Ξεκινάει απ’ την παιδική μας ηλικία. Μας δίνουν μια σοκολάτα κι εμείς ζητάμε όλο το κουτί. Δεν ευχαριστιόμαστε τη μία που πήραμε γιατί έχουμε το μυαλό μας σε όλες τις υπόλοιπες που θα μπορούσαμε να έχουμε, αλλά δεν έχουμε. Και, σχεδόν πάντοτε, θα βρεθεί εκείνο το ένα άτομο που δε θα αντέχει να βλέπει το μουτράκι μας στεναχωρημένο και θα μας κάνει τη χάρη να μας δώσει αυτό ακριβώς που θέλουμε.
Ναι, αλλά κάθε φορά που θα μας δίνουν κάτι εμείς θα ζητάμε κι αυτό το κάτι ακόμα παραπάνω κι αυτοί θα είναι πάντα εκεί να μας το προσφέρουν. Κάπως έτσι ξεκινάει η λαιμαργία μας στη ζωή και δυστυχώς δεν περιορίζεται μόνο στο φαγητό, αλλά σε κάθε υλικό κι άυλο αγαθό και συναίσθημα.
Το «όχι» γίνεται μια λέξη που λατρεύουμε να λέμε, αλλά σιχαινόμαστε να ακούμε. Θέλουμε να λαμβάνουμε τα πολλά, αλλά δεν μπορούμε να προσφέρουμε διότι τα πολλά μας θα γίνουν λιγότερα και ποιο το νόημα να προσπαθείς για περισσότερα αν είναι να λιγοστεύουν κάθε που δίνεις;
Μας αρέσει να λαμβάνουμε, αλλά μέχρι εκεί. Το «δούναι και λαβείν» πλέον δε μας κάνει, δεν το ασπαζόμαστε. Μειώσαμε την έκφραση και κρατήσαμε μόνο το δεύτερο σκέλος της. Βρίσκουμε τα θύματά μας, τα κρατάμε γερά και τα ξεζουμίζουμε για να θρέψουμε τον εγωισμό μας κι όταν το περιεχόμενό τους αδειάσει πάμε παρακάτω.
Θα μου πεις ποιος είναι τόσο χαζός ώστε να κάθεται να προσφέρει χωρίς να παίρνει τίποτα; Δεν είναι άνθρωποι αδύναμοι ούτε χαζοί. Είναι άτομα που έχουν ανάγκη τη συντροφιά μας, ερωτική ή φιλική, θέλουν να βρίσκονται κοντά μας ίσως επειδή νιώθουν ότι κάτι θα κερδίσουν κι αυτοί από μας.
Κι όσο πιο απλόχερα μας προσφέρει η ζωή το καθετί, τόσο πιο άπληστοι γινόμαστε και τόσο πιο εγωκεντρικοί. Κάθε εμπόδιο προς την επίτευξη του στόχου μας, μας προκαλεί απελπισία και δεν είναι λίγες οι φορές που θα καλέσουμε άλλους να παλέψουν τις μάχες για μας.
Δεν μπορούμε να αντιληφθούμε το μεγαλείο της απληστίας μας μέχρι να αρχίσουμε να χάνουμε πράγματα ή μέχρι να αναγκαστούμε να αρκεστούμε στα λίγα. Διότι όσο εύκολα ανεβαίνουμε και παίρνουμε, τόσο εύκολα μπορούμε και να βρεθούμε στον πάτο.
Η ζωή δεν κάνει διακρίσεις κι όταν θα έχεις παραφουσκώσει από περηφάνια κι εγωισμό για όλα σου τα αποκτήματα, θα σε σπρώξει στην κατρακύλα μέχρι που να φτάσεις στο μηδέν. Εκεί, ίσως αναλογιστείς κι αντιληφθείς την υπεροψία σου. Θα αρχίσεις να σκαρφαλώνεις σεμνά για να ξανανέβεις, αλλά όσο ανεβαίνεις η απληστία σου θα επανέρχεται. Διότι τι είναι ένα σπίτι χωρίς τηλεόραση; Και μετά τι είναι μια τηλεόραση χωρίς ηχοσύστημα; Και στην τελική γιατί ο γείτονας να έχει καλύτερο αμάξι από σένα; Ευχαριστείς τους ευεργέτες σου, ενώ ταυτόχρονα το μάτι σου και το μυαλό σου παίζουν σε άλλα επίπεδα.
Πιστεύουμε ότι τα πολλά ισούνται με τα καλά, με τα όμορφα, με τη γαλήνη και την εκτίμηση. Δεν είναι αυτά που έχεις να επιδείξεις που σε κάνουν αξιοθαύμαστο, όμως. Είναι αυτά που κρύβεις μέσα σου, οι αξίες σου, ο χαρακτήρας σου, η ενέργειά σου.
Δε σταματάμε λεπτό να σκεφτούμε ότι το χρήμα και τα αγαθά μας αγοράζουν την άνεση και μόνο. Ούτε καν την ασφάλεια. Άνεση και χλιδή, πράγματα επιφανειακά κι ανούσια. Η αγάπη, ο έρωτας οι ηθικές αρχές, η ανθρωπιά κι η υγεία δεν εξαγοράζονται όσα κι αν έχεις.
Κουνάς το κεφάλι σε συμφωνία ενώ παράλληλα σκέφτεσαι το καινούριο παιχνίδι που θες να αγοράσεις και το μπιμπελό που θα ταίριαζε γάντι στο τραπεζάκι του καφέ. Στο θεωρητικό επίπεδο συμφωνούμε με όλα όσα πρέπει να συμφωνήσουμε για να φανούμε καλοί άνθρωποι. Σε πρακτικό επίπεδο όμως, τα πράγματα δεν έχουν την ίδια τροπή. Τα υλικά κι οι επιθυμίες μας θα έχουν πάντα την πρώτη θέση.
Καταλαβαίνεις τη ματαιότητα της ύπαρξής μας τη στιγμή που θα βρεθείς αντιμέτωπος με σοβαρά ζητήματα που δεν επιλύονται με κανένα αγαθό, όσο χρήσιμο κι ακριβό κι αν είναι. Φίλοι και συγγενείς που βλέπεις να χάνονται και το μόνο που μπορείς να τους προσφέρεις είναι ηθική συμπαράσταση.
Πρόσωπα ανήσυχα που τα βλέπεις να σβήνουν και να χάνονται και τρέμουν για το άγνωστο που τους περιμένει κι εσύ εκεί, παρακολουθείς αβοήθητος στιγμές να περνάνε μπρος στα μάτια σου και για λίγο αντιλαμβάνεσαι την ουσία της ζωής. Για λίγο μόνο. Διότι όταν η μπόρα περάσει, θα ξυπνήσει ο παλιός, άπληστός σου εαυτός.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη