10 κανόνες που νόμιζα πως ποτέ δε θα χρειαστεί να μάθω στις κόρες μου

Κύκλος αναπόφευκτος και συνάμα ιερός, η αναμετάδοση της χειροποίητης παιδείας κι η εφαρμογή των πολυδοκιμασμένων συμβουλών από γενιά σε γενιά. Σημαντικότατη η στιγμή που καλούμαστε, ως νέοι γονείς, να κάνουμε με τη σειρά μας τη σωστή διαλογή απ’ τα ψυχικά κατατόπια της μητέρας μας, όπου αυτή μας επέτρεπε να κυκλοφορούμε ως παιδιά, μετατρέποντάς τα σε πιο ευάερα κι ευήλια. Παίρνοντας κι εγώ σειρά, προσπάθησα να φτιάξω το δικό μου “Cahier Du Conseil” (τετράδιο συμβουλών). Εκμοντέρνισα λοιπόν, τις vintage συμβουλές της μητέρας μου και τις μεταβίβασα στις δικές μου κόρες. Ήταν βλέπετε, μια εξελικτική εσωτερική διαδικασία που συνέβη συντονισμένα κι ασυντόνιστα αλλά με απόλυτη βιωματική δράση. Κι ας ήλπιζα με όλη την ψυχή μου να μη χρειαστεί να τους πω όσα τους είπα.

Κανόνας Νάμπερ 1: Να λέτε όχι κι ας είστε οι μόνες που το κάνετε

Κατάφερα με τα χρόνια να έχω κάνει στις κόρες μου αντιληπτό πως το «όχι» είναι μια πολύ σημαντική και δυνατή λέξη και έχει μόνο μια σημασία. Όχι σημαίνει όχι. Η συνειδητή γνωστοποίηση αυτής σε τρίτο, όποτε και όπου χρειάζεται, ήταν, είναι και θα είναι πάντα αδιάλλακτη. Ακόμη κι αν όλη η παρέα αποφάσιζε να κάνει το Α, αν το Α ξένιζε και δε συνέπλεε με τα δικά τους δεδομένα και θέλω, να λένε όχι. Βέβαια, στην περίοδο κάθε εφηβείας, που η ανάγκη τους ν’ ανήκουν και να νιώθουν αποδοχή είναι σε πρωτοκαθεδρία, δεν είναι εν τέλει εύκολο να διαφέρεις. Ήταν όμως σημαντικό ότι διαχώρισαν κι αντιλήφθηκαν από νωρίς, πως το «ανήκω» με το «πρέπει να πω ναι για να ανήκω» είναι δύο εκ διαμέτρου αντίθετες έννοιες. Προσπάθησα να χτίσω την πεποίθηση ότι «παραμένεις in, ακόμη κι αν πεις όχι». Έμαθαν ότι μπορείς να δείχνεις και τη θέση σου, λέγοντας όχι. Όπως και να υποστηρίζεις την ταυτότητά σου, λέγοντας όχι. Κοιτάς τον εαυτό σου, λέγοντας όχι.

Κανόνας Νάμπερ 2: Μην αγγίζετε.-

Από πολύ μικρές ηλικίες η προσέγγιση σ’ αυτό το ζήτημα ήταν απαραίτητη. Δε στοχοποιήθηκε ποτέ το αντίθετο φύλο. Είχε να κάνει με το είδος και το μέρος του αγγίγματος. Ήξεραν απ’ έξω κι ανακατωτά πως δεν επιτρέπουμε σε κανέναν να μας αγγίξει σε κρυφά μέρη του σώματός μας αλλά κι οπουδήποτε αλλού. Οποιαδήποτε χειρονομία που ξέφευγε απ’ το πλαίσιο του επιτρεπτού, ήταν προς αναφορά. Φέρναμε πάντα με τον μπαμπά τους ως παράδειγμα μέχρι και τον ίδιο, ο οποίος -ως μπαμπάς- μεριμνούσε κάθε φορά να τους δείχνει  πόσο προσεκτικά  θα έπρεπε κι ο ίδιος να συμπεριφέρεται στα κορίτσια του. Δε σταματούσα να τους επικοινωνώ την αδιαπραγμάτευτη διακριτικότητα κι ευγένεια που θα έπρεπε να έχει κάποιος προκειμένου να τις προσεγγίσει. Οτιδήποτε άλλο που θα τους προκαλούσε ανησυχία, αναστάτωση, αμηχανία θα καθίστατο γνωστό με άμεση επικοινωνία από πλευράς τους.

