Ποιο δικαίωμα (δεν) έχεις στη σχέση σου;

«Δικαιωματικά, αυτό μου ανήκει»

«Δεν είχες το δικαίωμα να (μου) το κάνεις αυτό»

«Είναι δικαίωμά μου να το κάνω και να συμπεριφέρομαι όπως θέλω»

«Με ποιο δικαίωμα συμπεριφέρεσαι έτσι;»

«Ποιος σου έδωσε το δικαίωμα να πιστεύεις κάτι τέτοιο;»

Γενικώς κι ειδικώς, όλου αυτού του είδους τα “δικαιώματα” μας τρώνε καθημερινά. Μας αποπροσανατολίζουν και μας εντάσσουν σε μια διαδικασία να πιστεύουμε πως μπορούμε να συμπεριφερόμαστε και να σκεφτόμαστε όπως μας βολεύει. Μας ωθούν, κυρίως υποσυνείδητα, στο να επεμβαίνουμε στις ζωές των άλλων, λες και βρήκαμε πόρτες ανοιχτές, για να ορίζουμε, να διατάζουμε, να έχουμε άποψη για όλους και για όλα. «Ελευθερία λόγου!», ακούγεται από μια φωνή. Σωστό κι αυτό. Η δική μου, όμως, ελευθερία σταματά εκεί που ξεκινά η δική σου. Εκεί πατάω STOP και κάνω ένα βήμα πίσω.

Τα δικαιώματα που συνδέονται με ηθικό-κοινωνικούς κανόνες οφείλουν να είναι απροσπέλαστα. Αυτά όμως που αποκτούν οι σύντροφοί μας προς εμάς και τούμπαλιν, ορίζονται κυρίως απ’  το πλαίσιο ορίων που έχει χτιστεί κι απ’ τις δύο πλευρές. Εάν υπάρχει έντονη ελαστικότητα, πολλές φορές μπορεί να νιώθουμε ότι καταπατούνται αρκετές ελευθερίες μας. Υπάρχουν και φορές που μπορεί να νιώθουμε πως έχει αλλοιωθεί το περιθώριο που διαθέτουμε για και προς τον άλλον -άρα έχει παρερμηνευθεί αυτή η ελαστικότητα- και τότε οφείλουμε να επαναφέρουμε την επιθυμητή μα και τόσο αναγκαία οριοθέτηση στη μεταξύ μας σχέση.

Ο έρωτας και το πάθος είναι τα δύο βασικά συστατικά που έρχονται να μας μπερδέψουν και να μας κάνουν να χάνουμε την ισορροπία των ερωτικών δικαιωμάτων που θεωρείται αυτονόητη, αλλά τελικά δεν είναι. Έρχεται η αποσταθεροποίηση του μπαλάντσου, αναστατώνονται τα μυαλά μας, νομίζουμε πως έχουμε δικαιώματα επί παντός και ξεχνούμε τα όρια. Αυτά τα τόσο σημαντικά κι απαραίτητα όρια που κανονικά θα έπρεπε να πηγαίνουν χέρι-χέρι με τα δικαιώματα και να αλληλοσκουντιούνται κάθε φορά που το ένα θα ξέφευγε του άλλου.

Είναι σημαντικό σε μια σχέση ν’ αντιλαμβανόμαστε τη διαφορά του «είμαι ο εαυτός μου» και του «είμαι ο εαυτός μου και θα συμπεριφέρομαι όπως έχω μάθει». Σαφώς κι είναι ωραία αίσθηση να είμαστε ο εαυτός μας, αρκεί αυτός ο εαυτός να σέβεται τα όρια και τα δικαιώματα του άλλου. Είναι επίσης όμορφο, να υποστηρίζουμε τα θέλω μας, να θέλουμε να ικανοποιούμε τις ανάγκες μας, με την προϋπόθεση ότι, πριν απ’ όλα αυτά, έχουμε κατανοήσει και σεβαστεί ότι τίποτα δεν ενοχλεί τα θέλω και τις ανάγκες του συντρόφου μας.

