Σ’ ένα μεγάλο βαθμό, ο λόγος για τον οποίο πρώτη φορά στη ζωή μας βάζουμε τσιγάρο στο στόμα, είναι η κοινωνική αποδοχή ή η επιρροή που δεχόμαστε από την παρέα. Στην πορεία κάποιοι συνεχίζουν το κάπνισμα ως άλλη μια κακιά συνήθεια και κάποιοι άλλοι επιλέγουν ή καταφέρνουν, να αποκοπούν απ’ αυτή.
Μέσα στην ευρύτερη κατηγορία των καπνιστών μπορούμε να συναντήσουμε δύο βασικές ομάδες: τους εθισμένους και τους κοινωνικούς καπνιστές. Στην πρώτη ομάδα δε θα σταθώ ιδιαίτερα καθώς είναι πολύ ξεκάθαρη η ιδιοσυγκρασία τους. Είναι εκείνοι οι τύποι που καπνίζουν συστηματικά, που δεν μπορούν να φανταστούν τη ζωή τους χωρίς τσιγάρο, που παραλύουν στην ιδέα και μόνο ότι μπορεί να ξεμείνουν. Αυτοί που έχουν πάντα ένα πακέτο πάνω τους, ένα στο γραφείο, ένα στο αυτοκίνητο, μια κούτα ολόκληρη για καβάτζα στο σπίτι, που ξοδεύουν ένα σεβαστό εβδομαδιαίο ποσό για τα τσιγάρα τους και που φυσικά καπνίζουν όπου σταθούν κι όπου βρεθούν μέχρι τελευταία ρουφηξιά.
Ένας εθισμένος καπνιστής, προφανέστατα, καπνίζει πάνω από ένα πακέτο την ημέρα, ξεκινώντας ν’ ανάβει τσιγάρο μόλις ξυπνήσει με τον πρώτο καφέ, κάνα δυο στο αυτοκίνητο καθώς οδηγεί μπλοκαρισμένος στην κίνηση και στα φανάρια, οπωσδήποτε ακόμα ένα ψάχνοντας να παρκάρει, φυσικά θα ξανανάψει τσιγάρο με τον επόμενο καφέ του στο γραφείο και θα συνεχίσει κατά τη διάρκεια της μέρας του με τον ίδιο αμείωτο ρυθμό. Ασυζητητί αντιλαμβάνεσαι ότι θα καπνίσει στο φαγητό, πριν και μετά απ’ αυτό, ο αριθμός των τσιγάρων θα αυξηθεί αν βγει έξω κι ακόμη περισσότερο αν βρεθεί με παρέα για ποτό. Τον ίδιο άνθρωπο, φυσικά, θα τον δεις με τσιγάρο στο στόμα στη βροχή, στο κρύο, στον καύσωνα, ανεξαρτήτως συνθηκών, δεν πτοείται σε καμία περίπτωση, είναι αυτό που λέμε παντός καιρού.
Να περάσουμε, όμως, στο δεύτερο γκρουπ καπνιστών που είναι οι κοινωνικοί. Αυτού του τύπου οι καπνιστές ανάβουν τσιγάρο μόνο όταν βρεθούν με παρέα, σε εκδηλώσεις, γιορτές κι εξόδους με φίλους και γνωστούς καπνίζοντες ή όταν πιουν μερικά ποτά παραπάνω κι έρθουν στο κέφι. Οι κοινωνικοί καπνιστές μπορεί να έχουν ένα πακέτο που να τους κρατά για βδομάδες ολόκληρες ή μπορεί και να ‘ναι εκείνοι οι τύποι που θα σε ταράζουν στην τράκα, ακριβώς επειδή καπνίζουν εξαιρετικά σπάνια όλο το υπόλοιπο διάστημα της καθημερινότητάς τους. Είναι αυτοί που στο δεύτερο ποτό θα πουν «Μωρέ ζήλεψα τώρα. Φέρε ένα τσιγάρο έτσι για την παρέα. Μια-δυο τζούρες θα κάνω».
Κι είναι αλήθεια αυτό. Στο κοινωνικό κάπνισμα, οι ρουφηξιές είναι λίγες και κοφτές, ενώ τα τσιγάρα σβήνονται πολύ γρήγορα. Στην πραγματικότητα οι τύποι αυτοί είναι ελάχιστα εξαρτημένοι απ’ τη νικοτίνη. Η συνήθειά τους αυτή περισσότερο συνδέεται με την παρεΐστικη ατμόσφαιρα, με τις κινήσεις του σώματός τους και κυρίως των χεριών, παρά με το ίδιο το κάπνισμα σαν διαδικασία. Ουσιαστικά, μάλλον, θέλουν με κάτι να απασχολούν τα χέρια τους, όσο συζητούν, διηγούνται, ακούνε με προσήλωση ή επιχειρηματολογούν, σαν να κρατούσαν, εναλλακτικά, ένα μπρελόκ, ένα κομπολόι ή ένα στυλό.
Όσοι ανάβουν τσιγάρο μόνο τα Σαββατοκύριακα ή όταν βγαίνουν με τους φίλους τους, πιθανώς νομίζουν ότι δεν κάνουν κανένα κακό στην υγεία τους. Μέγα σφάλμα. Στις βλαβερές επιπτώσεις του καπνίσματος δε χωράνε ημίμετρα. Άλλωστε, έχουν περάσει προ πολλού οι εποχές που το τσιγάρο θεωρείτο μαγκιά ή κίνηση εντυπωσιασμού κι υπεροχής. Πλέον, μόνο αρνητικές προεκτάσεις μπορεί να έχει, απ’ το πώς μυρίζουν τα ρούχα και τα μαλλιά σου το επόμενο πρωί μέχρι τις συνέπειες σε βάθος χρόνου που επιφέρει στο κομμάτι της υγείας. Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα σου έρθει η επιθυμία ν’ ανάψεις τσιγάρο, σε όποια απ’ τις δύο ομάδες καπνιστών κι αν ανήκεις, απλώς σκέψου το λίγα λεπτά παραπάνω.
Επιμέλεια κειμένου: Αναστασία Νάννου