Η παγκόσμια οικονομική κρίση -και γενικότερα οι κρισάρες θα λέγαμε-, ο COVID, η αυξημένη ακρίβεια και οι πολεμικές συγκρούσεις έχουν προκαλέσει έντονο στρες κι άγχος, κατάθλιψη και πανικό παγκοσμίως. Τα ποσοστά ευτυχισμένων ανθρώπων μειώνονται, με κάποιες χώρες σαν την Ελλάδα, να σημειώνουν αρνητικό ρεκόρ στη θλίψη και τη μελαγχολία παίρνοντας τίτλους όπως «ο πιο δυστυχισμένος λαός της Ευρώπης». Ωστόσο, η αναζήτηση της ευτυχίας μπορεί να είναι πιο απλή από ό,τι φαίνεται. Κι ίσως, για να μη μας πάρει από κάτω, να χρειάζεται να ξεκινήσουμε από τον οργανισμό μας, και τις ορμόνες που παράγει. Γνωστές ως «ορμόνες της ευτυχίας».
Οι ορμόνες τις ευτυχίας περιλαμβάνουν την ντοπαμίνη, την οξυτοκίνη, τη σεροτονίνη και την ενδορφίνη. Ας ξεκαθαρίσουμε όμως λιγάκι τι κάνουν:
-Η ντοπαμίνη, γνωστή ως η ορμόνη της ικανοποίησης, συνδέεται με ευχάριστες εμπειρίες κι επηρεάζει τη μάθηση, τη μνήμη κι άλλες λειτουργίες του εγκεφάλου.
-Η οξυτοκίνη, γνωστή ως «ορμόνη της αγάπης», αυξάνεται κατά τη σωματική έκφραση της αγάπης μέσω αγκαλιών, φιλιών και του σ3ξ. (Ξεχυθείτε!) Εκφράζει τον εκδηλωτικό χαρακτήρα της αγάπης, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στο χτίσιμο εμπιστοσύνης, ενίσχυσης της ενσυναίσθησης και δημιουργίας δεσμών σε σχέσεις.
-Η σεροτονίνη, ως νευροδιαβιβαστής, επηρεάζει τη διάθεση, τον ύπνο, την όρεξη, την πέψη, τις γνωσιακές λειτουργίες και τη μνήμη. Χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης συνδέονται με την κατάθλιψη.
-Οι ενδορφίνες αποτελούν ορμόνες-παυσίπονα για το σώμα και τα επίπεδά τους αυξάνονται με δραστηριότητες όπως το φαγητό, η γυμναστική ή η σ3ξουαλική επαφή.
Πάμε τώρα να τις αυξήσουμε παρέα;
1. Σπάσε το μοτίβο δουλειά-σπίτι ακόμα και με το ζόρι
Η απόλαυση διαφόρων δραστηριοτήτων και χομπι είναι ουσιώδης για την ενίσχυση των ορμονών της ευτυχίας. Ένας μικρός στόχος που κατάφερες, ένας καλός καφές στη βεράντα, μια κοπάνα από τη δουλειά ή ένας διασκεδαστικός γύρος μονόπολι μπορούν να κάνουν σημαντική διαφορά. Σημαντικό είναι να θυμόμαστε ότι το ανθρώπινο σώμα είναι σχεδιασμένο για την κίνηση και η ενασχόληση με δραστηριότητες, αντί για την καθιστική ζωή που δυστυχώς επιβάλει η καθημερινότητα μερικές φορές, είναι ζωτική για να μας φέρει πιο κοντά στη χαρά.
2. Περπάτα
Η σωματική άσκηση, συμπεριλαμβανομένου και του περπατήματος, ενισχύει την καλή διάθεση και την ευεξία. Είναι ενθαρρυντικό που η συνδυασμένη άσκηση με παρέα ή φίλους επιφέρει ακόμη περισσότερα θετικά αποτελέσματα, άρα πάρε φίλους και ρίξτε μια τσάρκα, είναι τόσο απλό. Η κοινωνική διάσταση αυτής της δραστηριότητας, με μια δυο κουβέντες και λίγο ποιοτικό χρόνο μαζί με καλή παρέα, προσφέρει όχι μόνο τα οφέλη της σωματικής υγείας, αλλά και μια ευκαιρία για να θυμηθούμε πως δεν είμαστε μόνοι.
