Μελισσούλες, λουλουδάκια και πελαργοί που φέρνουν μωρά και κάπως έτσι ξεκινά να υπάρχει ένα μυστήριο αλλά κι ένα ταμπού σχετικά με τη σεξουαλική ζωή των γονιών μας, που κι ως ενήλικες, μας δημιουργεί αμηχανία. Παρ’ όλα αυτά η σχέση των γονιών είναι θεμέλιο για τη σεξουαλική αγωγή και προτείνεται από ειδικούς από την ηλικία των 6-12 ετών. Τότε τα παιδιά αρχίζουν να διατυπώνουν τις πρώτες απορίες, οι οποίες σιγά-σιγά ξεπηδούν από την ηλικία των 3 χρόνων. Κι ενώ είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να μην αποφεύγουν τις απαντήσεις σε συνηθισμένα ερωτήματα όπως «Τι είναι σ@ξ;», συνήθως αισθάνονται αμηχανία ν’ απαντήσουν, με αποτέλεσμα στο παιδί να εγγράφεται αυτή η δυσκολία επικοινωνίας και να δημιουργούνται αισθήματα ενοχής.
Οι ίδιοι οι γονείς με τη μεταξύ τους σχέση γίνονται τα πρότυπα των παιδιών. Όταν οι γονείς νιώθουν ότι η ερωτική τους ζωή πρέπει ν’ αποτελεί επτασφράγιστο μυστικό και ταμπού για το παιδί τους, είναι νομοτελειακό ότι και το παιδί έτσι θα αντιλαμβάνεται τη σεξουαλικότητα. Το ν’ αποκαλυφθεί με σωστό τρόπο αυτό το μυστικό της κρυφής ζωής δεν αναιρεί την αθωότητα του παιδιού, το οποίο έχει τη δυνατότητα με σωστά βήματα να κατανοήσει πραγματικά. Ένα ουσιαστικό πρώτο βήμα είναι η σταδιακή ενημέρωσή του γενικά για θέματα σ@ξ, κάτι το οποίο δεν είναι ανάγκη να προκαλέσει ως θέμα συζήτησης ο γονιός, αλλά να είναι έτοιμος ν’ απαντήσει όταν ερωτηθεί από το παιδί.
Φυσικά με ένα παιδί δε χρειάζεται να υπεισέλθουν σε λεπτομέρειες, αλλά να δίνουν ξεκάθαρες κι ολοκληρωμένες απαντήσεις που να ικανοποιούν το φάσμα των ερωτήσεών του. Σε μικρότερες ηλικίες η υπερπληροφόρηση προκαλεί στο παιδί σύγχυση κι ένταση που δυσκολεύει την επικοινωνία. Συνήθως, στην ηλικία των πέντε ετών εκφράζονται οι πιο σύνθετες απορίες που απαιτεί μια εγρήγορση κι ετοιμότητα από τον γονέα. Σιγά-σιγά κλιμακώνονται οι ερωτήσεις που προσεγγίζουν τη σχέση των γονιών για τη δική τους ερωτική ζωή.
Τέτοια ερωτήματα είναι:
Πώς γεννιούνται τα παιδιά;
Γιατί ο μπαμπάς φιλά στο στόμα τη μαμά;
Γιατί οι γονείς μοιράζονται το ίδιο κρεβάτι;
Πιο βαθιά, όμως, στο θέμα της ανθρώπινης σεξουαλικότητας τα παιδιά μπαίνουν στην ηλικία των 10-11 ετών, όπου και μπορεί να υπάρχει πλήρης αντίληψη της σημασίας της σεξουαλικής πράξης κι ότι είναι κομμάτι της προσωπικής ζωής των γονέων του.
Από την άλλη, ειδικά στην περίοδο της εφηβείας πρέπει ν’ αποφεύγονται οι γενικεύσεις αλλά και να μην ταυτίζεται η σεξουαλικότητα με τον υποκειμενικό παράγοντα του γονέα. Για παράδειγμα, γονείς που είχαν υποστεί καταπίεση από τους δικούς τους γονείς μπορεί να είναι εξαιρετικά επιτρεπτικοί στα παιδιά τους χωρίς οριοθέτηση και καθοδήγηση. Αλλά και στον αντίποδα, γονείς με δικές τους δυσκολίες κι ενοχές για τη σεξουαλική τους ζωή μπορεί να γίνονται αποφευκτικοί στο να συζητούν με τα παιδιά και να φτάνουν σε άκρο απαγορεύσεων. Τίποτα από τα δύο δε βοηθά στην αποδοχή της σεξουαλικής ζωής των γονιών.
Η σχέση των γονιών λοιπόν είναι το πρώτο στάδιο της έμμεσης σεξουαλικής αγωγής και περιλαμβάνει όλα τα λεκτικά κι εξωλεκτικά μηνύματα που λαμβάνει το παιδί σε ζητήματα σεξουαλικότητας. Η εξοικείωση με την έκφραση συναισθημάτων του ζευγαριού μέσα από την οικειότητα, την τρυφερότητα μεταξύ τους με το παιδί τους και με τρίτους, η επαφή κι η φροντίδα του σώματος είναι βάσεις για το σχηματισμό μιας πρώτης εικόνας της σεξουαλικής ταυτότητας κι αυτοαντίληψης και σίγουρα θα μορφοποιήσουν τη μελλοντική προσέγγιση του σ@ξ από τα παιδιά τους.
Συντάκτης: Ευαγγελία Τόλη
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
