«Όλα είναι μέσα στη λέξη. Μια ολόκληρη ιδέα αλλάζει απλώς επειδή μία λέξη μετακινήθηκε, ή επειδή δόθηκε σε μια άλλη σημασία που δεν περιμέναμε και στη συνέχεια υπάκουσε» –Πάμπλο Νερούδα.
Εν αρχή ην ο λόγος λοιπόν κι αποδεδειγμένα οι λέξεις έχουν μεγάλη ισχύ και ιδιαίτερη βαρύτητα. Οι σκέψεις μεταφράζονται σε λέξεις και οι λέξεις υλοποιούνται σε πράξεις. Υπάρχει λοιπόν το μοντέλο «είμαι-έχω-κάνω». Τρείς λέξεις που δίνουν διαφορετικό μέγεθος σημαντικότητας σε οτιδήποτε τις ακολουθεί.
Είμαι. Το καθετί που ακολουθεί τη λέξη «είμαι» αυτόματα μετατρέπεται σε ταυτότητα ή ταμπέλα. Συνήθως είναι δύσκολο να τις αποβάλλουμε από πάνω μας καθώς δηλώνουν τα χαρακτηριστικά μας. Η πιο ισχυρή ίσως λέξη είναι η συγκεκριμένη, παίρνει ανεξίτηλο μαρκαδόρο και σημαδεύει λέξεις στο κούτελό μας. Χρησιμοποιώντας τη, ουσιαστικά προβαίνουμε σε δηλώσεις οι οποίες αφορούν το παρόν και διαμορφώνουν την αντίληψη που έχουμε σχετικά με τον εαυτό μας.
Έχω. Αυτή η λέξη αφορά είτε συνήθειες είτε κάτι που έχουμε στην κατοχή μας. Πρακτικά μάς είναι πιο εύκολο να αλλάξουμε μια συνήθεια από το να αλλάξουμε την ταυτότητά μας. Σαν να λέμε πως ο μαρκαδόρος από ανεξίτηλος έγινε απλός, χωρίς φυσικά αυτό να σημαίνει πως είναι εύκολο να εξαφανιστεί το αποτύπωμα. Το «έχω», από τη μία πλευρά υποδηλώνει μια παγιωμένη κατάσταση που μπορεί να αφορά συναισθηματικό κομμάτι, όπως για παράδειγμα το «έχω ερωτευτεί», ή από την άλλη να παρουσιάζει μια μορφή δύναμης συνδεδεμένη άρρηκτα με το θέμα της κατοχής. Σύνηθες άλλωστε να προσδίδουμε κύρος, έστω και ασυναίσθητα, σε άτομα που έχουν μεγαλύτερη άνεση ή έχουν δημιουργήσει καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και λειτουργικότητας στην καθημερινότητα τους. Ο λόγος που συμβαίνει αυτό έχει να κάνει ακριβώς με την υποσυνείδητη επίδραση του «έχω».
Κάνω. Το ρήμα που σε κάθε μορφή του υποδηλώνει δράση ή συμπεριφορά. Και θεωρητικά η συμπεριφορά μας είναι πιο εύκολο να αλλάξει, αφού δεν έχει να κάνει με το αποτύπωμα που άφησε κάποιος μαρκαδόρος, αλλά με την ίδια την απόφαση του να τον πιάσουμε στα χέρια μας και να σημαδευτούμε. Συνώνυμο του «πράττω». Η εξέλιξη της σκέψης μας οδηγεί στην ανάγκη ή στην επιθυμία να αποκτήσουμε πράγματα για τα οποία κάνουμε συγκεκριμένες πράξεις. Επιθυμώ να «είμαι» ή να «έχω» αυτό, άρα «κάνω» και κάτι για να το πετύχω.
Οι λέξεις αυτές δεν κρύβουν κάποιο μυστικό, αλλά τα συναισθήματα που δημιουργούνται από τη χρήση τους, συνειδητά ή ασυνείδητα, έχουν δύναμη. Και όπως είναι γνωστό το κάθε συναίσθημα ελκύει μια παρόμοια ενέργεια. Η ενέργεια άρρηκτα συνδεδεμένη, ιδανικά, με τη συνειδητή επιλογή. Η συνείδηση όμως δεν είναι η επιλογή του «είμαι» μας; Δεν είναι το «έχω» μας;
Το μυαλό μας αποδεδειγμένα αντιδρά διαφορετικά ανάλογα τη λέξη που χρησιμοποιούμε. Το «είμαι» για παράδειγμα, ο εγκέφαλός μας το ερμηνεύει ως μια μόνιμη κατάσταση ενώ το «νιώθω», το μεταφράζει και το συνδέει με κάτι το οποίο είναι παροδικό και εύκολα μεταβλητό. Οι ειδικοί αναφέρουν πως σε μια περίοδο με πολύ στρες, δυσφορία ή θυμό, παίζει πολύ σημαντικό ρόλο το πώς θα τη μεταφέρουμε στον εγκέφαλό μας. Μεγάλη η διαφορά ανάμεσα στο «είμαι θυμωμένος» με το «νιώθω θυμό».
Η αντίδραση του νευρικού συστήματος ονομάζεται “fight or flight” και μας προετοιμάζει για το αν θα παλέψουμε για κάτι ή αν θα τραπούμε σε φυγή. Το «είμαι» λοιπόν θα μας κρατήσει σε μια αρνητική κατάσταση μεγαλύτερο χρονικό διάστημα επηρεάζοντάς μας αρνητικά. Το «έχω» θα μετατρέψει τα αρνητικά συναισθήματα σε μόνιμη κατάσταση και το «κάνω» μπορεί ενδεχομένως να μας οδηγήσει σε λάθος πράξεις. Οι λέξεις που χρησιμοποιούμε καθημερινά σχηματίζουν την πραγματικότητά μας. Αποδεδειγμένα όμως αν κάνουμε μικρές και απλές αλλαγές στον τρόπο που τις χρησιμοποιούμε τότε σχεδόν αυτόματα αποκτούμε μεγαλύτερο έλεγχο σε αυτό που θέλουμε να αλλάξουμε. Πολλές φορές δεν είμαστε τα συναισθήματά μας ούτε και οι συνήθειές μας. Πάντα υπάρχει ένα μικρό κενό μεταξύ της συμπεριφοράς μας και του εαυτού μας. Ένα κενό όμως που είναι απαραίτητο για να μην επηρεαζόμαστε τόσο πολύ.
Είμαι-έχω-κάνω. Το τρίπτυχο της παρουσίας του καθενός από εμάς. Ο άνθρωπος που είναι κοντά στο «είναι» του, αφουγκράζεται δηλαδή τις ανάγκες του, αναγνωρίζει αρετές και πάθη και αγαπά και τα δυο, είναι ένας άνθρωπος που η ψυχή του και η σκέψη του τον οδηγούν σε επιλογές και πράξεις. Με αυτές τις πράξεις προσδιορίζει το περιβάλλον του, τον χώρο του, τη ζωή του και τελικά την ύπαρξή του.
Ποια η διαφορά τελικά ανάμεσα στις τρεις λέξεις; Και μήπως η ταύτιση αυτών θα μπορούσε να οριστεί ως σκοπός ζωής;
Θέλουμε και τη δική σου άποψη!
Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!
Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!
Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Ρουσσάκη