12 βαθιά κολλήματα που μπλοκάρουν ουσιαστικές επιθυμίες

«Δεν υπάρχει το δεν μπορώ υπάρχει το δε θέλω.» Πόσες και πόσες φορές δεν την έχουμε ξεστομίσει αυτή τη φράση σε άλλους ή δεν έχουμε ακούσει να μας τη λένε όταν δηλώνουμε πως είμαστε αδύναμοι να καταφέρουμε κάτι. Αρκετά αφοριστική, όμως, όπως έχει φανεί στην πορεία. Κι απόλυτη ταυτόχρονα καθώς αρκετές φορές τείνουμε να ξεχνάμε πως δεν είναι όλα θέμα θέλησης αλλά και θέμα προσωπικών εμπειριών και βιωμάτων.

Γεγονότα που μας στιγμάτισαν, το περιβάλλον που μεγαλώσαμε, τα κοινωνικά πρότυπα ή στερεότυπα που ήρθαν σαν κερασάκι στην τούρτα, δημιούργησαν κάποιες κοινές και βαθιές πεποιθήσεις. Σε τόσο μεγάλο βαθμό μάλιστα, ώστε να φτάνουν να δρουν περιοριστικά κι ανασταλτικά στις επιθυμίες μας. Και ποιες είναι αυτές;

1. Είμαι πολύ μεγάλ@

Φιγουράρει πρώτο στη λίστα κι όχι άδικα, αφού έχει αποσπάσει τις καλύτερες κριτικές για δικαιολογία και λανθασμένη πεποίθηση. Η ηλικία υπάρχει σαν κριτήριο από τη γέννηση ενός ανθρώπου και στη βρεφική και νηπιακή φάση, την επικαλούμαστε μόνο για να διασταυρώσουμε τα στάδια ανάπτυξης του παιδιού. Μετά, η κλίμακα ανεβαίνει στα 18 έτη όπου έρχεται κι η ενηλικίωση του ατόμου. Από εκείνο το σημείο κι έπειτα δεν υπάρχει ηλικιακό κριτήριο σε μια ελεύθερη ζωή. Ξεκάθαρο αυτό; Ναι, είναι η σωστή απάντηση. Ο καθένας είναι ελεύθερος να μορφωθεί, να παντρευτεί, να ξεκινήσει καριέρα ή να τα τινάξει όλα στον αέρα και να τα χτίσει από την αρχή, να μάθει surf ή γιουκαλίλι, να ταξιδέψει σε όλον τον κόσμο, όποτε ακριβώς θελήσει. Δε μας έχει ορίσει κανένας ληξίαρχο στη ζωή κανενός.

2. Δεν είμαι αρκετά έξυπν@

Τα τεστάκια που υποθετικά βλέπεις τον δείκτη IQ σου κι είναι εντελώς αμφίβολα τα αποτελέσματά τους, ο περίγυρος, το γεγονός ότι μπορεί να μη διαθέτεις πτυχίο στο MIT· τι ορίζει την εξυπνάδα; Λοιπόν, κανένας απολύτως. Κι αυτό γιατί η εξυπνάδα δεν είναι ένα πράγμα. Είναι το εμπορικό δαιμόνιο, το να είσαι καλός στις πράξεις, το να ξέρεις να συνδυάζεις σωστά τα χρώματα, το να μάθεις μόνος σου κιθάρα, το να καταλαβαίνεις τη θέση του απέναντι, το να μην είσαι ρατσιστής, το να αντιλαμβάνεσαι την αξία του εθελοντισμού, το να ξέρεις να κάνεις καλό παστίτσιο, το να εκπαιδεύεις σωστά τον σκύλο σου, το να αναλύεις Καβάφη ή να αποστηθίζεις κατεβατά. Εκτός αυτού, δεν είναι το IQ μας κριτήριο για το αν θα έχουμε μια ευτυχισμένη ζωή ή αν θα μπορέσουμε να εκπληρώσουμε τις επιθυμίες μας.

3. Δεν είμαι αρκετά μορφωμέν@

Αυτό δεν είναι απλώς λάθος πεποίθηση αλλά ένα απόστημα που πρέπει να σπάσει. Και στο λέω εγώ που ανήκω σε μια γενιά over qualified και που δουλεύει ούτε για τα προς το ζην. Η μόρφωση είναι γενική έννοια. Σαφώς είναι πολύ καλό να έχεις ακαδημαϊκή μόρφωση, να διαθέτεις κάποιο πτυχίο, αλλά μέχρι εκεί. Δεν είναι πανάκεια. Μπορεί να μη διαθέτεις τίποτα απ’ αυτά και να είσαι επιτυχημένος. Μπορεί να έχεις διδακτορικό και να μην είσαι. Δε φέρνει μόνο η μόρφωση την ευτυχία και την καταξίωση, αλλά το τι πραγματικά θέλουμε από τη ζωή μας και πόσο προσπαθούμε γι’αυτό. Δεν είναι λίγα άλλωστε τα παραδείγματα ανθρώπων που κατάφεραν να δημιουργήσουν τόσα πολλά στη ζωή τους χωρίς δέκα πτυχία.

4.  Φοβάμαι να δοκιμάσω και ν’ αποτύχω

Μερικοί υποστηρίζουν πως ο φόβος είναι ένα υπαρκτό συναίσθημα και κάποιοι άλλοι πως είναι πλασματικός και προκύπτει από την ανασφάλειά μας. Όποιο από τα δυο κι αν ισχύει το μόνο σίγουρο είναι πως ο φόβος της αποτυχίας πολλές φορές καθορίζει τη ζωή μας. Μπορεί να αφορά μια θέση εργασίας που πάντα ήθελες κι όμως φοβάσαι να στείλεις το βιογραφικό σου. Ή μπορεί να αφορά εκείνο το πλάσμα που έκανε την καρδούλα σου να χτυπά μοναδικά κι όμως εσύ δεν κάνεις καμία κίνηση και κρατιέσαι από τον φόβο. ‘Εχεις σκεφτεί ότι η αποτυχία δεν είναι κάτι τόσο τρομερό και μπορεί να σε βοηθήσει να βελτιωθείς; Πάντως να ξέρεις πως έρευνες έχουν δείξει ότι ο εγκέφαλος διαθέτει τη δυνατότητα να αναλύσει το αποτέλεσμα της αποτυχίας και να το μετατρέψει σε κάτι θετικό δημιουργώντας την κατάλληλη λύση. Think about that!

5. Χρειάζεται να έχεις χρήματα για να βγάλεις χρήματα

Εντάξει, κανένας δε θα έλεγε όχι σ’ ένα καθόλου ευκαταφρόνητο ποσό αποταμιευμένο. Και σίγουρα δεν ισχύει αυτή η εντελώς παρωχημένη άποψη “τα λεφτά πάνε στα λεφτά”. Σαφώς κι υπάρχουν αντικειμενικές δυσκολίες στο να δημιουργήσεις ένα καλό οικονομικό επίπεδο στη ζωή σου, αλλά όχι ανέφικτο. Δεν είναι λίγοι αυτοί που δημιούργησαν μια επιχείρηση με ανοδική πορεία κι εξέλιξη ακόμα και μέσα στην κρίση. Η καινοτομία και το ρίσκο ίσως είναι οι πιο αντιπροσωπευτικές λέξεις κάθε νέου πιθανού εγχειρήματος. Κι ίσως το κυριότερο όλων, το ότι επενδύεις στον εαυτό σου.

6. Έχω δοκιμάσει τα πάντα

Τα πάντα; Μπορούμε όταν λέμε αυτή τη λέξη ν’ αντιληφθούμε πραγματικά πόσο απόλυτη και κάθετη είναι; Και πόσο ανυπόστατη ταυτόχρονα; Οι στόχοι κατακτώνται κι οι επιθυμίες μας εκπληρώνονται μέσα από μια διαρκή προσπάθεια. Αυτό που εμείς έχουμε ως όριο και λέμε “τα πάντα” παύει να υφίσταται μόλις αποστασιοποιηθούμε και δούμε μια κατάσταση από μια άλλη οπτική και με πιο ψύχραιμη ματιά. Αν το συζητήσουμε κιόλας με κάποιον, είναι πολύ πιθανό να δούμε μια άλλη εκδοχή που δεν την είχαμε σκεφτεί. Άρα όχι, ούτε θεωρητικά αλλά ούτε και πρακτικά δεν έχουμε δοκιμάσει τα πάντα.

7. Είναι εγωιστικό να θέλω περισσότερα

«Ο εγωισμός στην ψυχολογία είναι ένας προσανατολισμός αξίας, η ποιότητα ενός ατόμου χάρη στην οποία θέτει τα δικά του συμφέροντα πάνω από τα συμφέροντα άλλων ανθρώπων.» Πόσες φορές έχεις νιώσει ενοχές που θέλησες κάτι παραπάνω; Και ξέρεις ποιο είναι το λάθος σ’ αυτή την πεποίθηση; Πως αναφέρεται μονόπλευρα στον εγωισμό και δε δίνει τη διάσταση του ορθολογικού εγωισμού η οποία έχει σημαντική διαφορά, καθώς βοηθάει ν’ αναπτυχθούν τα όριά μας αλλά ταυτόχρονα διέπεται από άτυπους ηθικούς κανόνες σε σχέση με τους γύρω μας. Οπότε, είναι απόλυτα ορθό και σεβαστό να θέλουμε περισσότερα διότι πολύ απλά ο καθένας μας έχει δικές του προδιαγραφές για τη ζωή του κι είναι καθαρά υποκειμενικές.

8. Αισθάνομαι ότι αυτό που επιθυμώ δε μου αξίζει

Κατά περιόδους όλοι μας έχουμε βιώσει αυτό το συναίσθημα που το διακρίνουν έντονα το αίσθημα τη κατωτερότητας και της μειονεξίας, οδηγώντας μας να βλέπουμε τα πάντα αρνητικά. Όλο το μυστικό είναι κρυμμένο στο εξής: αυτή είναι η ιδέα που έχουμε εμείς οι ίδιοι για τον εαυτό μας κι όχι η πραγματική ιδέα που έχουν οι άλλοι για εμάς. Ουσιαστικά αυτο-σαμποτάρουμε το πλάνο μας. Και το κλειδί για ν’ ανοίξει το μυστικό είναι πως εάν επαναπροσδιορίσουμε τη σχέση με τον εαυτό μας και τον αντιμετωπίσουμε με περισσότερη ενσυναίσθηση, τότε σχεδόν αυτόματα θα διαλυθεί αυτή η λανθασμένη πεποίθηση.

9. Δεν έχω τη θέληση και τη δύναμη γι’ αλλαγή

«Δεν είναι τα πιο δυνατά είδη που επιβιώνουν ή τα πιο έξυπνα, αλλά αυτά που ανταποκρίνονται καλύτερα στις αλλαγές» (Κάρολος Δαρβίνος). Αν παρατηρήσουμε τις ανθρώπινες συμπεριφορές θα διαπιστώσουμε πως δεν είναι ουσιαστικά έλλειψη θέλησης και δύναμης γι’ αλλαγές, αλλά θέμα περιβάλλοντος και κατά πόσο ευνοεί τη θέληση ν’ αλλάξουμε. Αν είναι ως έναν βαθμό άβολο να αλλάξουμε, συνήθως επιλέγουμε τον ευκολότερο δρόμο που είναι αυτός της παραίτησης. Έρευνες πάντως έχουν δείξει πως η θέληση δεν είναι κάτι που έχουμε ή δεν έχουμε, αλλά κάτι που μπορεί να εξαντληθεί αλλά και να επαναφορτιστεί.

10. Όλοι όσοι αξίζουν είναι μη διαθέσιμοι

Πιο προσωπικό θέμα δεν μπορεί να γίνει. Κι αφού τόσες φορές το έχουμε αναρωτηθεί αυτό, να ρωτήσω κάτι κι εγώ με τη σειρά μου; Πώς το ξέρουμε ότι όντως αξίζουν αφού είναι δεσμευμένοι και δεν έχουμε προσωπική εμπειρία από μια σχέση μαζί τους; Στη θεωρία και μόνο, αυτή η πεποίθηση. Και στο στερεότυπο -για άλλη μια φορά- πως είναι κελεπούρια όσοι είναι δεσμευμένοι. Φυσικά μη διαθέσιμος μπορεί να είναι κι ένας ελεύθερος ο οποίος δε θέλει να δεσμευθεί. Οπότε, ποιανού είναι το λάθος που ασχολείται με μη διαθέσιμους ανθρώπους; Σαφώς δικό μας καθώς έτσι εξιδανικεύουμε κάποιους και σνομπάρουμε τους διαθέσιμους, βασιζόμενοι ξανά σε λάθος πεποιθήσεις.

11. Δεν είμαι αρκετά όμορφ@

Το γεγονός ότι έχουμε φτάσει στο 2022 κι ακόμη έχουμε σαν κριτήριο την εμφάνιση είναι πραγματικά ανησυχητικό και λυπηρό. Ναι, είναι άλλο ένα στερεότυπο που καλά κρατεί και πολύ δύσκολα θα καταρριφθεί για πολλούς και σύνθετους λόγους. Όμως, είναι εξίσου τρομακτικό πόσα πράγματα δεν τολμάμε να κάνουμε, βασιζόμενοι στη λάθος άποψη που έχουμε για τον εαυτό μας. Μέσα στο πλαίσιο των αντιδράσεων και των σκέψεών μας λειτουργεί το σκεπτικό του not good enough. Όταν φτάνουμε στο σημείο από τέτοιες απόψεις να μην πραγματοποιούμε τις επιθυμίες μας τότε απλώς δημιουργούμε απωθημένα και πληγές στον εαυτό μας.

12. Δεν πρόκειται ποτέ να τα καταφέρω

Όταν βλέπουμε τη λέξη “ποτέ” ισχύει ακριβώς ό,τι και με τη λέξη “πάντα”. Δεν είναι θέσφατο. Μπορεί να ανατραπεί σε μια στιγμή. Η μεγαλύτερη τροχοπέδη είναι αυτή η άποψη για την προσωπική μας εξέλιξη, σε κάθε τομέα της ζωής μας. Νιώθουμε μονίμως ανεπαρκείς κι εισπράττουμε απογοητεύσεις. Αρνητισμός, αυτοκαταστροφικές σκέψεις κι ένας φαύλος κύκλος αυτολύπησης. Άν όμως πάψουμε να συγκρίνουμε τον εαυτό μας με τους άλλους, αν εστιάσουμε στα θετικά μας κι αν προσπαθήσουμε να επικοινωνούμε ορθά με τους γύρω μας, τότε σίγουρα τα πράγματα θα είναι πολύ καλύτερα στη ζωή μας.

Πεποιθήσεις και στερεότυπα, μοτίβα επικοινωνίας, κοινωνικοποίηση σε καλούπια που ορίζονται ως σωστά. Δύσκολο να σπάσουν όταν έχουμε μάθει να λειτουργούμε με αυτόν τον τρόπο. Υπάρχει πάντα όμως ένα σημείο που κλειδώνει το μυαλό μας και γίνεται η αρχή. Μένει μόνο να έχουμε τον νου μας και ν’ ακούσουμε αυτό το κλικ του μυαλού μας. Έπειτα όλα βρίσκουν τον δρόμο τους.

Θέλουμε και τη δική σου άποψη!

Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!

Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!