«Θέλεις να γίνουμε φίλοι;» Είναι, ίσως, η ερώτηση που έχουμε κάνει περισσότερο από τότε που θυμόμαστε τον εαυτό μας. Κατά την παιδική ηλικία μάς ένοιαζε μόνο να παίξουμε με την παρέα μας. Μεγαλώνοντας, όμως, αρχίσαμε να εμπλουτίζουμε την αλληλεπίδρασή μας. Έχουμε ανάγκη να επικοινωνήσουμε τις ιδέες μας, τα συναισθήματά μας, την καθημερινότητά μας κι ό,τι μας απασχολεί.
Η επιθυμία κι η λαχτάρα που νιώθουμε ν’ ακούσουμε τα κολλητάρια μας, να τα δούμε, να κουβεντιάσουμε, να γελάσουμε ή να κλάψουμε, να μοιραστούμε, όπως κι ο χρόνος που αφιερώνουμε, δεν είναι δεδομένα και δεν μπορούν ν’ απαιτηθούν, αντίθετα κερδίζονται. Πώς; Κερδίζονται μόνο όταν οι φίλοι νιώθουν πλήρως ελεύθεροι. Χωρίς καταπίεση, χωρίς προσδοκίες, χωρίς υποχρέωση και «πρέπει».
Σκεφτείτε το λίγο. Περνάτε τον ίδιο χρόνο με όλους τους φίλους σας; Μιλάτε το ίδιο; Βρίσκεστε το ίδιο; Νιώθετε με όλους το ίδιο κοντά; Όλα τα παραπάνω αποτελούν ποσοτική έκφραση σε μια φιλία. Βέβαια, αυτό που τελικά μετράει κι έχει αξία είναι η ποιότητα. Και ποιότητα υπάρχει μόνο όταν πρωταγωνιστούν η ελευθερία και τα καθαρά, τα φωτεινά, συναισθήματα, απαλλαγμένα από εγωκεντρισμό και κτητικότητα.
Στο μακρύ ταξίδι προς την ωριμότητα, είναι λογικό να υπάρξουν πολλές φορές που θα νιώσουμε στην απ’ έξω. Θα κάνουμε παράπονα, ακόμα και σκηνές, στα φιλαράκια μας ότι μας παραμελούν γι’ άλλους φίλους. Είναι πολύ εύκολο να πέσουμε σ’ αυτήν την παγίδα, είτε εμείς να συμπεριφερόμαστε έτσι είτε να εισπράττουμε τέτοιου είδους συμπεριφορές. Κι αυτό είναι βαθιά ριζωμένο μέσα μας απ’ τη βρεφική ακόμη ηλικία. Όπως ένα μωράκι θέλει να ‘χει μονίμως την προσοχή και το ενδιαφέρον όλων γύρω του. Μεγαλώνοντας λέμε ότι ζηλεύει. Ζηλεύει τ’ αδέρφια του, ζηλεύει τα παιχνίδια που έχουν οι άλλοι, κι αυτό αποδοκιμάζεται.
Ωστόσο, η ζήλια είναι ένα πολύ χρήσιμο κι υγιές συναίσθημα, που μας κάνει να θέλουμε να κατακτάμε περισσότερα, να γινόμαστε καλύτεροι. Λειτουργεί σαν έμπνευση για μας. Βέβαια, όταν στο παιχνίδι μπει η κτητικότητα, τότε η ζήλια αλλάζει μορφή. Μετατρέπεται σε φθόνο. Παύει να ‘ναι πλέον κάτι χρήσιμο για την εξέλιξή μας. Παύει να ‘ναι κάτι υγιές. Γίνεται ένα ψηλό εμπόδιο που απαγορεύει την ανάπτυξη του καθενός μας.
Επομένως, πώς μπορεί μια φιλία ν’ αναπτυχθεί όταν κάθε τόσο σουλατσάρει η κακή ζήλια, η κτητικότητα, η ανωριμότητα κι η πίεση για συγκεκριμένες συμπεριφορές; Πολύ απλά, δε γίνεται! Χάνεται η ομορφιά, η αληθινή υπόσταση, ο αυθορμητισμός κι εν τέλει η μαγεία σε μια φιλική σχέση.
Με άλλα λόγια, η φιλία είναι σαν την κηπουρική. Για να ‘χεις έναν όμορφο κήπο, που μπορείς να τον απολαμβάνεις, χρειάζεται όλο σου το «είναι». Χρειάζεται ενδιαφέρον, νοιάξιμο, φροντίδα. Χρειάζεται ν’ αναρωτιέσαι τα φυτά τι έχουν ανάγκη, να δίνεις χρόνο. Όσο και να τα πιέσεις για ν’ αναπτυχθούν γρηγορότερα, ξεπερνώντας τα επιτρεπτά όρια, θα λάβεις το αντίθετο αποτέλεσμα. Θ’ ακολουθήσει ο μαρασμός. Έτσι και με τους φίλους. Αν δεν υπάρχει ελευθερία, αλλά καταπίεση, αν δε δίνεις χώρο και χρόνο, το μόνο που θα βγει είναι, αντί να μας φέρνουν στο μυαλό τους με αγάπη, να μας θυμούνται με αποστροφή.
Σίγουρα κανείς μας δε θέλει κάτι τέτοιο. Σκεφτείτε, στα λουλούδια ενός κήπου σκαλίζουμε συχνά το χώμα τους, ώστε ν’ ανανεώνεται το οξυγόνο που περιέχει.Το ίδιο ακριβώς οφείλουμε να κάνουμε με το μέσα μας αυτή τη φορά. Να σκαλίζουμε, δηλαδή, προσεκτικά, με υπομονή και μεράκι την ψυχή μας. Να καθαρίζουμε τα ξερά κλαδάκια της. Τι μπορεί να ‘ναι αυτά; Η εγωκεντρική τάση που φέρουμε εκ γενετής, η κτητικότητα κι η ανωριμότητα.
Ας επιτρέψουμε η ψυχή μας ν’ ανανεωθεί με καθαρό οξυγόνο και θα δούμε τις φιλίες μας ν’ αναπτύσσονται, να ‘ναι αληθινές, με πληρότητα, χωρίς εμπόδια, παράπονα και καταπίεση. Τότε μόνο μπορούμε να τις χαρούμε όλοι. Τελικά, σε μια παρέα κανείς δε στερεί τον χρόνο από κάποιον άλλον, γιατί το κάθε μέλος της έχει τη δική του ξεχωριστή θέση. Θυμηθείτε, το μόνο που μας ανήκει είναι ο εαυτός μας. Μπορούμε, όμως, να τον μοιραστούμε με τους σημαντικούς μας άλλους.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη