Υπάρχει μία κατηγορία βιβλιοφάγων που ξεκινούν από το τέλος ενός βιβλίου για να μπουν στη διαδικασία να το διαβάσουν εξαρχής. Κι η αλήθεια είναι ότι η τελευταία ατάκα ενός βιβλίου μπορεί να το απογειώσει και να μείνει βαθιά χαραγμένη στη μνήμη των αναγνωστών, αποτελώντας απόφθεγμα ζωής.
Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ
Ποιος μπορεί να μείνει ασυγκίνητος και να μην ταυτιστεί με τα τελευταία λόγια από το «Ημερολόγιο της Άννας Φρανκ» όταν η ίδια εξομολογείται:
«Δεν μπορώ πια να το αντέξω: Όταν ασχολούνται υπερβολικά μαζί μου, γίνομαι πρώτα φιλόνικη, έπειτα θλιμμένη κι αναποδογυρίζω ακόμα μία φορά την καρδιά μου, για να δείξω την κακή μου πλευρά και να κρύψω την καλή και συνεχίζω να ψάχνω για το μέσο που θα με κάνει εκείνη που θα ήθελα να είμαι, εκείνη που θα μπορούσα να είμαι αν… δεν υπήρχαν άλλοι άνθρωποι στον κόσμο. Δική σου, Άννα.»
Κι είναι αυτά τα λόγια που πολλές φορές μας έρχονται στο μυαλό όταν βλέπουμε πώς ο άνθρωπος επιδρά στον άνθρωπο, αλλάζοντας την ιστορία του.
Ο μικρός πρίγκιπας
Ταξιδεύοντας σε πολλούς πλανήτες και παράλληλα σύμπαντα στον παραμυθένιο κόσμο του μικρού πρίγκιπα και τη συνάντησή του με τον πιλότο, μάς μένει η αίσθηση στις τελευταίες γραμμές του βιβλίου του Αντουάν ντε Σάιντ-Εξιπερί, ότι κάπου ένα παιδί πλανιέται έτοιμο για να μας δείξει τις ζωγραφιές από τα ταξίδια του:
«Αν κάποιο παιδί σας πλησιάσει, αν γελάει, αν έχει χρυσαφένια μαλλιά, αν δεν απαντάει στις ερωτήσεις σας, θα καταλάβετε αμέσως ποιος είναι. Τότε, κάντε μου σας παρακαλώ τη χάρη! Μη με αφήσετε τόσο λυπημένο. Γράψτε μου γρήγορα πώς ξαναγύρισε.»
Η φάρμα των ζώων
Στη «φάρμα των ζώων» του Τζορτζ Όργουελ, το δραματικό τέλος δείχνει το αναπόφευκτο του σήμερα:
«12 φωνές ούρλιαζαν θυμωμένες· ήταν ίδιες κι απαράλλαχτες. Τώρα, εύκολα μπορούσε να καταλάβει κανείς, τι έτρεξε στα πρόσωπα των γουρουνιών. Τα ζώα απ’ έξω κοίταζαν από γουρούνι σε άνθρωπο κι από άνθρωπο σε γουρούνι και ξανά από γουρούνι σε άνθρωπο. Αλλά ήταν αδύνατο πια να πει κανείς τη γνώμη του, ποιος ήταν ποιος.»
Τρυποκάρυδος
Σ’ ένα πακέτο τσιγάρα Camel εκτυλίσσεται η ερωτική ιστορία που ο Tom Robbins ονόμασε «Τρυποκάρυδος». Ο ίδιος ο συγγραφέας βγάζει τη γραφομηχανή Remington Sl3 από την πρίζα και τελειώνει με το χέρι, αφήνοντας για το τέλος δύο σημαντικές υπενθυμίσεις:
«1. Όλα είναι μέρος του όλου, 2. Ποτέ δεν είναι αργά για να ζήσει κανείς ευτυχισμένα παιδικά χρόνια.»
Γεννημένοι ν’ αγαπάμε
Οι στοχασμοί για την αγάπη του Λέο Μπουσκάλια στο βιβλίο «γεννημένοι ν’ αγαπάμε» δε θα μπορούσαν να μην καταλήγουν σ’ αυτό το υπέροχο συμπέρασμα ότι:
«Η αγάπη μάς προσφέρει την πιο πλούσια εμπειρία για την οποία είμαστε ικανοί ως άνθρωποι. Και περιμένει μόνο μία απόφαση εκ μέρους μας: να λειτουργήσει. Πάρτε τη, κι ένας ολόκληρος κόσμος αγάπης θα γίνει δικό σας! Είμαστε πράγματι γεννημένοι ν’ αγαπάμε.»
Γυάλινος κόσμος
Σε μια αυτοβιογραφία του Τένεσι Ουίλιαμς που ποτέ δεν επιβεβαιώθηκε επίσημα, τον «Γυάλινο κόσμο», ο συγγραφέας κλείνει μ’ έναν μονόλογο του Τομ, που στρέφει νοητά προς την αδερφή του Λώρα, που ενδεχομένως αποτελεί την πιο ακριβή περιγραφή για όσους ψάχνουν να βρουν τον εαυτό τους, σ’ έναν κόσμο που δε φτιάχτηκε γι’ αυτούς:
«Προσπάθησα να σ’ αφήσω πίσω μου, αλλά τώρα σου είμαι πιο πιστός απ’ όσο σου ήμουν ποτέ. Ψάχνω για τσιγάρο, περνάω στο απέναντι πεζοδρόμιο, τρέχω σ’ ένα σινεμά ή σ’ ένα μπαρ, παίρνω ποτό, μιλάω στον πρώτο τυχόντα που θα βρω δίπλα μου- κάνω τα πάντα για να καταφέρω να σβήσω τα κεριά σου. Γιατί σήμερα, ο κόσμος φωτίζεται μόνο με αστραπές. Σβήσε τα κεριά σου Λώρα. Αντίο λοιπόν…»
Ματωμένα χώματα
Η Διδώ Σωτηρίου σε μια καταπληκτική της στιγμή στα «ματωμένα χώματα» περιγράφει στο τέλος του βιβλίου της, τη σκοτεινή διαχρονικότητα που έχει ο πόλεμος και πως τελειώνοντας αυτός, αφήνει πίσω αυτή την αίσθηση ματαιότητας μέσα μας:
«Τόσα φαρμάκια, τόση συμφορά κι εμένα ο νους μου θέλει να γυρίσει στα παλιά! Να ‘ταν λέει ψέμα όσα περάσαμε, και να γυρίζαμε τώρα δα στη γη μας, στους μπαξέδες μας, στα δάση μας με τις καρδερίνες, στα περιβολάκια μας με τις μαντζουράνες και τις ανθισμένες κερασιές, στα πανηγύρια μας με τις όμορφες… Αντάρτη του Κιορ Μεμέτ, χαιρέτα μου γη που μας γέννησε. Ας μη μας κρατάει κακία που την ποτίσαμε με αίμα. Ανάθεμα στους αίτιους!»
Μια γυναίκα στο Βερολίνο
Όπως έγραψε η ανώνυμη Γερμανίδα ως μάρτυρας της ρωσικής κατοχής στη χώρα:
«Και πάλι από την αρχή. Ξανά και ξανά. Αυτή είναι η ζωή μου. Ένα συνέχειας ξεκίνημα. Μια προκλητική σκοτεινή και θαυμάσια περιπέτεια της ζωής. Επιμένω σ’ αυτήν από περιέργεια.»
Είμαστε πλασμένοι από χώμα
Ο τίτλος του βιβλίου του Πάνου Καρνέζη μας θυμίζει μέσα από τα γεγονότα της μικρασιατικής καταστροφής ότι όλοι εν δυνάμει είμαστε πρόσφυγες και μπορεί να πληρώνουμε ένα ηθικό και συναισθηματικό κόστος ξεριζωμού, που δοκιμάζει ανθρώπινες σχέσεις και τον ίδιο μας τον εαυτό.
«Εκείνη τη στιγμή είδε αμυδρά, σαν μέσα από θολό τζάμι, τον εαυτό του πίσω στην πατρίδα πριν από τον πόλεμο, στο ταξίδι του, στη φουσκωτή βάρκα, πρόσωπο με πρόσωπο με τον άντρα που αργότερα θα σκότωνε και με το αγόρι στη θάλασσα. Είδε επίσης το τσίρκο και τη γυναίκα στους μακρινούς περιπάτους τους, τον νεκρό ελέφαντα πεσμένο στη λασπωμένη γη του καταυλισμού: όλ’ αυτά του ήρθαν στον νου προτού απαντήσει.»
Γκέμμα
Για το τέλος, ο Δημήτρης Λιαντίνης, ένας συγγραφέας, δάσκαλος, αμφιλεγόμενη προσωπικότητα που και το δικό του τέλος απασχολεί μέχρι σήμερα.
«Ταξιδεύουμε στη γη, όπως οι Δίδυμοι στον ουρανό. Με τη μέρα μας θνητή, που η αψευδής γνώση για τη μοίρα μας την κάνει σχεδόν αθάνατη.»
Θέλουμε και τη δική σου άποψη!
Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!
Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!
Συντάκτης: Ευαγγελία Τόλη
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