3. Κάτσε στον ήλιο
Η έκθεση στον ήλιο αποτελεί άλλον τρόπο αύξησης των επιπέδων σεροτονίνης. Είναι ενδιαφέρον που η σύνδεση της ηλιακής έκθεσης με τη σωματική άσκηση ενισχύει ακόμη περισσότερο αυτή την επίδραση. Για παράδειγμα, το τρέξιμο στην ύπαιθρο, αντί για έναν μηχανικό διάδρομο, κάνει πολύ πιο γρήγορη δουλίτσα και νιώθεις πολύ πιο άμεσα αυτή την ένεση χαράς κι ανακούφισης που τόσο έχεις ανάγκη. Κι αν στην αρχή μοιάζει απάλευτο να το ξεκινήσεις, αρκεί μόνο να κάνεις το πρώτο βήμα για να δεις τι στερούσες τόσο καιρό από τον εαυτό σου.
4. Μίλα με ανθρώπους (όχι μέσω κινητού)
Το να ανοίγεσαι, να μοιράζεσαι τις ιδέες σου, να ξορκίζεις μια φοβία σου ή να επικοινωνείς ένα χαρούμενο γεγονός, μπουστάρουν την ψυχολογία σου. Και δε χρειάζεται να είναι κολλητός σου κάποιος για να το κάνεις, αρκεί να αρπάξεις μια ευκαιρία επικοινωνίας. Επιπλέον, αυτή η θετική κοινωνική δραστηριότητα μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση του άγχους και του στρες. Το γέλιο θεωρείται συχνά φυσική θεραπεία, καθώς ενεργοποιεί το σύστημα αντίδρασης του οργανισμού, προάγοντας την αίσθηση ευφορίας. Έτσι, μια στιγμή που εσύ νομίζεις ότι απλώς λες τα νέα σου, στην πραγματικότητα είναι μια ευκαιρία για χαρά, ακόμα και στα δυσάρεστα.
Και για τους πιο ψαγμένους της παρέας σας έχω έξτρα:
5. Κάνε διαλογισμό
Ο διαλογισμός αποτελεί θετική πρακτική, καθώς υπάρχουν ενδείξεις ότι ενισχύει την απελευθέρωση ντοπαμίνης στον εγκέφαλο. Διάφορες τεχνικές χαλάρωσης και ενσυνειδητότητας επίσης μπορούν να προσφέρουν ανακούφιση και ενίσχυση της ψυχοσωματικής ευεξίας, όπως τεχνικές αναπνοής, οποιαδήποτε μορφή γιόγκα, το manifestation και πολλά άλλα.
6. Δοκίμασε βελονισμό
Ο βελονισμός αποτελεί αποτελεσματικό τρόπο απελευθέρωσης ενδορφινών μέσω της διέγερσης ειδικών σημείων στο σώμα. Η ανώδυνη τοποθέτηση λεπτών βελόνων σε συγκεκριμένα σημεία μπορεί να προάγει την αίσθηση ευεξίας και χαλάρωσης, όμως δεν είναι κάτι που μπορείς να δοκιμάσεις μόνος. Βρες έναν ειδικό χειροπράκτη-κινησιοθεραπευτή και θα σε κατευθύνει ανάλογα.
Αν χαώθηκες με όλα τα παραπάνω, ξεκίνα απλώς με ό,τι σημαίνει για σένα το να φροντίζεις το σώμα σου. Από τη σωματική άσκηση και την ηλιακή έκθεση, μέχρι τον διαλογισμό και το γέλιο, κάθε πράξη συμβάλλει στην αύξηση των επιπέδων ντοπαμίνης, σεροτονίνης, οξυτοκίνης και ενδορφινών. Άσε την αγάπη για τον εαυτό σου και τους άλλους, να είναι εκείνο το φάρμακο που θα ξορκίσει μακριά τη μιζέρια. Βήμα-βήμα προς μια πιο χαρούμενη ζωή, όσο αδιανόητο κι αν σου φαίνεται καμιά φορά.
Πηγή ιατρικών σημειώσεων από τον ψυχοθεραπευτή-ψυχίατρο Αριστοτέλη Βάθη και το σάιτ therapia.gr
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου