«Χαίρω πολύ!» Μία φράση που λέμε συχνά, σχεδόν καθημερινά. Δεν έρχεται ποτέ μόνη της, έχει ταίρι, και δεν είναι άλλο από μια χειραψία. Δίνουμε το χέρι μας σε κάποιον που γνωρίζουμε για πρώτη φορά. Θα μου πείτε: «Σιγά! Είναι κάτι τυπικό, τι σημασία έχει;». Κι όμως, έχει! Είναι μια ευγενική χειρονομία, η οποία αποτελεί την πρώτη επαφή με κάποιον, το πρώτο άγγιγμα, καθώς και την πρώτη εικόνα που σχηματίζουμε για τον χαρακτήρα και τις προθέσεις του απέναντί μας, όπως κι οι άλλοι για εμάς. Έχουν γίνει πολλές έρευνες για το θέμα αυτό με σκοπό να περιγραφεί ο ψυχολογικός μηχανισμός της χειραψίας. Για να δούμε, πώς πραγματοποιούμε μια χειραψία, αλλά και πώς την διαβάζουμε;
Αρχικά μας έρχονται στο μυαλό δύο τρόποι, είτε σφίγγω το χέρι είτε το παραδίδω χαλαρό (να κρέμεται, όπως λέμε). Υπάρχουν, βέβαια, πολλοί περισσότεροι. Ας δούμε τους πιο συνηθισμένους.
Η πιο νορμάλ χειραψία είναι ζεστή και φιλική. Απλώνουμε το χέρι μας, με την παλάμη όρθια και τον αντίχειρα να κοιτάζει προς τα πάνω. Η παλάμη μας έρχεται σε πλήρη επαφή με την απέναντι και τα δάχτυλα και των δυο τις αγκαλιάζουν. Η δύναμη που ασκούμε είναι ούτε πολλή ούτε λίγη αλλά αισθητή. Το υπόλοιπο χέρι ελαφρώς λυγισμένο κι ευλύγιστο. Με αυτή τη χειραψία δηλώνουμε ότι πραγματικά χαρήκαμε για τη γνωριμία. Δηλώνουμε τον ενθουσιασμό μας και το ενδιαφέρον μας για το απέναντι πρόσωπο. Δείχνουμε ότι είμαστε κοινωνικά, εξωστρεφή κι εκδηλωτικά άτομα με δυναμισμό. Δείχνουμε ακόμη σεβασμό κι εκτίμηση προς τον συνομιλητή μας.
Μια άλλη πολύ γνωστή μας χειραψία είναι η «χλιαρή». Σίγουρα την έχετε συναντήσει πολλές φορές. Το άτομο που την πραγματοποιεί παραδίδει το χέρι του άτονα, λες κι είναι χέρι μαριονέτας. Το σφίξιμο του χεριού τού είναι άγνωστη έννοια. Αν μάλιστα το χέρι ήταν λίγο πιο ψηλά, θα σκεφτόμασταν ότι περιμένει χειροφίλημα. Κάποιες φορές το άτομο αυτό τείνει το χέρι του κι ακουμπάει μόνο τα δάχτυλά του, λες κι η παλάμη του έχει μια αόρατη ταμπέλα που γράφει «τζιζ, μην αγγίζετε». Τι μπορεί να μας μεταφέρει μια γενικώς χαλαρή χειραψία; Μας δείχνει πως το άτομο αυτό αδιαφορεί ή έχει αλλού το μυαλό του εκείνη τη στιγμή. Διακατέχεται από φόβο να συνδεθεί, νιώθει αβεβαιότητα ή απλά έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση. Εισπράττουμε, έτσι, ένα αρνητικό μήνυμα ή, να το πούμε αλλιώς, ξενερώνουμε πλήρως.
Άλλη γνωστή χειραψία είναι εκείνη που το άτομο γυρίζει την παλάμη του προς τα πάνω. Εδώ ταιριάζει γάντι η έκφραση «Θέλει να ‘χει το πάνω χέρι». Ένα τέτοιο άτομο, κυριολεκτικά, δηλώνει την πρόθεσή του για επιβολή και κυριαρχία. Ξεκάθαρα. Αντίθετα, με την παλάμη προς τα κάτω, υποδηλώνει δεκτικότητα κι υποχωρητικότητα.
Υπάρχει επίσης, η χειραψία που λέγεται ζούληγμα δαχτύλων. Η αλήθεια είναι ότι τη συναντάμε συχνότερα από άντρες. Για να δούμε, σε τι διαφέρει; Αντί να γραπώνουν ολόκληρη την παλάμη, πιάνουν μόνο τα δάχτυλα και τα σφίγγουν με όλη τους τη δύναμη σαν να μην υπάρχει αύριο. Σε κάτι τέτοιες περιπτώσεις, αν τύχει και φοράς δαχτυλίδι, την έβαψες! Εκείνη τη στιγμή το μετανιώνεις πικρά. Θα λέγαμε είναι μια οδυνηρή χειραψία και το μόνο που σου αφήνει είναι η αίσθηση του πόνου, χωρίς να προσφέρει την ευκαιρία να καταλάβεις για τον απέναντί σου και πολλά.
Θα συναντήσουμε και χειραψίες με τρία χέρια. Όχι, δεν εννοώ από τρία άτομα. Είναι εκείνη η χειραψία στην οποία συμμετέχει το ένα άτομο και με τα δυο του χέρια αγκαλιάζοντας το χέρι του συνομιλητή του. Με τον τρόπο αυτό θέλει να εκφράσει –ηθελημένα ή μη– τη στήριξή του, τη φροντίδα του, το νοιάξιμό του, αλλά και να κερδίσει την εμπιστοσύνη.
Σημαντικό ρόλο σε μια χειραψία παίζει κι η διάρκειά της. Κάποιοι μπορεί να αισθάνονται άβολα με μια παρατεταμένη χειραψία, ενώ μια πολύ γρήγορη, στα πεταχτά, δίνει την εντύπωση πως το άτομο αυτό είναι αδιάφορο ή ακόμα κι αλαζονικό. Σύμφωνα με έρευνες, η πιο κατάλληλη διάρκεια είναι περίπου δυο δευτερόλεπτα.
Ας μην ξεχνάμε και κάτι ακόμα. Εξίσου σημαντικό. Συνοδοιπόρος σε μια πετυχημένη χειραψία είναι κι η βλεμματική επαφή. Κοιτάζουμε τον συνομιλητή μας στα μάτια και χαμογελάμε. Με τον τρόπο αυτό δείχνουμε ότι είμαστε εκεί, στο τώρα, ζούμε τη στιγμή και δεν του αφήνουμε καμία αμφιβολία ότι εννοούμε το «Χαίρω πολύ» που λέμε.
Τελικά, μια χειραψία είδαμε να σημαίνει πολλά. Είναι ένα άγγιγμα που μεταφέρει ενέργεια και μηνύματα, είναι η πρώτη εντύπωση. Ας αναρωτηθούμε ποια συνηθίζουμε, ποια επιλέγουμε να χρησιμοποιούμε κι, αν χρειαστεί, ας συστηθούμε ξανά!
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη