Mήπως κάποια μυστικά θέλουμε να λέγονται;

Γέμισε ο τόπος αποκαλυμμένα μυστικά κι επιφωνήματα έκπληξης. Έγινε ο κόσμος ένα γεμάτο ακροατήριο. Να  σκοτώνει ο ένας ν’ ακούσει για τον άλλο. Τι γίνεται ρε παιδιά, τόσο χάλια είμαστε στο να κρατάμε το στόμα μας κλειστό; Πώς έγινε, και το ένα έρχεται στην επιφάνεια μετά το άλλο;

«Λες και τα μυστικά, τα κρατούσα κρυφά για να μείνουν κρυμμένα» τραγουδά η Μποφίλιου. Και να, που από τους στίχους του Ευαγγελάτου προκύπτει μια αλήθεια που δε σκεφτήκαμε. Αν θέλαμε να τα κρατήσουμε τα μυστικά μια χαρά θα τα κρατούσαμε. Έλα μου όμως που ένα κομμάτι μέσα μας δεν ήθελε να τα κρατήσει μυστικά. Ένα κομμάτι του υποσυνειδήτου μας, που έχει κουραστεί να βασανίζεται στις ενοχές, να βουλιάζει στα ψέματα. Που με την αποκάλυψη ξέρει ότι θα πονέσει αλλά θα λυτρωθεί. Και την έχει ανάγκη τη λύτρωση.

Ας πάρουμε για παράδειγμα την πιο αθώα εκδοχή του ανθρώπου, ένα παιδί. Το παιδί κάνει σκανταλιά. Το ξέρει ότι είναι κακό, το ξέρει ότι είναι λάθος αλλά ακολουθεί τα ένστικτά του και το κάνει. Κι επειδή μας μαθαίνουν να ακολουθούμε το σχήμα ύβρις-νέμεσις-τίσις από την κούνια, το παιδί περιμένει την τιμωρία, ν’ αποκατασταθεί η φυσική τάξη. Μπορεί να κρύψει τη σκανταλιά, μα δεν το κάνει. Έχει ανάγκη την τιμωρία, γιατί έτσι έχει διδαχτεί.

Κι έπειτα τα παιδιά μεγαλώνουν και γίνονται -τάχα μου- ενήλικες. Το σύστημα λειτουργίας παραμένει ωστόσο το ίδιο. Ας πάρουμε για παράδειγμα μια απιστία. Ξέρουμε ότι είναι λάθος, ακολουθούμε ωστόσο τα ένστικτά μας και το κάνουμε. Το κρύβουμε γιατί αυτό απαιτεί ο κοινωνικός περίγυρος, βαθιά όμως μέσα μας πνιγόμαστε στις τύψεις. Άρα, αν κι όταν γίνουν τα αποκαλυπτήρια, αν και δυσάρεστα, αποκαθίσταται η φυσική ισορροπία μέσα μας.

Για τους πιο ρομαντικούς μπορεί να θεωρηθεί λογικό το συμπέρασμα ότι στην πραγματικότητα ήμασταν ερωτευμένοι απλά δεν είχαμε τη δύναμη να χωρίσουμε  και μια ηθελημένη αποκάλυψη των γεγονότων, αν και επίπονη, μας έβγαλε από τη δύσκολη θέση. Από την άλλη μπορεί να ήταν ένα στιγμιαίο λάθος που μας χρέωσε τύψεις και ψέματα. Όπως και να ‘χει η αλήθεια ήρθε σαν λύτρωση, ο πόνος σαν τιμωρία και στο τέλος δεχτήκαμε τις συνέπειες των πράξεών μας, όπως οφείλαμε να είχαμε κάνει εξ αρχής.

Έπειτα, ας πάμε να δούμε ακόμα μια όψη του νομίσματος. Πίσω στο παράδειγμα του παιδιού, πέρα από τα ένστικτα που το οδήγησαν να πράξει εσφαλμένα, ίσως να υπήρξε κι άλλο κίνητρο για τη συμπεριφορά του. Παρατηρείται συχνά , ότι τα μεσαία παιδιά ή γενικώς τα παιδιά που νιώθουν παραμελημένα τείνουν να κάνουν σκανταλιές που μακροπρόθεσμα θα φανερωθούν, με σκοπό την απόσπαση σημασίας. Ξανά, υποσυνείδητα.

Κι αυτό φυσικά είναι εφαρμοσμένο και στη σύγχρονη κοινωνία. Πάρτε για παράδειγμα τους διάσημους και τη διαφύλαξη της προσωπικής τους ζωής από τον τύπο. Μπορεί να προσπαθούν να διαφυλάξουν την ιδιωτικότητά τους με κάθε μέσο και το κάνουν ειλικρινά, αλλά το υποσυνείδητό τους να αποζητά μια τυχαία αποκάλυψη ως τροφή στην αδίστακτη ανάγκη για σημασία κι αναγνωσιμότητα. Κι αν και όταν αυτό προκύψει, ένα κομμάτι βαθιά μέσα τους να ικανοποιείται ως το κρυμμένο παιδί που διψά για βλέμματα στραμμένα πάνω του.

Δε μιλώ απόλυτα, μην παρεξηγηθούμε, ούτε φτιάχνω κανόνες. Μερικές διαπιστώσεις κάνω και θέτω και μερικές ερωτήσεις για προβληματισμό. Υπάρχει τυχαίο; Μεταξύ μας τώρα.  Αν θέλαμε να το κρύψουμε δε θα μπορούσαμε; Και πάλι είναι όλα τόσο παράξενα συντελεσμένα σ’ αυτόν το μοναδικά υπέροχο κόσμο που έτυχε να γεννηθούμε, που δε μπορούμε ποτέ να είμαστε σίγουροι.