3 μυθολογικές ερμηνείες για τον άνεμο Ζέφυρο

Μία τάση της μετεωρολογίας που παρατηρούμε είναι να ονομάζουν διάφορα μετεωρολογικά φαινόμενα με τρόπο όμοιο με την ονοματοδοσία ενός προσώπου. Αυτή η προσωποποίηση κι ο εξανθρωπισμός των φαινομένων αυτών δεν είναι τωρινή. Αρκεί να θυμίσουμε ότι στην αρχαία μυθολογία όλα τα φαινόμενα είχαν μια θεία προέλευση με ιστορίες που περιέπλεκαν θεϊκές κι ανθρώπινες υποθέσεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Ζέφυρος, ο δυτικός άνεμος (Πουνέντε), ο οποίος εξακολουθεί ν’ αναφέρεται μ’ αυτό το όνομα ακόμη και σήμερα. Είναι άνεμος απαλός, δίνει δροσιά στα Ηλύσια Πεδία και βοηθάει στη βλάστηση.

Εδώ παρουσιάζουμε κάποιες εκδοχές της μυθικής προέλευσής του:

Εκδοχή 1^η κι επική

Σύζυγος της Ίριδας, προσωποποίησης του ουράνιου τόξου. Μαζί με τον Ζέφυρο απέκτησαν ένα μωρό, τον Έρωτα. Αλλά ο Ζέφυρος (άνεμος γαρ ) είχε κι άλλη σύντροφο, την Ποδάγρη, με την οποία απέκτησε δύο απογόνους-δύο θαυμαστά άλογα, τον Ξάνθο και τον Βάλιο. Ήταν πανέμορφα κι έτρεχαν σαν τον άνεμο. Αυτά τ’ άλογα κληρονόμησε ο Αχιλλέας από τον πατέρα του τον Πηλέα. Σ’ εκείνον τα ‘ χε κάνει γαμήλιο δώρο ο Ποσειδώνας. Ο Αχιλλέας ζήτησε απ’ αυτά τα δύο άλογα ν’ ανάψουν με την πνοή τους τη νεκρική πυρά, στην οποία θα καιγόταν το σώμα του αγαπημένου του Πάτροκλου, όταν έχασε τη ζωή του στην Τροία.

Τα παρακάλια και τους θρήνους του Αχιλλέα άκουσε η Ίρις και φτερωτή καθώς ήταν, έφτασε στα ανάκτορα του Ζέφυρου όπου ήταν μαζεμένοι σε συμπόσιο κι άλλοι άνεμοι. Μόλις άκουσαν ο Ζέφυρος κι ο Βορέας όσα τους μετέφερε η Ίρις, «επεκτάθηκαν» με θόρυβο, ταράζοντας τα σύννεφα. «Κι όπως διάβαιναν το πέλαγος από τη σφοδρή πνοή τους σηκώνονταν κύματα. Έφτασαν στην Τροία κι έπεσαν μέσα στη νεκρική πυρά του Πάτροκλου κι έκαναν τη φλόγα να βροντήξει και να σηκωθεί όλο και πιο ψηλά από το φύσημά τους».

Εκδοχή 2^η  και περήφανη και κατά πολλών σημερινών στερεότυπων

Ο Ζέφυρος αγάπησε τον Υάκινθο, γιο του Αμύκλα, βασιλιά της Λακωνίας και δισέγγονο του Δία και της Ταϋγέτης, κόρης του Άτλαντα. Όμως τον Υάκινθο αγαπούσε κι ο Απόλλωνας. Κυριευμένος ο Ζέφυρος από το πάθος του, όταν θόλωσε από ζήλια αντικρίζοντας τον αγαπημένο του να γυμνάζεται στην παλαίστρα συντροφιά με τον θεό Απόλλωνα, έχασε το μυαλό του. Όταν ήταν σειρά του Απόλλωνα να ρίξει το δίσκο -μιας κι εκείνη την ώρα ο θεός με τον Υάκινθο προπονούνταν στη δισκοβολία- φύσηξε δυνατά, ο δίσκος ξέφυγε απ’ την πορεία του κι έπεσε με ορμή στο κεφάλι του Υάκινθου, τον οποίο και τραυμάτισε θανάσιμα.

Εκδοχή 3η  κι ανοιξιάτικη

Η πιο ωραία ιστορία για τον Ζέφυρο είναι ο ερωτάς του με τη νύμφη Χλωρίδα (Φλώρα) που από τον έρωτά τους γεννήθηκαν όλα τα λουλούδια της άνοιξης. Ο Ζέφυρος ήταν κυκλοθυμικός και γινόταν άλλοτε καταστροφικός κι άλλοτε καλοδεχούμενος κι απαλός και δρόσιζε αιώνια τόπους παραδείσιους, όπως οι κήποι του Αλκίνοου και τα Ηλύσια Πεδία.

Πόσο μπροστά αλήθεια ήταν αυτοί οι αρχαίοι! Όλες αυτές οι προσωποποιήσεις κάνουν το φαινόμενο λίγο πιο γήινο, λίγο πιο κατανοητό, λίγο πιο συναρπαστικό. Δε θα ήταν καλύτερο λοιπόν τα μετεωρολογικά δελτία να μας εξηγούν τα φαινόμενα μαζί με τη μυθιστορία τους, αφού μας τα συστήνουν με το όνομά τους; Για παράδειγμα, εάν ο Φίλιππος είναι ένας ανοιξιάτικος χιονιάς, αντί μόνο να πληροφορούμαστε για το υψόμετρο στο οποίο αναμένεται να χιονίσει μόνο, θα μας το απάλυνε τον καημό της κακοκαιρίας να γνωρίζουμε και το «πίσω» κείμενο της προέλευσης αυτών των καιρικών φαινομένων που τον συνοδεύουν.

Μπορεί να μας κάνει έτσι να τον υπομείνουμε με μεγαλύτερη συμπάθεια. Να μπορούσαμε να  τον φανταστούμε σαν έναν ήρωα που του έκλεψαν την αγαπημένη του ‘Ανοιξη και την κλείδωσαν σ’ ένα παγωμένο βασίλειο. Καβαλώντας το άλογό του τον Μάρτη, πήγε να τη σώσει. Εκείνη όμως την είχε ήδη μαρμαρώσει ο πάγος και τον είχε ξεχάσει για πάντα. Δεν ήθελε ν’ αποχωριστεί το παγωμένο βασίλειο. Εκείνος απελπισμένος, έστρεψε το σπαθί του στον εαυτό του μπας και την κάνει να τον λυπηθεί. Το πιστό του άλογο Μάρτης, την τελευταία στιγμή μπήκε μπροστά στο μαχαίρι και θυσιάστηκε για να σώσει το αφεντικό του. Στο θέαμα αυτό η άνοιξη τα θυμήθηκε όλα κι επέστρεψε στον Φίλιππο. Εις μνήμην όμως του αδικοχαμένου Μάρτη και του τραγικού γεγονότος κάποιες μέρες της άνοιξης θα θυμίζουν χειμώνα. Εγένετο χιονιάς Φίλιππος.

Κι αν στη σημερινή μετεωρολογία, η μυθολογία δε χωρά, μπορείτε εσείς να δημιουργήσετε μόνοι σας την ιστορία που φέρει μαζί του το όνομα μετεωρολογικού φαινόμενου. Μπορεί να μη γλιτώσουμε την ταλαιπωρία μιας βροχής ή το κρύο ενός χιόνια, αλλά η προσωποποιημένη εκδοχή του μπορεί να μας βοηθήσει να συνδεθούμε θνητά με τη φύση. Ένας Ζέφυρος θα μας σώσει.

Θέλουμε και τη δική σου άποψη!

Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!

Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!