Είναι φορές που συνδεόμαστε τόσο δυνατά μ’ αυτήν τη βιωματική έκφραση του «είμαι ο εαυτός μου», που ξεχνάμε να καθρεφτιζόμαστε και να βλέπουμε τι ακριβώς κάνουμε και πώς συμπεριφερόμαστε. Πού πρέπει να σταματάμε και πού να συνεχίζουμε. Μέχρι πόσο να ζητάμε και μέχρι ποιο σημείο να κρατούμε απόσταση. Μας ενδιαφέρει, κυρίως, να μην ξεβολευόμαστε. Γιατί, το να ξεβολέψουμε τον εαυτό μας, σημαίνει πως θα προκύψει το εκτόπισμα της παγιωμένης προσωπικής συνθήκης που έχουμε συνάξει μ’ αυτόν, προκειμένου να μη ζοριζόμαστε. Ο επαναπροσδιορισμός όμως αυτής της συνθήκης, πρέπει να γίνεται, ώστε να επαναφέρεται και το καθεστώς του τι σημαίνει να πιστεύω πως έχω δικαίωμα σε κάτι ή επάνω σε κάποιον.

Υπάρχουν βέβαια κι εκείνες οι σχέσεις όπου κάθε λογής δικαιώματα δίνονται απλόχερα κι ίσως καταπατούνται, ακόμη κι αν δε γίνεται αμέσως αντιληπτό απ’ το ζευγάρι. Μέσα σ’ αυτές τις σχέσεις, ο κάθε σύντροφος προτάσσει τον εαυτό του ως κάτι μοναδικό και με μεγάλη απαίτηση απόκτησης  δικαιωμάτων επί του άλλου. Είναι μια κατηγορία σχέσεων όπου κυριαρχεί η απόλυτη σχεσιακή κτητικότητα, με έντονη ερωτική συνύπαρξη. Αφορά μια άλλη συνθήκη που δημιουργείται με εκούσια συναίνεση και των δύο κι ακόμη κι αν για κάποιους αυτό μοιάζει παράταιρο ή ξένο, γι’ αυτούς που το βιώνουν είναι το απολύτως εντός ορίων βίωμα που έχει να κάνει με την αλήθεια τους.

Όσο γενική θα μπορούσε να είναι μια αναφορά στα δικαιώματα μεταξύ συντρόφων, άλλο τόσο θα μπορούσε να μειωθεί σε ειδική. Όλες οι σχέσεις μας είναι χτισμένες πάνω σε δικαιώματα κι υποχρεώσεις. Σε δράσεις κι αντιδράσεις. Σε δούναι και λαβείν. Σε άσπρο και μαύρο. Σε ναι κι όχι. Σε καλό και σε κακό. Σε “θέλω” και σε “δε θέλω”. Σε αλήθεια και ψέματα. Σε θάρρος και δειλία. Σε αποδοχή κι απόρριψη. Σε πίστη κι απιστία. Σε αγάπη και μίσος. Σε ενδιαφέρον κι αδιαφορία. Σε συνέπεια κι ασυνέπεια. Σε αναγνώριση κι απαξίωση. Σε οξυγόνο κι ασφυξία. Σε επιβράβευση και τιμωρία. Σε διαλλακτικότητα κι απολυταρχία.

Ίσως και η λέξη «εξισορρόπηση» τελικά να είναι αταίριαστη με το καθεστώς των συντροφικών κι ερωτικών δικαιωμάτων, καθώς, μπορεί τα δικά μου όρια που θα επιτρέπουν τον σύντροφό μου να έχει δικαιώματα επάνω μου, να είναι αυτά που καταπατούν τα δικαιώματα του διπλανού μου. Το ζητούμενο είναι να μη συγχέουμε την αγάπη με την απεριόριστη παράβαση των ορίων του άλλου. Να διατηρούμε από μόνοι μας αυτήν την ελεγχόμενη παραβατικότητα που εξιτάρει τον έρωτα κι αναβαθμίζει τη σχέση σε κάτι αληθινό, ουσιώδες και πάνω απ’ όλα χρωματισμένο με αποδοχή.

Θέλουμε και τη δική σου άποψη!

Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!

Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!