Κανόνας Νάμπερ 3: Κόρη μου, μη θάβεις πότε το ένστικτό σου!

Μεγαλώνοντας, ανακάλυψα τη δύναμη του ενστίκτου. Είτε γιατί είχε ξυπνήσει ως μητρικό είτε γιατί το έβλεπα στις κόρες μου απ’ τις αντιδράσεις τους. Τους κατέστησα λοιπόν σαφές ότι αυτή η ενστικτώδης αντίδραση, αυτό το ενοχλητικό -αλλά τόσο διακριτό- τσίμπημα στο στομάχι δεν είναι κάτι που πρέπει να παραβλεφθεί και ν’ αποσιωπηθεί. Αντιθέτως, θα πρέπει να χτυπήσει κόκκινο καμπανάκι και να βρεθεί τρόπος ή να κοινοποιηθεί σε άτομο εμπιστοσύνης ή αν βρίσκονται εκτός ζώνης ασφαλείας, να βρουν τρόπο ν’ αποχωρήσουν αθόρυβα.

Κανόνας Νάμπερ 4: Ακόμα κι αν σε χάσω, ξέρεις πού θα με βρεις

Μια απ’ τις μεγαλύτερες αγωνίες των γονιών. Να χαθεί το παιδί κάπου χωρίς να το καταλάβει ούτε το ίδιο αλλά ούτε κι οι γονείς. Όταν λοιπόν υπήρχε έξοδος σ’ οποιοδήποτε μέρος, σε περίπτωση που κάποια χανόταν, προνοούνταν κάθε φορά ένα σημείο συνάντησης. Τα ταμεία συνήθως, ήταν το πιο σύνηθες μέρος γιατί υπήρχαν σχεδόν παντού. Παράλληλα με την ενημέρωση του «σημείου», είχα φροντίσει να τις κάνω να μη φοβούνται και να μη χάνουν την ψυχραιμία τους. Χτίζοντάς τους εγκεφαλικά κουτάκια, πριν μπούμε σ’ οποιοδήποτε χώρο, κάναμε πρόβα τα λόγια και τις κινήσεις που είχαμε συμφωνήσει.

Κανόνας Νάμπερ 5: Ξέρω ότι μπορεί να σου κάνει εντύπωση, αλλά

Σ’ όλα τα κορίτσια μου μιλούσα ανοιχτά, πάντα αναλογικά με την ηλικία τους και μ’ αυτό που κάθε φορά μπορούσαν να δεχθούν κι επεξεργαστούν ως πληροφορία. Μια απ’ τις συμβουλές μου ήταν να μην κοιτούν επίμονα κάτι σε κάποιον που θα τους έκανε εντύπωση. Είτε αυτό ήταν ένα σημάδι, μια κίνηση, μια ιδιαίτερη ομιλία, μια αλλιώτικη συμπεριφορά. Ο βασικός λόγος ήταν πως δεν μπορούμε ποτέ να γνωρίζουμε τον τρόπο με τον οποίο θ’ αντιδρούσε αυτό το άτομο από μια επίμονη ματιά μας. Παράλληλα, ποτέ δε θα μπορούσαμε να ξέρουμε την ιστορία πίσω απ’ αυτό που θα μας έκανε εντύπωση. Τρίτον, γιατί εν τέλει και ποιος δεν έχει πάνω του μια διαφορετικότητα; Οπότε, τους εξηγούσα ότι η διακριτικότητα που θα έπρεπε να υπάρχει, θα συνόδευε ουσιαστικά τον σεβασμό προς τον άλλον και την προαγωγή της αυτοπροστασίας τους.

Κανόνας Νάμπερ 6: Αγάπη μου, ο κόσμος δεν είναι αυτός που φαίνεται

Όσο κι αν θέλουμε να είναι ο κόσμος αγγελικά πλασμένος, δεν είναι. Απ’ τις πρώτες και πιο σημαντικές συμβουλές που τους έδωσα είναι να δίνουν χρόνο στις πρώτες εντυπώσεις. Επαναπαυόμενες καμιά φορά στην εικόνα που τους δίνει κάποιος που γνωρίζουν για πρώτη φορά, εύκολα θα μπορούσαν να πέσουν έξω, λόγω του μεταβλητού και πρόσκαιρου. Φρόντιζα να έχουν πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού τους ότι αυτό που φαίνεται, δυστυχώς, πολλές φορές δεν είναι. Να είναι –όσο το δυνατόν- περισσότερο προετοιμασμένες για πιθανές απογοητεύσεις κι απομυθοποιήσεις εντυπώσεων και κατ’ επέκταση ανθρώπων.

Κανόνας Νάμπερ 7: Τι εννοείς δεν είναι η μαμά στο σπίτι της κολλητής σου;

Οι διανυκτερεύσεις εκτός σπιτιού, τα λεγόμενα sleepovers, ήταν απ’ τις απαγορευμένες δραστηριότητες στο σπίτι μας. Μεγάλος κι ασταμάτητος πόλεμος κι ασύλληπτες λογομαχίες, που μέχρι και σήμερα κρατούν γερά στις συζητήσεις που φέρνουν αυτά τα ομηρικά «όχι» στην επιφάνεια.  Αν, παρ’ όλα αυτά, κατ’ εξαίρεση και στη σπάνια των περιπτώσεων, συμφωνούσα για κάτι τέτοιο, αυτό θα συνέβαινε λόγω της ασφαλούς οικειότητας που θα ένιωθα για τους ανθρώπους που θα βρίσκονταν σ’ εκείνο το σπίτι. Όμως, αν για κάποιο λόγο απουσίαζε ο ενήλικας με τον οποίο είχα συνεννοηθεί κι ήταν κάποιος άλλος, τότε ήξεραν ότι θα έπρεπε να ενημερωθώ κατ’ ευθείαν και ν’ αποφασίσω αν τελικώς θα έμεναν τη νύχτα. Τα άπειρα γιατί τους έβρισκαν απάντηση όταν μοιραζόμουν την αλήθεια, η οποία συνοδευόταν από στατιστικές έρευνες  που ανέφεραν ότι οι περισσότερες παρενοχλήσεις γίνονταν από άτομα οικογενειακού περιβάλλοντος κι ανθρώπων υπεράνω πάσης υποψίας.

Κανόνας Νάμπερ 8: Θα είστε εκεί που είναι τα φώτα κι ο κόσμος!

Μια απ’ τις βασικές συμβουλές, ειδικά στις μεγαλύτερες κόρες μου, ήταν ν’ αποφεύγουν επιτακτικά τις  αραιοκατοικημένες περιοχές. Να επιλέγουν πάντα πολυσύχναστους δρόμους με σωστή ηλεκτροδότηση. Ιδανικά και συμπληρωματικά, φρόντιζα να καταλάβουν ότι το να είναι παρεούλα ή και να έχουν κι αγόρια στην παρέα βοηθούσε στην μη στοχοποίησή τους, ως κορίτσια που κυκλοφορούν μόνα τους. Σκοπός μου δεν ήταν να γεννήσω τον φόβο αλλά να τις κάνω να διακρίνουν την ευκολία με την οποία θα μπορούσε να συμβεί κάτι ξαφνικό που θα προκαλούσε την ανασφάλεια και την ταραχή τους. Κι αυτός ήταν ένας κανόνας που ήλπιζα να μην τους μάθω.

Κανόνας Νάμπερ 9: Φύλαγε το ποτό σου και την επιστροφή σου

Εκρηκτικός συνδυασμός η έξοδος που φυσικά συνοδεύεται και με αλκοόλ. Έρχεται όμως η ώρα που τα κλαμπ και τα μπαράκια δεν είναι μέρη προς αποφυγή αλλά χώροι διασκέδασης και χορού. Έπρεπε να βρω τρόπους να μην είμαι «basic» μαμά και να τις προσεγγίσω ανοιχτόμυαλα και με τα δικά τους δεδομένα. Κατάφερνα να τους θυμίζω (πράγμα που συμβαίνει μέχρι και σήμερα) ότι το να αφήσουν το ποτό τους αφύλαχτο κι ορφανό ισοδυναμούσε με ανοιχτή πρόσκληση πιθανής κακοποίησης. Μέχρι εκεί το έφτανα και το φτάνω. Αν ήθελαν να πάνε τουαλέτα, πάντα με συνοδεία. Αν ξεχνούσαν το ποτό τους αφύλαχτο, να μην ξαναπιούν απ’ το ίδιο. Υπήρχαν και φορές που ήθελαν να πιουν λίγο παραπάνω για το κέφι, ήξεραν όμως ότι επιβάλλονταν  να μείνει κάποιος νηφάλιος είτε για την οδήγηση αργότερα είτε για να έχει γνώση του τι γίνεται.

Κανόνας Νάμπερ 10: Όπλο είναι το κλειδί σου κι η φωνή σου

Φυσικά, μια μαμά που το παιδί της είναι έξω, ξεχνά τον REM. Ο βαθύς ύπνος αποτελεί πλέον ένα μακρινό ταξίδι. Δεν κοιμάται ποτέ αν δεν ακούσει κλειδί στην πόρτα, αν δε δει μήνυμα στο κινητό, αν δε σιγουρευτεί ότι το παιδί επέστρεψε ασφαλές. Τους εφιστούσα την προσοχή λέγοντάς τους πως ακόμη κι αν η απόσταση που έχουν να διανύσουν είναι μικρή και γνωστή, δεν επαναπαυόμαστε ποτέ. Ούτε τρομοκρατούμαστε άνευ λόγου. Απλώς είμαστε έγκαιρα προετοιμασμένες για μια κακή στιγμή. Κρατάμε το κλειδί απ’ το σπίτι ή τ’ αμάξι ανάποδα σαν μαχαίρι κι έχουμε τη φωνή μας έτοιμη προς χρήση. Θύμιζα πως τα μέρη του σώματος που μπορούν εύκολα ν’ ακινητοποιήσουν κάποιον προσωρινά είναι σαφώς τα ευαίσθητα μέρη ανάμεσα στα πόδια, το σαγόνι κι ο λαιμός. Να ελέγξουν ότι κανείς δεν είναι δίπλα τους πριν ανοίξουν την πόρτα της πολυκατοικίας κι αν νιώσουν πως κάποιος τις ακολουθεί να πάνε να κολλήσουν σε μια παρέα που θα βρουν στον δρόμο. Και φυσικά, ίσως και το πιο διάσημο απ’ όλα, το γνωστό «δε φωνάζουμε βοήθεια, αλλά φωτιά».

Μέχρι και σήμερα που τα συζητάμε, μου είναι αδιανόητο να κάνω εικόνα τους κινδύνους τους οποίους περιγράφω στις κόρες μου. Αποφάσισα λοιπόν ν’ ακολουθήσω, όσο πιο νωρίς γινόταν, μια τακτική προληπτικής ενημέρωσης, συνοδευόμενη από μεγέθυνση του δυνητικού κακού που θα μπορούσε να συμβεί στον καθένα μας ανά πάσα στιγμή. Πλέον, τις ακούω και τις βλέπω να μεταφέρουν στις δύο μικρότερες, όλα τα παραπάνω με τις δικές τους προσθήκες κι απαλοιφές. Θα τολμήσω να πω, ότι δεν υπολείπονται σε καμία αυστηρότητα απ’ τη δική μου. Μη σας πω ότι είναι και λιγότερο διαλλακτικές. Θαρρώ πως συνέβη αυτό που λέμε: «Όταν έρθει η ώρα, θα ξυπνήσουν μέσα σου όλα εκείνα που πρέπει να θυμηθείς να πεις και να κάνεις.»

Δυστυχώς, όλο αυτό το ταξίδι έγινε από μόνο του ευκολότερο με όλα τα τελευταία γεγονότα που συμβαίνουν στη χώρα μας και στον κόσμο. Αυτό που οφείλουμε να επικοινωνήσουμε είναι ότι η έγκαιρη αυτοπροστασία, χτίζεται σιγά-σιγά μέσα μας και μετέπειτα, με αυτοματοποιημένο τρόπο, εξωτερικεύεται. Όταν απέκτησα την πρώτη μου κόρη, κάπου διάβασα πως το σημαντικότερο αγαθό που μπορεί να προσφέρει ένας γονιός είναι πρώτα η ασφάλεια και μετά η αγάπη. Κι αν και στην αρχή με πείραξε, κάθε μέρα καταλαβαίνω πόσο δίκιο είχε.

Θέλουμε και τη δική σου άποψη!

Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!

Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!