβέβαιο. Για να μπορέσουμε να βοηθήσουμε τον εαυτό μας πρέπει να έρθουμε αντιμέτωποι με τους φόβους μας οι οποίοι μας αφήνουν πίσω και μας οδηγούν ολοένα και περισσότερο στην αναβολή αντί στην απόφαση. Ο φόβος για να αντιμετωπισθεί πρέπει να ανακαλυφθεί ο λόγος ύπαρξής του. Προσποιούμενοι πως δεν υπάρχει, είναι πολύ πιθανόν να περιορίσουμε τον εαυτό μας και ίσως μείνουμε κολλημένοι στο μόνιμο άγχος που μας αποτρέπει να δοκιμάσουμε άλλα πράγματα τα οποία μπορούν να αποτελέσουν πηγή ευτυχίας. Άλλωστε, η συστηματική αναβολή μας κάνει να νιώθουμε θεατές της ίδιας μας της ζωής.