Καθημερινά περνάς δίπλα από χιλιάδες ανθρώπους. Άλλοι γνωστοί, άλλοι φίλοι κι άλλοι απλώς άγνωστοι. Άλλοι μαύροι, άλλοι λευκοί. Κάποιοι από ξένες χώρες, κάποιοι συμπατριώτες. Ο καθένας κουβαλάει μια διαφορετική κουλτούρα, μια άλλη ιδεολογία από σένα. Τον κάθε άνθρωπο βαραίνουν άλλες σκέψεις κι άλλοι προβληματισμοί. Έχετε όμως ένα κοινό. Όσο διαφορετικό τρόπο σκέψης και να έχετε, σας ταλανίζει όλους ένα ερώτημα: «Υπάρχει ευτυχία; Tι είναι; Πού θα τη βρω;».
Έχουν δοθεί πάρα πολλές απαντήσεις από πνευματικούς ανθρώπους μέσα στο χρόνο για το τι είναι ευτυχία. Ο Καζαντζάκης θεωρούσε ότι ευτυχία θα πει να ζεις όλες τις δυστυχίες. Ο Λάιμπνιτς θεωρούσε ότι δεν υπάρχει ευτυχία στη ζωή σαν μόνιμη κατάσταση αλλά υπάρχουν μόνο ευτυχισμένες μέρες. Ο Πλάτωνας πάλι θεωρούσε ότι μόνο λίγοι κι εκλεκτοί δύνανται να βιώσουν την ευτυχία, όχι όλοι. Ο Ξενοφών δεν πίστευε ότι ένας άνθρωπος μπορεί να είναι ευτυχισμένος χωρίς τίποτα να τον στενοχωρεί σε όλη του τη ζωή. Ο Χέερτσεν υποστήριζε ότι η ευτυχία συνίσταται κυρίως στο να εναρμονιζόμαστε με την τύχη μας. Τελευταίος, ο Στίβενσον είπε ότι η Γη παρέχει όλα όσα χρειαζόμαστε για να μπορούμε όλοι να ζήσουμε ευτυχισμένοι σαν βασιλιάδες.
Κρατώντας την τελευταία άποψη του Στίβενσον, κάποιοι άνθρωποι του 21ου αιώνα θα γελάσουν και θα αρνηθούν κατηγορηματικά ότι γίνεται κάποιος να ζήσει ευτυχισμένος χωρίς όλη την πολυτέλεια του σήμερα. Τι είναι πιο ζεστό από ένα λάπτοπ, μια τηλεόραση, ένα κινητό μετά από υπερβολική χρήση; Tι είναι πιο χαλαρωτικό μετά από ένα spa, ένα μπάνιο σε πισίνα ή μια σάουνα; Τι είναι πιο αναζωογονητικό απ’ το να βγεις για ψώνια; Tι πιο όμορφο υπάρχει απ’ το να δουλεύεις σε μια πολύ υψηλή θέση και να βγάζεις πολλά λεφτά; Τι πιο απολαυστικό υπάρχει απ’ το να ζεις σε ένα τριώροφο σπίτι με αυλή μόνος σου; Γίνεται όταν τα έχεις όλα αυτά να μην είσαι ευτυχισμένος; Να μην είσαι ευχαριστημένος απ’ τη ζωή σου; Να έχεις προβλήματα; Να μη χαμογελάς; Ναι, γίνεται!
Δεν περνάς ουσιαστικά καλά. Έχει χαθεί η ανθρώπινη πλευρά σου, δεν ξέρεις να εκτιμάς. Είσαι ένα υπερκαταναλωτικό κατασκεύασμα της κοινωνίας μας που είναι δυστυχισμένο και νομίζει πως γι’ αυτό φταίει το ότι δεν έχει αγοράσει ακόμα το i-phone 7 ή δεν έχει ακόμα αρκετά λεφτά ή δεν έχει πάρει το Gucci φόρεμα που είδε στη βιτρίνα προχθές.
Όχι, ανθρωπάκο, δεν ευθύνονται αυτά που δεν είσαι ευτυχισμένος. Δεν είναι αυτοί οι λόγοι που δεν έχεις βρει και δε θα βρεις ίσως ποτέ σου την ευτυχία. Ο μόνος υπαίτιος είσαι εσύ. Αν δεν τη βρεις πρώτα μέσα σου, δε θα τη βρεις πουθενά αλλού. Αν το μέσα σου δεν αδειάσει από υλισμό, απληστία, αλαζονεία κι αχαριστία τότε δε θα καταφέρει να γεμίσει με ουσία κι αγάπη και θα είναι για πάντα κενό.
Πρόσεχε, όμως, πού θα ψάξεις για να βρεις την ουσία και την αγάπη, ανθρωπάκο! Είναι καλά κρυμμένες και δεν έχουν όλοι την ικανότητα να τις δουν. Είναι χωμένες στα πιο μικρά, στα πιο απίθανα και στα πιο ασήμαντα μέρη έτσι ώστε να μην τις εντοπίζουν όλες οι ψυχές παρά μόνο αυτές που τις αξίζουν. Γιατί εκεί κρύβεται η ευτυχία. Μακάρι να μπορούσες να εκτιμήσεις την αξία τους και να συνειδητοποιούσες πόσο χρόνο χαράμισες μέσα σε μια πολυτελή, πλουσιοπάροχη δυστυχία.
Γιατί υπάρχει κάτι πιο ζεστό από μια συσκευή που παραχρησιμοποιήθηκε κι αυτό είναι ένα χαμόγελο. Ένα χαμόγελο περηφάνιας, ένα χαμόγελο εκτίμησης, ένα ερωτικό, ένα φιλικό χαμόγελο, ένα χαμόγελο ευγνωμοσύνης, ένα χαμόγελο που θα σου αλλάξει τη διάθεση, ένα χαμόγελο που δε θα ξεχάσεις ποτέ και θα κουβαλάς για πάντα μέσα σου.
Κι υπάρχει κάτι πιο χαλαρωτικό από ένα αστραφτερό λουτρό, το συναίσθημα του να γυρνάς σπίτι και να νιώθεις ασφαλής αντικρίζοντας άτομα που αγαπάς, να γεύεσαι τη φροντίδα στο φαγητό της μαμάς, να νιώθεις τη στοργή στις ιστορίες του παππού και της γιαγιάς, να αντιλαμβάνεσαι την αγάπη πίσω απ’ τον τσακωμό με τα αδέρφια σου και να σε αγκαλιάζει ο γλυκός φόβος του μπαμπά απ’ τις αυστηρές συμβουλές του.
Υπάρχει κάτι πιο αναζωογονητικό από μια βόλτα στα μαγαζιά κι είναι μια βόλτα στο βουνό ή στη θάλασσα όπου εκεί μπορείς να αγοράσεις πολύ ακριβά πράγματα δωρεάν, όπως ένα μελωδικό αεράκι από κελαηδήματα πουλιών, μια πλούσια ευωδία από λουλούδια ή αλμύρα κι έναν μοναδικό ήχο από ένα θρόισμα των φύλλων ή απ’ το ξέσπασμα των κυμάτων.
Ναι, υπάρχει κάτι πολύ πιο όμορφο από το να δουλεύεις σε μια υψηλή θέση και να βγάζεις πολλά λεφτά κι αυτό είναι να κάνεις μια δουλειά που αγαπάς και να την κάνεις με πάθος κι ας μη βγάζεις πολλά. Όσο περνάει ο καιρός θα πλουτίζεις περισσότερο από κάθε μεγαλοεπιχειρηματία γιατί θα συνεχίσεις να ονειρεύεσαι και δε θα σκοτώσεις το παιδί που κρύβεις μέσα σου.
Τέλος, υπάρχει κάτι πολύ πιο απολαυστικό απ’ το να ζεις μόνος σου σε μια βίλα και είναι να ζεις οπουδήποτε αλλού με παρέα. Σε μια καλύβα, σε μια σκηνή, σε ένα αγρόκτημα, σε μια γκαρσονιέρα. Κανένας δίμετρος καναπές και καμία εσωτερική πισίνα δε συγκρίνονται με τις μεθυσμένες συζητήσεις με τους φίλους σου, τα ηλίθια γέλια σας, τα ρεζίλια σας, τους χορούς σας, μια βραδιά με ταινίες ή μια βραδιά με επιτραπέζια στη βεράντα.
Λυπάμαι για σένα, ανθρωπάκο, λυπάμαι για σένα που περνάει η ευτυχία κάθε μέρα και κάθε στιγμή από μπροστά σου κι αντί να την αρπάξεις και να τη ζήσεις, την αφήνεις να σε προσπεράσει καθισμένος στο βόλεμα του καναπέ σου έχοντας την ψευδαίσθηση ότι είσαι πλήρης.
Αναθεώρησε, φίλε μου, πριν βυθιστείς στη θάλασσα απ’ τα πλούτη σου! Βγάλε από μέσα σου το μόνο σωσίβιο που μπορεί να σε σώσει, την αξία του «είναι» κι όχι του «φαίνεσθαι». Φούσκωσέ το, λοιπόν, με όσο περισσότερο αέρα προλαβαίνεις και μην αφήσεις τη ρουφήχτρα της «ευτυχίας» σου να σε τραβήξει στον πάτο.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη