Μια αλήθεια που κάποιοι ίσως να μη θέλουν να πιστέψουν, να αποδεχτούν ή και να την παραδεχτούν, είναι η ανάγκη τους για μοναξιά. Υπάρχουν άνθρωποι εκεί έξω, που προτιμούν τη μοναξιά. Την προτιμούν, όχι γιατί είναι περίεργοι και μοναχικοί τύποι, μα γιατί είναι επιλογή τους να μένουν μόνοι λόγω του φόβου τους μην πληγώσουν ή πληγωθούν.
Αυτή τους η συμπεριφορά, οφείλεται σε κάποιες ψυχολογικές σκέψεις που δημιουργεί το ίδιο το άτομο, αφού προηγουμένως προσπάθησε κάτι κι απέτυχε. Αυτή η ψυχολογική αποτίμηση χρησιμοποιήθηκε από τους Freud και Schopenhauer οι οποίοι έκαναν λόγο για «το δίλημμα του σκαντζόχοιρου» και το πώς αυτό αποτυπώνεται όταν αναφερόμαστε στη σύναψη σχέσεων.
Το συγκεκριμένο σύνδρομο λοιπόν πήρε το όνομα του λόγω της ιστορίας που περιγράφει. Η ψυχολογική ανάγκη δηλαδή ενός ατόμου που προτιμάει τη μοναξιά λόγω φόβου μην πληγώσει ή πληγωθεί, βρίσκει τα πατήματά της σε αυτή την ιστορία. Μια ιστορία μιας ομάδας σκαντζόχοιρων, οι οποίοι προσπάθησαν να ενωθούν μεταξύ τους αλλά δεν τα κατάφεραν, με αποτέλεσμα να απομακρυνθούν ο ένας από τον άλλον.
Πιο συγκεκριμένα η ιστορία αυτή, χρησιμοποιείται από τους δύο επιστήμονες για να περιγράψει την κατάσταση όταν ένα άτομο καλείται να αναπτύξει μια σχέση με κάποια άλλα. Στην ιστορία αυτή λοιπόν, γίνεται αναφορά σε μια ομάδα σκαντζόχοιρων, όπου μια κρύα νύχτα του χειμώνα, προσπαθούσαν απεγνωσμένα να βρουν μια λύση για να ζεσταθούν. Το προηγούμενο βράδυ είχαν χάσει ένα μέλος της ομάδας τους από το κρύο κι έτσι πήραν την απόφαση να ενωθούν όλοι μαζί για να ζεσταθούν και να μην υπάρξουν άλλες απώλειες. Ωστόσο, λόγω τον αιχμηρών τους αγκαθιών άρχισε ο ένας να τραυματίζει τον άλλων με αποτέλεσμα να απομακρυνθούν μια και καλή έτσι ώστε κανείς να μην πληγώσει κανέναν.
Ήταν ολοφάνερη η ανάγκη τους για αμφίδρομη επικοινωνία, βοήθεια και αγάπη, συστατικά για κάθε είδους σχέση. Παρ’ όλ’ αυτά η ανθρώπινη οικειότητα φέρει πολλές φορές προκλήσεις οι οποίες αν δεν επιτύχουν προκαλείται αμφίδρομη βλάβη. Σε πληγώνω, με πληγώνεις πονάω και πονάς. Εξαιτίας μου και εξαιτίας σου. Κατά βάθος κανείς μας δεν ήθελε να βλάψει κανέναν αλλά το κάναμε. Άθελά μας. Από την υπερβολική μας ανάγκη για μοίρασμα αγάπης, προστασίας, ενδιαφέροντος. Μα κάπως έτσι, ένα άτομο μπορεί να φοβηθεί και να νιώσει την ανάγκη να παραμείνει μόνο. Χωρίς κάποιον κοντά του, έτσι ώστε να μην υπάρξει η παραμικρή πιθανότητα να τον πληγώσουν ή να πληγώσει ο ίδιος.
Συχνό φαινόμενο της εποχής μας, οι ρηχές σχέσεις, πριν καλά καλά δοκιμάσουμε τη συνύπαρξή μας με έναν άλλον άνθρωπο, απομακρυνόμαστε γιατί υπάρχει το ενδεχόμενο να πάει κάτι στραβά. Η συγκεκριμένη παρομοίωση λοιπόν, συνδέεται και με την ανθρώπινη ψυχολογική συμπεριφορά, η οποία επεξηγεί πως παρά την καλή μας θέληση για απόκτηση ανθρώπινης οικειότητας, αυτή δεν μπορεί να συμβεί χωρίς και την ανθρώπινη βλάβη. Έτσι καταλήγουμε στον φόβο σύναψης σχέσεων.
Το σύνδρομο αυτό λοιπόν, που χαρακτηρίζεται ως «δίλημμα», δικαιολογεί απόλυτα την ταυτότητά του, μέσα από τη χαρακτηριστική ιστορία με την ομάδα των σκαντζόχοιρων. Δίλημμα· η κατάσταση στην οποία βρίσκομαι ανάμεσα σε δύο αποφάσεις που πρέπει να πάρω. Και, τι κάνω τελικά; Τι επιλέγω; Να πληγώσω και να πληγωθώ ή να μην το ρισκάρω και να συνεχίσω να πορεύομαι με τη μοναξιά μου; Μα αυτή η μοναξιά για πόσο παλεύεται; Αντέχει τελικά κανείς να ‘ναι για πάντα μόνος; Να μην αποζητάει ανθρώπους μόνο και μόνο από φόβο μην υπάρχει αμφίδρομη βλάβη; Κι αν υπάρξει δηλαδή δε φτιάχνεται; Κι αν δε φτιάχνεται τι πειράζει να ‘χεις ουλές; Τουλάχιστον θα ξέρεις πως ρίσκαρες! Πως δοκίμασες και δοκιμάστηκες σε έναν ανθρώπινο αγώνα.
Να μη φοβηθείς λοιπόν την ανθρώπινη δέσμευση, να τολμάς κι ας μη βγει πουθενά. Είναι της φύσης επόμενο, δε θα επιδιώξεις να πληγώσεις. Θα επιδιώξεις να αγαπήσεις. Κι αυτό ακούγεται μελωδικά πανέμορφο.
Συντάκτης: Τζένη Άστρα
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
