Το χριστουγεννιάτικο δέντρο κρατά αναμφισβήτητα τα σκήπτρα στον στολισμό των εορτών. Όσο πιο μεγάλο, πιο στολισμένο, πιο πρωτότυπο, μας βάζει για τα καλά στο εορταστικό κλίμα. Μπορεί να είναι φυσικό ή τεχνητό. Τα τελευταία χρόνια, όμως, έχει παρατηρηθεί ότι, εκτός από τα δώρα, μπορεί να φέρει μια λίστα από ενοχλητικά συμπτώματα αλλεργίας. Συμπτώματα όπως βήχας, φτέρνισμα, φαγούρα, ακόμη και εξανθήματα, συνθέτουν το λεγόμενο σύνδρομο του Χριστουγεννιάτικου δέντρου. Και ναι, μπορεί να είμαστε αλλεργικοί στο ολόφωτο θαύμα που δεσπόζει στο σαλόνι μας. Στα γεμάτα στολίδια κλαδιά μπορεί να κρύβονται ένα σωρό αλλεργιογόνα.
Ας το πάρουμε όμως από την αρχή: αλλεργιογόνο ή αντιγόνο είναι κάθε ξένη προς τον οργανισμό ουσία, η οποία μπορεί να πυροδοτήσει την έκκριση της ισταμίνης– μιας ουσίας που οδηγεί σε όλα τα παραπάνω συμπτώματα. Ανάμεσα στα λαμπερά στολίδια και λαμπιόνια, στα κλαδιά, μπορεί να κρύβεται σκόνη και πενήντα τρία διαφορετικά είδη μούχλας. Έτσι, μπορεί να ευθύνεται για αρκετά κρούσματα αλλεργικής ρινίτιδας και άλλων αλλεργιών λόγω των μυκήτων που αναπτύσσονται επάνω στο φυτό, μιλώντας πάντα για φυσικό έλατο. Θα αναρωτηθεί κάποιος: Μα οι μύκητες πάντα αναπτύσσονται πάνω στα φυτά· τι δημιουργεί αυτή την έξαρση; Ερευνητική ομάδα από το Κονέκτικατ των ΗΠΑ διαπίστωσε ότι ο πληθυσμός των μυκήτων από ένα φυσικό χριστουγεννιάτικο δέντρο αυξήθηκε κατά πενταπλάσιο από τα φυσιολογικά επίπεδα, μετά από δύο εβδομάδες παραμονής σε εσωτερικό χώρο.
Επίσης, ο Philip Hemmers, από το κέντρο ανοσολογίας «Άγιος Βικέντιος», καθώς και άλλοι ερευνητές, ισχυρίζονται ότι τα χριστουγεννιάτικα δέντρα αποτελούν μια ακόμη πιθανή πηγή έκθεσης στους μύκητες κατά την περίοδο των διακοπών. Δεδομένου ότι οι μύκητες έχουν μια έξαρση το φθινόπωρο και μια δεύτερη κορύφωση κατά την περίοδο των Χριστουγέννων, εξηγείται η υπόθεση των ερευνητών. Στο ζεστό περιβάλλον του σπιτιού, οι μύκητες κάνουν «πάρτι» και σε 15 ημέρες μπορούν να εξαπλασιαστούν. Οι ερευνητές μελέτησαν την ανάπτυξη μυκήτων ενός φυσικού Χριστουγεννιάτικου δέντρου σε ένα σπίτι στο Κονέκτικατ. Οι μύκητες αναπαράγονται με την απελευθέρωση σπορίων στον αέρα.
Και για του λόγου το αληθές, έγιναν μετρήσεις στην ατμόσφαιρα του σπιτιού 12 φορές, κατά τη διάρκεια μιας περιόδου δύο εβδομάδων, μεταξύ 24 Δεκεμβρίου και 6 Ιανουαρίου. Τις τρεις πρώτες μέρες η καταμέτρηση έδωσε 800 spores/m³. Ο πληθυσμός των σπορίων αυξήθηκε μετά την τέταρτη μέρα, φθάνοντας στη μέγιστη τιμή τη 14η μέρα: 5.000 spores/m³. Έτσι, αν δύο εβδομάδες μετά τον στολισμό του δέντρου φτερνίζεστε συνέχεια, μπορεί να μην οφείλεται σε κρυολόγημα – ίσως το λαμπερό σας δεντράκι να έχει κάνει το θαύμα του.
Φυσικά, για τις πιθανές αλλεργικές αντιδράσεις ενοχοποιούνται κυρίως τα αληθινά δέντρα. Ωστόσο, ακόμη και τα τεχνητά, που μένουν στο πατάρι έναν χρόνο, μπορεί να προκαλέσουν το ίδιο σύνδρομο λόγω της σκόνης που απελευθερώνεται κατά το ξεπακετάρισμα.
Πώς θα προστατευτούμε όμως από όλο αυτό;
1. Καθαρισμός του δέντρου με ατμό και τίναγμα σε εξωτερικό χώρο.
2. Καθαρισμός των στολιδιών για να απομακρυνθεί η σκόνη και οποιοδήποτε άλλο αλλεργιογόνο.
3. Τοποθέτηση συσκευής καθαρισμού αέρα στον χώρο που βρίσκεται το δέντρο, ώστε να δεσμεύει τα αλλεργιογόνα και να προφυλάσσει το αναπνευστικό σύστημα.
4. Περιορισμός της παραμονής του δέντρου στο σπίτι σε επτά ημέρες.
Τέλος, αν παρ’ όλα αυτά τα μέτρα εμφανίζονται αλλεργικά συμπτώματα, ίσως θα πρέπει, με βαριά καρδιά, να καταφύγουμε σε εναλλακτικούς τρόπους στολισμού για να προφυλάξουμε την πολύτιμη υγεία μας. Και το παραδοσιακό μας καραβάκι, ψυχή δεν έχει;