Μοναδικός όσο είσαι ο εαυτός σου

«Όλοι διαφορετικοί όλοι ίσοι» μας είπαν για να εννοήσουμε ότι η διαφορετικότητα δεν είναι σημείο διαχωρισμού. Δε μας είπαν, όμως, ότι η διαφορετικότητα δεν απαιτεί προϋπόθεση για την ισότητά μας. Ζούμε σε έναν αιώνα που στο ζήλο της προσπάθειας να εξαλείψουμε τις ανισότητες, δημιουργήσαμε ένα διαγωνισμό μοναδικότητας.

Και συναγωνιζόμαστε σ’ έναν αγώνα εκκεντρικότητας, όπου εξισώνουμε τη μοναδικότητα του ατόμου με παράξενες στιλιστικές επιλογές, ασυνήθιστο είδος μουσικής κι ευφάνταστες λεζάντες στο instagram. Και μας πιάνει ένα άγχος και μια ανησυχία, μπας κι ο εαυτός μας δεν είναι αρκετός να λάβει μέρος. Μας τρώει τα σωθικά ο φόβος πως στην ουσία δεν είμαστε τίποτα ξεχωριστό, τίποτα μοναδικό και πως καμία θέση δεν έχουμε σ’ αυτό τον κόσμο εκλεκτών προσωπικοτήτων.

Για να καμουφλάρουμε τον φόβο μας δημιουργούμε μόνοι μας τη μοναδικότητά μας. Στήνουμε ένα ωραίο προφίλ κάποιου που θα μπορούσαμε να ‘μαστε, αν δεν ήμασταν αυτό που είμαστε. Το εμπλουτίζουμε με τις ενέσεις διαφορετικότητας που χρειάζεται για να ξεχωρίσει κανείς στην κοινωνία του σήμερα και το πουλάμε δεξιά κι αριστερά σε τιμές εξευτελιστικά χαμηλές. Προσβλητικές για εκείνο που πραγματικά είμαστε.

Και κοίτα να δεις που λειτουργεί. Κι ο κόσμος μας αποδέχεται γι’ αυτό που δεν είμαστε, μα καταφέραμε με τόση επιτυχία να πλασάρουμε. Και μαθαίνουμε να ζούμε μ’ αυτό. Να ξυπνάμε το πρωί και να φοράμε τη μάσκα που μόνοι μας φτιάξαμε. Να τη βάζουμε με τόση ευκολία σαν να ‘ταν φακοί επαφής. Και τόσο πολύ τη συνηθίσαμε που φτάσαμε να την πιστεύουμε. Να ‘μαστε πεπεισμένοι πως αποτελεί μέρος του χαρακτήρα μας και να αγνοούμε το γεγονός ότι είναι τεχνητό κατασκεύασμά μας.

Κι έπειτα, ξεχνάμε πώς ήμασταν χωρίς τη μάσκα. Ξεχνάμε πώς ήταν να μην προσποιούμαστε κάτι που δεν είμαστε. Ξεχνάμε πώς είναι να ‘μαστε οι εαυτοί μας. Και μένει μόνο μια κούραση. Συνέπεια της προσποίησης. Κι ένα βάρος που συνειδητά δεν μπορούμε να εξηγήσουμε. Γιατί ποτέ δε μάθαμε αν ο εαυτός μας ήταν αρκετός. Ποτέ δεν του δώσαμε την ευκαιρία να αποκτήσει υπόσταση και να δοκιμάσει τις πιθανότητες επιβίωσής του.

Και κάπως έτσι χανόμαστε σ’ ένα παιχνίδι καμουφλαρίσματος που δε χρειαζόταν να παίξουμε εξαρχής. Η διαφορετικότητα υπάρχει ως έννοια μόνο αν μας επιτρέπει να υπάρξουμε οι εαυτοί μας. Και καθένας από μας είναι μοναδικός μ’ έναν ξεχωριστό, δικό του, τρόπο. Δεν είναι μόνο τι φοράμε, πώς μιλάμε, τι ενδιαφέροντα έχουμε και τι προτιμήσεις. Είναι ολόκληρη η σύσταση του είναι μας. Σωματική, νοητική, ψυχολογική και κοινωνική. Είναι ακριβώς αυτό που είμαστε, όπως είμαστε που μας προσδίδει τη διαφορετικότητα που μας χρειάζεται.

Ανταλλάζοντας το ποιόν μας για κάτι που θεωρούμε πιο προσιτό ή εντυπωσιακό είναι σαν να ξεπουλιόμαστε για κοινωνική αποδοχή. Φτηνά. Δεν αποδεχόμαστε τη μοναδικότητα που μας δόθηκε απ’ τη φύση και την αντικαθιστούμε με κάτι φτιαχτό και ψεύτικο. Θέλει θάρρος να μπορέσεις να παραμείνεις ο εαυτός σου σ’ έναν κόσμο προσποίησης. Θέλει θάρρος να παραδεχτείς ποιος είσαι και να αφήσεις τους γύρω σου να αγαπήσουν το αληθινό «είναι» σου. Θέλει κότσια να ανοίξεις τα χαρτιά σου και να εμπιστευτείς τον εαυτό σου. Ότι είναι αρκετός. Ότι είναι ξεχωριστός. Ότι δε χρειάζεται μάσκες. Ότι μπορεί να τα καταφέρει με τον δικό του τρόπο.

Αυτό είναι διαφορετικότητα. Το θάρρος να υπάρξεις ο εαυτός σου. Απλά και λιτά ο εαυτός σου. Κι ας μην υπάρχουν βεγγαλικά, κι ας μην υπάρχει τίποτα φαντασμαγορικό. Αυτός μόνος του αρκεί και περισσεύει και δε φτάνει να μας το πουν για να το καταλάβουμε, πρέπει να το εννοήσουμε. Δεν υπάρχει διαγωνισμός, δεν υπάρχει αγώνας. Η διαφορετικότητα υπήρχε εξαρχής. Εμείς το μόνο που είχαμε να κάνουμε ήταν να την εξισορροπήσουμε με την ισότητα κι αντ’ αυτού εννοήσαμε πως έπρεπε να δημιουργήσουμε διαφορετικότητα για να υπάρξει η ισότητα. Τι να μας κάνουμε;

Η αλήθεια είναι πως είμαστε λίγο ανεπίδεκτοι μαθήσεως.