Αεροπλάνο∙ μια ταινία τρόμου!

Διακόσια εξήντα μέτρα και μόλις δώδεκα δευτερόλεπτα ήταν αρκετά, τον παγωμένο Δεκέμβριο του 1903 στη Βόρεια Καρολίνα, για να κάνει τα αδύνατα πιθανά. Δυο αδέρφια κατάφεραν να εφεύρουν και να κατασκευάσουν μια μηχανή για να δαμάσουν το στοιχείο του αέρα και να θέσουν τα δεδομένα για  μια καινούργια εποχή. Το διπλάνο «Φλάιερ» ήταν το πρώτο αεροπλάνο. Από τότε μέχρι σήμερα, καταφέραμε να το εξελίσσουμε και να εκμηδενίσουμε τις αποστάσεις. Πλέον ένα ταξίδι ημερών, έγινε ένα ταξίδι λίγων ωρών, καταργώντας τα σύνορα κάθε χώρας. Μαζί με αυτό το καινούργιο μεταφορικό μέσο όμως, ήρθε κι ο φόβος.

Ο φόβος είναι ένα βασικό συναίσθημα του ανθρώπου που προκαλείται απ’ τη συνειδητοποίηση ενός πραγματικού ή πλασματικού κινδύνου ή απειλής. Είναι ένας μηχανισμός προστατευτικού χαρακτήρα, μια φυσιολογική αμυντική αντίδραση του οργανισμού, χωρίς να απαιτείται συνειδητή σκέψη. Ο φόβος διακρίνεται απ’ τη σχετική συναισθηματική κατάσταση του άγχους, το οποίο εκδηλώνεται ως εσωτερική ένταση και το οποίο συνήθως συμβαίνει χωρίς την ύπαρξη οποιασδήποτε εξωτερικής απειλής, απειλής μάλιστα που γίνεται αντιληπτής ως ανεξέλεγκτης ή αναπόφευκτης.

Μιλώντας με έναν καλό μου φίλο ψυχολόγο, μου εξήγησε ποιοι είναι οι βασικοί λόγοι που ένας άνθρωπος φοβάται να πετάξει με ένα αεροπλάνο, είτε στην ιδέα και μόνο χωρίς να έχει πετάξει ποτέ είτε όταν ο φόβος είναι βιωματικός -γιατί εγώ χαμπάρι δεν παίρνω, αν μπορούσε να πετάει κι ανάποδα και να κάνει και πέντε γυροβολιές γύρω από τον εαυτό του ακόμα καλύτερα.

Η απώλεια του ελέγχου. Όταν νιώθουμε ασφαλείς, νιώθουμε παράλληλα ότι ελέγχουμε και την κατάσταση. Κι αντίστροφα. Σε ένα αμάξι έχεις τον έλεγχο να του καθορίσεις την πορεία και την ταχύτητα ακόμα και τις στάσεις που θελήσεις να κάνεις. Σε ένα αεροπλάνο αυτό είναι ανέφικτο. Πετάς σε μια προκαθορισμένη πορεία, ή μάλλον δεν πετάς. Σε πετάνε. Δεν ξέρεις ποιοι είναι αυτοί που σε πάνε στον προορισμό σου κι αν θελήσεις να κατέβεις τα πράγματα δυσκολεύουν -άσε που δεν έχει κι ανοιχτό παράθυρο να πάρεις καθαρό αεράκι.

Κλειστοφοβία! Άλλη μια μορφή φόβου που δεν είναι αποκλειστική για τα αεροπλάνα, αλλά βρίσκει τρόπο να τρυπώσει κι εκεί. Ένας αλουμινένιος κύλινδρος γεμάτος με άλλους διακόσιους επιβάτες, χωρίς να μπορείς να ξεφύγεις. Νιώθεις ότι μπορεί να αρχίζουν όλα να συμπιέζονται και τα βλέπεις να μικραίνουν το χώρο σου δίχως δρόμο διαφυγής.

Το άγνωστο. Ποιος δε φοβήθηκε το άγνωστο; Το μυαλό μας μπαίνει σε mode Νεάντερταλ κι οτιδήποτε άγνωστο το θεωρεί εχθρό μέχρι να οικειοποιηθεί μαζί του. Κανείς δεν ξέρει πώς αυτό το τεράστιο σιδερένιο πουλί, δουλεύει. Κι αυτό το κάνει πιο δύσκολο για να το εμπιστευτεί. Είναι που έχει ακούσει κι ιστορίες απ’ τη θεία του, τη Νίτσα, για όταν ταξίδευε το ‘80 για Αμερική, λίγο οι τηλεοπτικές σειρές, βασισμένες να ιντριγκάρουν το φόβο για τηλεθέαση, με τα αεροπορικά ατυχήματα χωρίς να αντιλαμβάνεσαι τι συγκυρίες έκατσαν για να πέσει ένα αεροπλάνο, βάλε κι ένα κενό αέρος και δένει η σάλτσα -μεταξύ μας, δεν υπάρχει κενό αέρος, παρά μόνο είναι διαφορές στην πυκνότητα των αερίων στρωμάτων κι έτσι όταν ένα αεροπλάνο βρεθεί ξαφνικά να πετάει σε περιοχή με μικρότερη πυκνότητα, τότε έχουμε μια αστάθεια στην πτητική του συμπεριφορά κι η καρδιά μας χτυπάει πιο γρήγορα.

Κι έρχεται η ζαλάδα κι ο εμετός. Είναι απ’ τις πιο συχνές δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένας επιβάτης και για όλα αυτά φταίει το μυαλό σου. Μάλιστα, καλά άκουσες. Το σώμα σου όταν είναι μέσα σε ένα αεροπλάνο, αποκτά την ίδια ταχύτητα με αυτό. Άρα κάθε επιτάχυνση κι επιβράδυνση την κάνετε μαζί -εσύ με λίγη χρονοκαθυστέρηση γιατί είναι αυτή η άτιμη η αδράνεια που δε σε θέλει να ξεκολλήσεις απ’ τη σταθερότητά σου. Το σώμα μας, όμως, δεν παράγει κάποιο έργο κινώντας τους μυς του για να καταφέρει αυτήν την ταχύτητα. Κι έρχεται σε σύγχυση ο εγκέφαλος και νομίζει ότι τον δηλητηρίασαν. Και για να μας προστατέψει, μας ποτίζει ουσίες κι ορμόνες για να ζαλιστούμε και να βγάλουμε τα εσώψυχά μας με απώτερο σκοπό την επιβίωση.

Ξεκίνα με βοηθητικές ρόδες. Κάνε πρώτα ένα μικρό ταξίδι μέχρι τη Μύκονο, καλοκαιράκι που είναι τώρα, που έχει διάρκεια πτήσης μόλις είκοσι λεπτά. Μέχρι να σκεφτείς να φοβηθείς, έφτασες στον προορισμό σου. Μεταξύ μας, χάπια κι αλκοόλ δε κάνουν κάτι. Ίσα ίσα που θα σε κάνουν να αισθανθείς χειρότερα.

Μια καλή συμβουλή είναι να διώξεις το άγχος απ’ την προηγούμενη ημέρα. Ναι, το έχεις χτίσει ήδη και στην ιδέα που θα πατήσεις το πόδι σου εκεί μέσα. Κάνε ένα ζεστό χαλαρωτικό μπάνιο, φάε ελαφριά, κοιμήσου καλά και το βασικό, το πρωί πριν το ταξίδι, κάνε κάτι που ξέρεις ότι σε χαλαρώνει.

Μην ντραπείς να δηλώσεις το φόβο ή την αδιαθεσία στο πλήρωμα της καμπίνας. Έχουν εκπαιδευτεί για να μπορούν να σε βοηθήσουν και σε αυτό.

Και μη φοβάσαι. Όχι γιατί στο λέω, αλλά δε χρειάζεται. Είναι ένα απ’ τα πιο ασφαλή Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Πιο συχνά πετάνε τα αεροπλάνα, απ’ τα δρομολόγια ΚΤΕΛ που πραγματοποιούνται καθημερινά πανελλαδικά. Υπάρχει μια απίστευτα μεγάλη βιομηχανία και χιλιάδες κόσμος πίσω από μια πτήση, έτσι ώστε να διασφαλίσουν ότι όλα θα πάνε σύμφωνα με το ρολόι.

Σίγουρα θα υπάρχουν άπειροι λόγοι για να φοβηθεί κάποιος το ταξίδι με ένα αεροπλάνο, αλλά υπάρχουν και χιλιάδες τρόποι να τους ξεπεράσει και να απολαύσει εκείνο το τριήμερο ταξίδι που θέλει να κάνει στο Παρίσι, να κάνει σαφάρι στη μαγευτική Αίγυπτο, να ζήσει το όνειρο στο Ντουμπάι, να περπατήσει πάνω στο Σινικό Τείχος ανάμεσα σε μύθους και θρύλους, να κάνει ένα χειροποίητο πούρο παρέα με ένα παλαιωμένο ρούμι στην Κούβα και να γίνει ένα με την αρχαία φυλή των Μάγια στη Γουατεμάλα. Ο κόσμος από ψηλά, είναι ένας άλλος, απίστευτος, μαγευτικός κόσμος χωρίς όρια.