Το δράμα του αριστερόχειρα σε έναν κόσμο φτιαγμένο ανάποδα

Η πλειοψηφία των ανθρώπων γύρω μας είναι δεξιόχειρες και κατ’ επέκταση ο κόσμος είναι φτιαγμένος με βάση τις προτιμήσεις τους. Οι αριστερόχειρες είναι σημαντική μειοψηφία, μιας και αποτελούν μόλις το 7-10% του πληθυσμού, αφήνοντας το 90-93% σε όσους αυθόρμητα λειτουργούν με το δεξί. Παράλληλα υπάρχουν και αριστερόχειρες που μπορεί να χρησιμοποιούν και το δεξί χέρι, οι λεγόμενοι αμφιδέξιοι. Αξίζει να σημειωθεί πως η προτίμηση του αριστερού χεριού παρουσιάζεται πιο πολύ στους άνδρες απ’ ότι στις γυναίκες.

Ιδιαίτερα παλιότερα ήταν μεγάλο βάσανο η αριστεροχειρία. Ο αριθμός τους τον 18^ο μέχρι και τον 19^ο αιώνα ήταν πολύ λιγότερος απ’ ότι σήμερα. Υπήρχε έντονη κοινωνική πίεση προκειμένου να εγκαταλείψουν την «κακή αυτή συνήθεια». Το δεξί χέρι την περίοδο εκείνη ήταν ένα σύμβολο ισχύος και μια χειραψία με το αριστερό έμοιαζε σαν έλλειψη σεβασμού. Η χρήση του δεξιού χεριού ταυτιζόταν με την ορθότητα, την επιδίωξη ισχύος αλλά και της δικαιοσύνης, ενώ το αντίθετο χαρακτηριζόταν ως ταπείνωση και κακοτυχία. Επίσης, ο λόγος που οι ορθόδοξοι κάνουν το σταυρό τους με το δεξί είναι γιατί η χρήση του αριστερού ήταν συνώνυμο μιας θεϊκής τιμωρίας. Άλλωστε όλοι ξέρετε τη φράση «μπήκε με το δεξί» η οποία ταυτίζεται με την καλοτυχία και το ότι όλα θα πάνε καλά ή μάλλον, όλα θα πάνε δεξιά.

Γονείς συνήθιζαν να βάζουν τιμωρία τα παιδιά που τολμούσαν να κρατούν το μολύβι με το αριστερό χέρι, ή ακόμη έδεναν στην πλάτη το αριστερό τους χέρι για να τα κάνουν να συνηθίσουν να γράφουν με το δεξί. Αν είσαι λοιπόν δεξιόχειρας πάρε ένα λεπτό και φαντάσου το κυρίαρχο χέρι σου δεμένο, φαντάσου να πρέπει να κάνεις ξαφνικά τα πάντα ανάποδα. Σου φαίνεται εύκολο; Όλες αυτές τις ενέργειες βέβαια τότε τις δικαιολογούσαν απόλυτα αφού θεωρούνταν πως αν γίνονταν αριστερόχειρες δε θα είχαν φυσιολογική συμπεριφορά, θα αντιμετώπιζαν δυσκολίες και η διανοητική τους κατάσταση θα επηρεαζόταν. Επιστήμονες αναφέρουν ότι η προέλευση και η αιτιολογία της αριστεροχειρίας κρύβει το μυστικό της στον εγκέφαλο. Αναλυτικά, υπάρχει ένα σημείο του εγκεφάλου που ρυθμίζει με ποιο χέρι θα γράφουμε και ποιο χέρι θα χρησιμοποιούμε με περισσότερη ευκολία. Όταν λοιπόν το κέντρο του βρίσκεται στο δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου, ο άνθρωπος γίνεται αριστερόχειρας, ενώ όταν βρίσκεται στο αριστερό, τότε γίνεται δεξιόχειρας. Συνεπώς, μιλάμε ουσιαστικά για εργοστασιακές ρυθμίσεις.

Σε κάποιους προκύπτει από τη κληρονομικότητα. Σε άλλους έχει να κάνει με τα επίπεδα τεστοστερόνης, που εάν είναι αυξημένα εμποδίζουν την ανάπτυξη του αριστερού ημισφαιρίου με αποτέλεσμα τη μετανάστευση νευρώνων στο δεξί. Ακόμη, η βλάβη του δεξιού χεριού για πάνω από οχτώ μήνες μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο.

Να μιλήσουμε λίγο και για καθημερινές δυσκολίες; Ζούμε σε έναν κόσμο φτιαγμένο για δεξιόχειρες και λογικό θα λέγαμε, αφού αποτελούν πλειοψηφία. Το ψαλίδι για παράδειγμα. Οι λεπίδες του είναι κατασκευασμένες για τη χρήση δεξιού χεριού και οι λαβές του έχουν σχήμα προσαρμοσμένο στο δείκτη και το μεσαίο δάκτυλο του ίδιου. Το ποντίκι του υπολογιστή έχει κατασκευαστεί για να ταιριάζει στη δεξιά μεριά του πληκτρολογίου. Ακόμη, τα πιο πολλά όπλα είναι κατασκευασμένα με το ίδιο σκεπτικό αφού η σκόπευση, η εκτίναξη και ο μηχανισμός ασφαλείας του όπλου δυσκολεύει αρκετά τους αριστερόχειρες. Οι φωτογραφικές μηχανές ακόμη έχουν το κουμπί λήψης αλλά και τα κουμπιά επιλογής σε θέσεις που ελέγχονται πιο εύκολα από το δεξί χέρι. Ας πάμε στα πιο καθημερινά αντικείμενα, όπως είναι τα ανοιχτήρια κονσερβών, τα μαχαίρια, τα κουμπιά πουκαμίσων ή ακόμα και τα καθίσματα στις αίθουσες διαλέξεων. Όλα κατασκευασμένα με τρόπο που αν δεν αποτελείς κομμάτι της πλειοψηφίας, θα αντιμετωπίσεις θέματα.

Παρά τα όσα τους δυσκολεύουν όμως, κρύβουν και μερικούς άσσους στο μανίκι. Ο αριστερόχειρας είναι πιο δημιουργικός, έχει καλλιτεχνική φύση και αυτό γιατί η πλευρά του εγκεφάλου που κυριαρχεί είναι πιο ευαίσθητη σε τέτοια ερεθίσματα. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι ονόματα όπως ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο, η Σελίν Ντιόν και άλλοι είχαν αυτό το χαρακτηριστικό. Επίσης, υπερέχουν σε κάποια αθλήματα, αφού έχει διαπιστωθεί ότι σε σπορ όπως το τένις, το κολύμπι, οι πολεμικές τέχνες κ.α μπορούν να αντιμετωπίσουν καλύτερα τους δεξιόχειρες, οι οποίοι έχουν συνηθίσει να αντιμετωπίζουν επίσης δεξιόχειρες αντιπάλους. Δε θεωρούνται εξυπνότεροι, ωστόσο έρευνες λένε ότι πολλές φορές αντιδρούν γρηγορότερα και αυτό γιατί έχουν μάθει να χρησιμοποιούν αλλιώς τον εγκέφαλό τους. Έχει επίσης φανεί ότι έχουν το πάνω χέρι σε τεστ προσανατολισμού και αντίληψης γεωμετρικών σχημάτων.

Οι αριστερόχειρες λοιπόν αποτελούν σημαντική μειοψηφία, μαθαίνουν όμως να επιβιώνουν σε έναν κόσμο που δεν είναι φτιαγμένος για να τους ευνοεί. Γίνονται προσαρμοστικοί και αυτό τους δίνει και μερικά μικρά προβαδίσματα σε διάφορους τομείς της καθημερινότητας. Αν λοιπόν τυχαίνει να ανήκεις σε αυτήν την τόσο ξεχωριστή μειονότητα, να ξέρεις ότι δεν είσαι μόνος. Αντίθετα είσαι μαζί με τον Λεονάρντο Ντα Βίντσι, τον Αϊνστάιν, την Τζούλια Ρόμπερτς, ακόμα και τον Μαχάτμα Γκάντι.