Μύθοι και αλήθειες για τα μεσαία παιδιά της οικογένειας

Αν το καλοσκεφτεί κανείς, σε πολλά οικογενειακά τραπέζια, σε βιβλία αλλά και σε άρθρα έχουν γραφτεί και ειπωθεί πολλά για τις αδελφικές σχέσεις. Αυτές όμως που κεντρίζουν λίγο περισσότερο το ενδιαφέρον τείνουν να είναι οι αδελφικές σχέσεις στις οποίες θα επικεντρωθούμε σήμερα. Αυτές τις οικογένειες που συμπεριλαμβάνουν στο γενεαλογικό τους δέντρο 3 παιδιά. Πιο συγκεκριμένα όμως, θα μιλήσουμε για αυτό το μεσαίο παιδί, το δεύτερο κατά σειρά και θα αναλύσουμε το γιατί η σειρά γέννησής του αποτελεί για πολλά χρόνια ένα «φαινόμενο».

Οι ρίζες του φαινομένου του μεσαίου παιδιού αρχίζουν από το 1964 όταν ο Alfred Adler ανέπτυξε μια θεωρία γύρω από τη σειρά γέννησής του ανθρώπου, όσον αφορά την προσωπικότητα που πρόκειται να αναπτύξει. Αυτό που εξηγεί στη θεωρία του είναι πως παρά το γεγονός ότι και τα 3 παιδιά γεννιούνται και μεγαλώνουν μέσα στο ίδιο σπίτι, η σειρά με την οποία έχουν γεννηθεί επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την ψυχολογική τους ανάπτυξη.

Για παράδειγμα ο Adler αναφέρει πως το μεγαλύτερο παιδί έχει πιο ηγετικές τάσεις και είναι πιο αυταρχικό λόγω των προσδοκιών που θέτονται από τους γονείς. Από την άλλη το πιο μικρό παιδί είναι λίγο πιο ελεύθερο και ανεξέλεγκτο μιας και όλη η δύναμη και ενέργεια των γονιών έχει δοθεί στα προηγούμενα παιδιά. Το παιδί που γεννάται ανάμεσα στα άλλα δύο όμως και για το οποίο έχουν γραφτεί και πολλοί αστείοι χαρακτηρισμοί, περιγράφουν ένα παιδί λίγο παραμελημένο, το οποίο δυσκολεύεται να βρει πού ακριβώς ταιριάζει. Για τους πιο πάνω λόγους αλλά και για διάφορους άλλους το μεσαίο παιδί είναι το γνωστό ανά τον κόσμο «παιδί σάντουιτς», γιατί χωρίς αυτόν το ψωμάκι σκέτο δεν μπορεί να βαφτιστεί σάντουιτς.

Ο λόγος που πολλοί ψυχολόγοι ισχυρίζονται πως τα μεσαία παιδιά είναι όντως λίγο παραμελημένα είναι γιατί με βάση τις έρευνές τους, διαπίστωσαν πως τα συγκεκριμένα παιδιά –τα μεσαία– μεγαλώνουν στον αυτόματο συγκριτικά με τα μικρότερα ή μεγαλύτερα αδέλφια τους. Ο λόγος είναι γιατί δεν πρόλαβαν ποτέ να πάρουν κάποιο ρόλο σε αυτή την αδελφική διάταξη, μιας και δεν μπορούν να έχουν ούτε τον ρόλο του προστάτη ως ο μεγαλύτερος  αλλά ούτε και του προστατευμένου ως ο μικρότερος.

Πέρα από τους χαρακτηρισμούς που κυκλοφορούν και ακούγονται για τα μεσαία παιδιά, υπάρχουν και κάποιοι μύθοι οι οποίοι καταρρίπτονται αλλά και κάποιοι άλλοι που επιβεβαιώνονται. Ένας από τους μύθους που καταρρίπτεται είναι αυτός που θέλει τα μεσαία παιδιά να είναι και μπερδεμένα στη ζωή τους εξαιτίας της γέννησής τους στο μεσαίο βάθρο. Αυτό βέβαια δεν ισχύει καθώς πέραν του ότι τείνουν να είναι πολύ πιστά στις σχέσεις και τους συντρόφους τους, δείχνουν μια τεράστια υπευθυνότητα ως προς τα οικονομικά τους και γίνονται πολύ πετυχημένοι επιχειρηματίες.

Ένας μύθος που ισχύει για τα μεσαία παιδιά αφορά το πόσο καλοί φίλοι είναι. Τα παιδιά αυτά λοιπόν παίρνουν άριστα στο κομμάτι των φιλικών σχέσεων μιας και σύμφωνα με τους ψυχολόγους τη δύσκολη στιγμή το μεγαλύτερο παιδί θα απευθυνθεί στους γονείς, το μικρότερο στον πιο μεγάλο αδελφό ενώ το μεσαίο στους φίλους του.

Ο επόμενος μύθος δεν έχει καταρριφθεί εντελώς μιας και οι απόψεις διίστανται όσον αφορά τις ανάγκες του συγκεκριμένου παιδιού. Στις περιπτώσεις όπου τα μεσαία παιδιά έχουν μεγάλη διαφορά ηλικίας με τα άλλα δύο, τότε εκφράζουν έντονα την επιθυμία να κάνουν παρέα ή έστω να βρίσκονται στον ίδιο χώρο μόνο με άτομα πολύ κοντά στην ηλικία τους, αν όχι ακριβώς στην ίδια. Με αποτέλεσμα να μην μπορούν να κάνουν παρέες με μικρότερα ή μεγαλύτερα παιδιά. Αυτό βέβαια έχει και τον αντίλογό του μιας και σε άλλες έρευνες τα μεσαία παιδιά δείχνουν να είναι πολύ πιο χαλαρά και εύκολα στο να κάνουν παρέα με τον οποιονδήποτε μιας και έχουν μάθει να συνεργάζονται, να ζουν και να επικοινωνούν με άτομα πολύ μεγαλύτερα και πολύ μικρότερα του ταυτόχρονα.

Μια πρόσφατη έρευνα που έγινε το 2019 ήθελε να επικεντρωθεί αποκλειστικά στο κομμάτι σχέσεις μεσαίου παιδιού και γονέων όσον αφορά τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση. Τα αποτελέσματα λοιπόν έδειξαν πως τα μεσαία παιδιά δυσκολεύονται να μιλήσουν στους γονείς τους για τις σεξουαλικές τους εμπειρίες προτιμήσεις και απορίες.

Γενικότερα λοιπόν ο ρόλος του μεσαίου παιδιού έχει αξιολογηθεί ως ο δυσκολότερος όσον αφορά τις ενδοοικογενειακές σχέσεις. Για όλους τους λόγους που προαναφέρθηκαν αλλά και για πολλούς ακόμη, ένα μεσαίο παιδί θεωρείται αυτομάτως και το παραμελημένο της οικογένειας. Αυτό όμως μπορεί να επιδράσει εξίσου θετικά αλλά και αρνητικά στη ζωή του. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού που έχει γεννηθεί ανάμεσα σε άλλα δύο παιδιά είναι πιο πιθανό να διαγνωστεί με OCD, ανορεξία ακόμη και σχιζοφρένεια. Από την άλλη πολλά μεσαία παιδιά έχουν διακριθεί σε θέματα αθλοπαιδιών, μαθηματικών και γλώσσας και είναι συνήθως τα παιδιά που παίρνουν τα ρίσκα χωρίς δεύτερη σκέψη αφού δε συνήθισαν να επηρεάζονται από τις γονικές απόψεις όπως άλλα πρωτότοκα παιδιά.

Το να είσαι το μεσαίο παιδί λοιπόν, κουβαλάει πολλά στην πλάτη του πριν καν αποκοπεί από τον ομφάλιο λώρο. Σαν μεσαίο παιδί όμως είσαι η επόμενη επιθυμία δύο ανθρώπων και το δεύτερο θαύμα μιας οικογένειας. Εάν οι γονείς ξέρουν πώς να δείξουν την αγάπη τους ισόποσα, τότε κανένα παιδί δε θα νιώθει πως το αγνοούν ή το παραμελούν λόγω του ότι γεννήθηκε δεύτερο. Κάθε παιδί μέσα σε μια οικογένεια ανεξαρτήτως σειράς γέννησης έχει τη δική του ξεχωριστή προσωπικότητα και καμία γενεαλογική θέση δεν καθορίζει την ταυτότητά του. Και στο κάτω κάτω, έχετε φάει σάντουιτς και να σας αρέσει χωρίς τη μεσαία στρώση; Εε όχι δα!