Θυμάμαι πιτσιρικάς, όταν έβλεπα ελληνικές ταινίες σε ασπρόμαυρο ακόμα φιλμ, οι γειτονιές είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην καθημερινή ζωή. Νοικοκυρές να βγαίνουν στο μπαλκόνι και να συζητάνε μεταξύ τους, να ποτίζουν με καμάρι τα νυχτολούλουδα που έδιναν μια γεύση οικειότητας, τα μαγαζιά να βγάζουν το τραπεζάκι τους δίπλα στην πόρτα για να υποδεχτούν το γείτονα με ένα καφεδάκι, παιδιά να παίζουν με μια μπάλα αναστατώνοντας τα νοικοκυριά και φωνές μανάδων να γυρίσουν σπίτι τους για το φαγητό. Όλοι ήξεραν τους γείτονές τους, είτε είχαν καλές σχέσεις είτε όχι.
Σήμερα, αν κι έχει μειωθεί η δυναμικότητα της γειτονιάς, ακόμα αποτελεί σημαντικό μέρος στη ζωή των ανθρώπων που την απαρτίζουν. Ξέρουμε ποιος μένει δίπλα μας, τα κουτσομπολιά της συνοικίας και τα προβλήματά της.
Γάτες και σκυλιά, που δεν έχουν κάποιον κηδεμόνα, ξεσκίζουν τις σακούλες των σκουπιδιών τις ώρες που όλοι κοιμούνται για να κλέψουν μια ιδέα φαγητό απ’ τα αποφάγια μας. Αυτό που εμείς βλέπουμε σαν πρόβλημα, γι’ αυτά είναι απλά επιβίωση. Κι άντε το φαγητό το βρίσκουν, το νερό είναι το μεγαλύτερό τους θέμα. Ψάχνουν λακκούβες στους δρόμους με ξεχασμένα λασπόνερα, πολλές φορές και μολυσμένα απ’ τα χημικά που χρησιμοποιούμε για καθαριστικά στο σπίτι και στα αυτοκίνητα. Το κορμί τους φιλοξενεί ένα σωρό κατηγορίες από ξενιστές όπως τσιμπούρια και παράσιτα. Απρόσιτα, φοβισμένα με κατεβασμένα τα αφτιά και με αμυντική διάθεση, ζούνε το δικό τους δράμα επιβίωσης.
Αν για κάποιον τα αδέσποτα δεν αρκούν για να τον συγκινήσουν, ελπίζω να το καταφέρουν οι άστεγοι της γειτονιάς. Με ένα καρότσι λαϊκής να το σέρνουν όπου πάνε, σαν να σέρνουν το δικό τους σταυρό, ξεσκονίζουν τους κάδους σκουπιδιών για μια λιχουδιά που έχει επιβιώσει απ’ τις κατσαρόλες μας. Με μια κουβέρτα κι ελάχιστα προσωπικά αντικείμενα, ψάχνουν να βρουν ήρεμα σημεία στη γειτονιά για να κοιμηθούν. Χωρίς να έχουν το δικαίωμα στην υγιεινή, στη στέγαση, στη σωστή διατροφή, παλεύουν να συντηρήσουν την αξιοπρέπειά τους κι αφήνουν τις μέρες να κυλούν.
Κάποτε αυτός ο άνθρωπος έμενε δυο τετράγωνα πάνω από εσένα και δεν του έλειπε τίποτα. Κάποτε αυτοί είχαν οικογένεια και τώρα δεν τους αναγνωρίζει κανείς. Είναι απρόσωποι πλέον. Κάποτε σου έλεγε καλημέρα πριν πας στο σχολείο και τώρα κρύβει την καλημέρα του για να μη σε τρομάξει με την όψη του.
«Φταίει η πολιτεία και το κράτος που δεν έχει μεριμνήσει γι’ αυτούς τους ανθρώπους και τα αδέσποτα», ακούμε συχνά-πυκνά στη στα ΜΜΕ και στις κουβέντες που γίνονται στις γειτονιές. Δυστυχώς, έχουμε ξεχάσει ότι η πολιτεία και το κράτος είμαστε εμείς. Είναι εύκολο να ρίχνουμε το μπαλάκι της ευθύνης αλλού, μακριά από εμάς. Αν εμείς οι ίδιοι δεν ευαισθητοποιηθούμε, δε λάβουμε δράση για να βοηθήσουμε, τίποτα δε θα αλλάξει και κάθε τέτοιο πρόβλημα θα διαιωνίζεται.
Εκεί που κουτσομπολεύουμε τι έγινε στη άλλη άκρη της γειτονιάς μπορούμε να συζητήσουμε για να βρούμε μια λύση. Και λύση πάντα υπάρχει, αρκεί να θέλουμε να τη βρούμε. Μπορούμε πολύ απλά, σε ένα σημείο που δεν ενοχλεί κανέναν και με κοινή συνεννόηση, να δημιουργήσουμε μια ταΐστρα με ξηρά τροφή και καθαρό νερό για να τρέφονται τα αδέσποτα. Παράλληλα να έρθουμε σε επικοινωνία με το κτηνιατρείο της περιοχή μας για να εμβολιαστούν τα ζώα αυτά, ακόμα και για να στειρωθούν.
Και φυσικά όποιος έχει τη δυνατότητα, μπορεί να φιλοξενήσει ή ακόμα καλύτερα να υιοθετήσει. Γιατί να αγοράσουμε ένα κατοικίδιο, όταν έξω απ’ το πεζοδρόμιό μας μάς περιμένουν δυο μάτια για να τα βοηθήσουμε στον κόσμο που εμείς φτιάξαμε να είναι κατά τους;
Ο άνθρωπος πέρα απ’ τις βιοτικές του ανάγκες, έχει και συναισθηματικές. Ξέρω, πως να αντιμετωπίσουμε τον εαυτό μας και να δώσουμε βοήθεια σε έναν άνθρωπο που την έχει ανάγκη είναι πολλές φορές δύσκολο. Η αξιοπρέπεια πολλές φορές δυσκολεύει το έργο της φιλανθρωπίας, φοβόμαστε μην προσβάλλουμε ή μη θίξουμε. Πολύ απλά, βγάζουμε ένα ψυγείο έξω απ’ το σπίτι μας κι όλη η γειτονιά βάζει τρόφιμα και νερά κι ό,τι άλλο θέλει για αυτούς τους ανθρώπους, έτσι ώστε να το επισκέπτονται όταν εκείνοι θέλουν και να έχουν τα βασικά να ζήσουν. Ρούχα με το κιλό μας περισσεύουν κάθε χρονιά αποτέλεσμα του υπερκαταναλωτισμού μας. Γιατί να πεταχτούν όταν μπορούν να εξυπηρετήσουν το σκοπό τους σε άλλο σώμα;
Να το πάω και λίγο παραπέρα; Αντί να βάζουμε συνδρομητική τηλεόραση και γενικά να σπαταλάμε λεφτά σε ανούσιες υπηρεσίες που πιστεύουμε ότι θα μας δώσουν καλύτερη ποιότητα ζωής, λέμε τώρα, μπορούμε αυτά τα δέκα ευρώ να τα μαζεύουμε κάθε μήνα και να πληρώνουμε ένα ενοίκιο στη γειτονιά μας, έτσι ώστε να βρουν κι αυτοί οι άνθρωποι μια στέγη κι ένα μπάνιο.
Κι ακόμα παραπέρα, να τους δώσουμε μια δουλειά για να μπορέσουν και πάλι να σταθούν στα πόδια τους. Το πιο απλό και καθημερινό, όλες οι πολυκατοικίες πληρώνουν για υπηρεσίες καθαρισμού. Ας ξεκινήσουμε από αυτό που μπορούμε άμεσα να δώσουμε κι αργότερα με την πρώτη ευκαιρία, βοηθάμε να βρούνε μια δουλειά της επιλογής τους και πολλά άλλα ακόμα. Αλλά ας ξεκινήσουμε από κάπου!
Αυτά τα αδέσποτα κι οι άστεγοι είναι κομμάτι της γειτονιάς. Είναι κομμάτι δικό μας. Δεν κλείνουμε τα μάτια μπροστά στο πρόβλημα, αλλά συλλογικά δίνουμε λύσεις. Μόνο έτσι θα ανθίσουμε κι εμείς κι οι γειτονιές μας, με ευαισθησία, ενσυναίσθηση, κοινωνική συνείδηση και μικρές μα σπουδαίες πράξεις. Για εμείς είμαστε η πολιτεία. Γιατί εμείς είμαστε υπεύθυνοι για το συνάνθρωπό μας. Ας αφήσουμε για λίγο τη σωτηρία του κόσμου κι ας ασχοληθούμε με τις ψυχές δίπλα μας.
Αυτό σημαίνει άνθρωπος!
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη