Για κάποιους οι λέξεις είναι απλώς λέξεις και τίποτα περισσότερο∙ είναι αυτοί που θέλουν να βλέπουν και να κρίνουν μόνο πράξεις. Άλλοι πάλι θέλουν να ακούνε λέξεις που συνοδεύονται με τις ανάλογες πράξεις. Το «ευχαριστώ» κι η «συγγνώμη», όμως, είναι απ’ τις λέξεις που όλοι θέλουμε να ακούμε απ’ τους άλλους. Οι γονείς μας μάς έμαθαν από μικρούς να τις χρησιμοποιούμε, για να είμαστε ευγενικοί. Αρκετοί όμως, μεγαλώνοντας, φαίνεται πως τις ξέχασαν.
Το «ευχαριστώ» είναι μια λέξη που μόνο κάποιος που ξέρει να εκτιμά και να σέβεται μπορεί να την ξεστομίσει και να την εννοεί. Μάθαμε να λέμε μηχανικά «ευχαριστώ», μα είναι καιρός να καταλάβουμε την ανεκτίμητή του αξία. Αν στη ζωή μας το λέγαμε πιο συχνά, με ένα χαμόγελο ή με λέξεις, θα μπορούσαμε να ομορφύνουμε λίγο τον κόσμο μας.
Λέγοντας «ευχαριστώ» με ευγνωμοσύνη κι ανοιχτή καρδιά, αλλάζουμε ψυχολογίες, διαθέσεις, ακόμα και ζωές. Η αναγνώριση μιας προσπάθειας κι η εκτίμηση, μπορούν να μετατρέψουν μια άσχημη μέρα σε όμορφη. Να λέμε «ευχαριστώ», τι το τσιγκουνευόμαστε; Κανείς δε θέλει στη ζωή του ανθρώπους αχάριστους κι αγνώμονες.
Δεν πράττει κάποιος κάτι καλό ή προσφέρει –υλικά και συναισθήματα– για να ακούσει «ευχαριστώ», αλλά είναι μια ηθική ικανοποίηση κι ο ελάχιστος σεβασμός για καθετί μικρό ή μεγάλο μας δίνεται. Γιατί να μη λέμε, εξάλλου, «ευχαριστώ»; Ας μας γίνει μια καλή συνήθεια, έχουμε τόσες κακές. Δεν πρόκειται να βλάψει κανένα, αντιθέτως μόνο καλό κάνει.
Υπάρχει μια ακόμη μαγική λέξη∙ η«συγγνώμη». Η ειλικρινής μεταμέλεια, που βγαίνει απ’ την ψυχή μας, κάνει πρώτα εμάς να νιώσουμε καλύτερα όταν την ξεστομίζουμε. Αν έχουμε κάνει λάθος και το αναγνωρίζουμε, γιατί να κρυβόμαστε πίσω από εγωισμούς; Ναι, σφάλαμε, μα ό,τι κι αν έγινε, με μια αληθινή συγγνώμη και τις κατάλληλες πράξεις μπορούμε να επανορθώσουμε. Ποτέ δεν είναι αργά για μια «συγγνώμη», που βγαίνει απ’ την καρδιά μας.
Πολλοί βρίσκουν τη «συγγνώμη» δύσκολη λέξη για να την προφέρουν, ακόμα κι όταν οι ίδιοι ξέρουν και καταλαβαίνουν την ενοχή τους. Δυσκολεύονται να ρίξουν τον εγωισμό τους ή πιστεύουν ότι η έκφραση της μεταμέλειάς τους είναι ασήμαντη υπόθεση, ακόμα κι αν μπορούν να αναγνωρίσουν τη μερική ή και πλήρη ευθύνη τους. Φαίνεται ότι κάποιοι αντιλαμβάνονται τη λέξη «συγγνώμη» ως ένδειξη αδυναμίας.
Βέβαια, αυτό δεν τους εμποδίζει να περιμένουν, ίσως και να απαιτούν, μια συγγνώμη όταν βρίσκονται στη θέση του θύματος, παρά μόνο αναγνωρίζουν μια επιλεκτική αδυναμία μόνο ως θύτες, όταν πρέπει να το ξεστομίσουν οι ίδιοι. Η έκφραση συγγνώμης είναι δύναμη κι ωριμότητα. Αναγνωρίζεις τα λάθη σου κι αυτό είναι το πιο σημαντικό βήμα για να τα διορθώσεις.
Υπάρχουν περιπτώσεις κατάχρησης των λέξεων «ευχαριστώ» και «συγγνώμη». Δηλαδή, μπορεί κάποιος να τις λέει απλά για να τις πει και στην πραγματικότητα να μην τις εννοεί. Για παράδειγμα, κάποιος μπορεί να ζητά «συγγνώμη» απλά για να ξεφύγει απ’ την κατάσταση. Παραδοχές που δεν προσφέρουν τίποτα και μάλλον προσβάλλουν αυτές τις λέξεις.
Γινόμαστε όλο και πιο συνειδητοποιημένοι σε αξίες όπως η ενσυναίσθηση κι όλοι πλέον μας ενθαρρύνουν να μιλάμε για τα συναισθήματά μας, να ζητούμε βοήθεια και να επικοινωνούμε με τους άλλους. Πάνε οι ημέρες που κρατούσαμε τα πάντα μέσα μας και υποφέραμε σιωπηλά. Γι’ αυτό, στο δρόμο προς την αυτογνωσία, είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε τα δικά μας λάθη, αλλά και τα σωστά των άλλων -όσο μικρά ή μεγάλα κι αν είναι.
Κανείς δεν είναι τέλειος κι όλοι κάποια στιγμή θα κάνουμε κάτι που θα βλάψει κάποιον, έστω κι άθελά μας. Το να ζητάμε συγγνώμη, όμως, μόνο και μόνο για να το πούμε δεν έχει νόημα. Αν δεν παραδεχτούμε τα λάθη μας κι αν δεν είμαστε πρόθυμοι να αλλάξουμε τη συμπεριφορά μας, πώς θα πούμε «συγγνώμη»;
Ας μην ξεχνάμε, λοιπόν, να λέμε πιο συχνά αυτές τις δύο μαγικές λεξούλες, όμως, να τις εννοούμε πραγματικά. Συνοδευμένες με ένα χαμόγελο και πράξεις που αποδεικνύουν τα λεγόμενά μας.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη