«Δεν υπάρχει γάμος χωρίς κλάμα και κηδεία δίχως γέλιο». Είναι μια φράση που σχεδόν όλοι μας έχουμε ακούσει και που αν το καλοσκεφτούμε το έχουμε δει ή έχει συμβεί και σε εμάς τους ίδιους. Οξύμωρα τα συναισθήματα και οι αντιδράσεις μας με βάση τα γεγονότα. Κι όταν μιλάμε για κλάμα σε γάμο έχει μια λογική διότι είναι η συγκίνηση από τη συναισθηματική φόρτιση που νιώθουμε. Κι από μεγάλη χαρά μπορεί να κυλήσουν δάκρυα. Μπροστά σε μια απώλεια όμως πώς μπορεί να προκληθεί γέλιο;
Μιλάμε για μια κατάσταση που είναι ξεκάθαρα άμυνα του οργανισμού μας όταν αδυνατεί να διαχειριστεί μια περίσταση. Γι’ αυτό άλλωστε προκύπτει σε φάσεις όπου έχει προκληθεί έντονη κούραση, πίεση ή ένταση. Ουσιαστικά λοιπόν κάνουμε λόγο για έναν μηχανισμό άμυνας κι αντιμετώπισης του εαυτού μας και των συναισθημάτων μας από τον ίδιο μας τον εαυτό. Λειτουργεί ακριβώς όπως το ”black humor” στις δύσκολες καταστάσεις. Δηλαδή σαν αντιπερισπασμός.
Στον αντίποδα όλων των παραπάνω υπάρχει το παθολογικό νευρικό γέλιο. Για να έχουμε μια ξεκάθαρη και πιο σαφή εικόνα πρέπει να διαχωρίσουμε τις κατηγορίες των ανθρώπων που διατηρούν ένα διαφορετικό ψυχολογικό υπόβαθρο. Ελλειμματική Προσοχή- Υπερκινητικότητα, Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή ή διαταραχή του φάσματος του αυτισμού είναι κάποιες ιδιαίτερες περιπτώσεις όπου ένα άτομο δυσκολεύεται να ελέγξει και να διατηρήσει τις κατάλληλες αντιδράσεις σε συναισθηματικό επίπεδο. Επίσης συναισθηματική αστάθεια κι αντίδραση μπορεί να προκαλεί το παθολογικό νευρικό γέλιο ως σύμπτωμα κάποιας ασθένειας.
Γυρνώντας πίσω στη μη παθολογία, οι δύσκολες, οι άβολες και ειδικά οι μη αναστρέψιμες καταστάσεις μας δημιουργούν αρνητικά συναισθήματα τα οποία με τη σειρά τους επηρεάζουν τον τρόπο που σκεφτόμαστε κι αντιδρούμε. Και γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο προτιμούμε να προκαλούμε καταστολή των συναισθημάτων μας παρά να αντιληφθούμε πόσο επώδυνα είναι. Εκεί έρχεται αυτό το νευρικό γέλιο που δεν μπορούμε να ελέγξουμε. Που από τη μία πλευρά δείχνει μια εντελώς ανάρμοστη συμπεριφορά όμως από την άλλη πλευρά είναι πραγματικά λυτρωτικό.
Και γιατί λυτρωτικό; Γιατί ουσιαστικά ο εγκέφαλός μας μεταφράζει το γέλιο σαν κάτι καθησυχαστικό κι ανακουφιστικό μειώνοντας το πόσο άβολα μπορεί να νιώθουμε. Ο νευροεπιστήμονας Ramachandroun σε μια μελέτη του αναφέρει το εξής «Το γέλιο εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία ως ένας τρόπος για να δείξει στους γύρω μας πως ό,τι μας έκανε να γελάμε δεν ήταν απειλή ή άξιο ανησυχίας». Το συναισθηματικό τραύμα που προκύπτει από θλιβερά γεγονότα χρειάζεται έναν μηχανισμό για να θεραπευτεί, να αποσπάσουμε τον εαυτό μας από το δυσάρεστο γεγονός και να τον συνδέσουμε μ’ ένα θετικό συναίσθημα.
Εκτός όμως από τις περιπτώσεις όπως μια κηδεία ή ένας καβγάς υπάρχουν και κάποιες άλλες που μπορεί ν’ αρχίσουμε να γελάμε νευρικά.Όπως για παράδειγμα σε μια βιβλιοθήκη ή ένα νοσοκομείο, χώροι δηλαδή που πρέπει να είμαστε πειθαρχημένοι και με συγκεκριμένες αντιδράσεις. Από μόνο του αυτό είναι ικανό να προκαλέσει νευρικότητα κι αμηχανία και ο εγκέφαλος δίνει την εντολή στο σώμα μας να ξεσπάσει. Κι όσο πιο πολύ γελάμε, τόσο περισσότερο αμήχανα νιώθουμε κι ακόμη περισσότερο γελάμε. Ένας φαύλος κύκλος που είναι ανούσιο να προσπαθήσουμε να κλείσουμε.
Νευρικό γέλιο συμβαίνει και σε δύσκολες στιγμές όπως ένας καβγάς, γιατί απλά ο απέναντί μας, που λογομαχούμε, έκανε κάποια γκριμάτσα κι απλώς δεν μπορέσαμε να συνεχίσουμε την ένταση. Γέλιο σε μια κηδεία, γιατί η ψυχούλα μας πονάει και θρηνεί και ξεπηδούν από παντού εικόνες και στιγμές που ζήσαμε με το άτομο που αποχαιρετούμε. Νευρικό γέλιο, ακόμη και σε άβολες στιγμές στο σεξ, που ξεκαρδιζόμαστε κι οι δύο και καταλήγουμε αγκαλιασμένοι μετά. Το γέλιο είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρώπινης συμπεριφοράς και βοηθάει στην αποκατάσταση των αλληλεπιδράσεων με τους γύρω μας. Καθόλου τυχαίο και το γεγονός πως αν ξεκινήσει ένα άτομο να γελάει, είναι σχεδόν σίγουρο πως θα ακολουθήσει άλλο ένα άτομο κι άλλο ένα δημιουργώντας θετικά συναισθήματα. Κι ως γνωστόν, αυτά μας φέρνουν πιο κοντά.
Το νευρικό γέλιο μειώνει την αρτηριακή πίεση, επιταχύνει την αναπνοή κι έτσι οξυγονώνεται καλύτερα ο οργανισμός μας. Ηρεμεί τον πόνο, μειώνει το στρες, απελευθερώνει τα συναισθήματα και χτίζει σχέσεις. Μπορεί λοιπόν η αμηχανία να είναι η πρώτη αντίδραση στις άβολες στιγμές αλλά στην ουσία η φυσιολογία μας γνωρίζει πολύ καλά τι δουλειά πρέπει να κάνει. Ίσως τελικά να ισχύει και το γνωστό «Χαμογελάτε είναι μεταδοτικό» αποκλιμακώνοντας ό,τι καμιά φορά είναι δύσκολο ν’ αντέξουμε.
Θέλουμε και τη δική σου ιστορία!
Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!
Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!
Συντάκτης: Ειρήνη Αγρίτη
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
